«Γρήγορα πιστόλια» πλειστηριασμών με «χρυσές» αμοιβές και μπόνους!

Να επισπεύσει τις διαδικασίες εκκαθάρισης περιουσιών οφειλετών του νόμου Κατσέλη επιχειρεί το υπουργείο Οικονομικών με νέα ρύθμιση που έχει ενταχθεί στο νομοσχέδιο για τα κληροδοτήματα. Όμως, εκτός από τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που παρέχονται στους εκκαθαριστές, το υπουργείο θέλει να καθιερώσει και αμοιβές και μπόνους χωρίς προηγούμενο για αυτές τις διαδικασίες, μετατρέποντας το... κυνήγι πλειστηριασμών σε μια ιδιαίτερα επικερδή ενασχόληση.

Οι αλλαγές στον νόμο Κατσέλη (ν. 3869/2010 - «Ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων») εισάγονται μέσω του άρθρου 175 του νομοσχεδίου που συζητείται στη Βουλή και έχουν στόχο τη ρύθμιση και εξειδίκευση θεμάτων εκκαθάρισης κατά τη διαδικασία της ρευστοποίησης του άρθρου 9 του νόμου, τα οποία, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, δεν επιλύονταν ρητά από το υφιστάμενο πλαίσιο.

Ειδικότερα, οι ρυθμίσεις αποσκοπούν στο να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ειδικής διάταξης σχετικά με τα καθήκοντα του εκκαθαριστή του άρθρου 9 του ν. 3869/2010, η οποία προκαλούσε ερμηνευτικά προβλήματα, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση. Με τον πλήρη καθορισμό του καθεστώτος του εκκαθαριστή επιδιώκεται η ασφάλεια δικαίου και η επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης, διευκολύνοντας έτσι το έργο του.

Νομικοί σημειώνουν, πάντως, ότι ο νόμος Κατσέλη παρέπεμπε στις διαδικασίες εκκαθάρισης με βάση την πτωχευτική νομοθεσία, που δεν άφηναν στην πραγματικότητα πολλά περιθώρια ασάφειας και παρερμηνειών. Και τονίζουν ότι το σημαντικότερο στοιχείο της νέας προτεινόμενης διάταξης είναι οι υπέρογκες αμοιβές και τα μπόνους που καθιερώνονται για τους εκκαθαριστές, τα οποία γεννούν πολλά ερωτηματικά ως προς τη σκοπιμότητά τους.

Ειδικότερα, η αμοιβή του εκκαθαριστή ορίζεται σε ποσοστό 5% των ποσών που θα εισπραχθούν από τη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων. Και όχι μόνο αυτό, αλλά προβλέπεται και μπόνους (πρόσθετη αμοιβή) 0,5%, εάν το έργο ολοκληρωθεί γρήγορα -σε έξι μήνες. Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση,

• Με την παρ. 6 καθορίζεται η αμοιβή του εκκαθαριστή, η οποία ανέρχεται σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) επί του προϊόντος εκποίησης ανά περιουσιακό στοιχείο,πλέον Φ.Π.Α. Προβλέπεται πρόσθετη αμοιβή μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) επί του συνολικού προϊόντος, πλέον Φ.Π.Α., εφόσον το έργο ολοκληρωθεί εντός έξι (έξι) μηνών. Η αμοιβή προαφαιρείται από τον πίνακα διανομής μετά την ολοκλήρωση της εκποίησης.

Άλλη παράγραφος του νομοσχεδίου λύνει εντελώς τα χέρια των εκκαθαριστών, καθώς απαλλάσσονται οποιασδήποτε ευθύνης για το έργο τους, εκτός αν ενήργησαν με δόλο. Θα είναι υπόλογοι μόνο αν καθυστερούν τη διαδικασία, δηλαδή αν δεν αναρτήσουν μέσα σε τρεις μήνες την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα υπό ρευστοποίηση περιουσιακά στοιχεία. Όπως αναφέρεται, «ρυθμίζονται ζητήματα αποποίησης, παραίτησης και αντικατάστασης του εκκαθαριστή, καθώς και η ευθύνη του έναντι τρίτων μόνο για δόλο. Ως σοβαρή παράβαση ορίζεται, μεταξύ άλλων, η μη ανάρτηση εντόςτριών (3) μηνών της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος».

Για να επιταχυνθούν οι πλειστηριασμοί, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο εκκαθαριστής δεν θα χρειάζεται πλέον να προσκομίζει πλήθος εγγράφων (αποδεικτικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, πιστοποιητικά ΟΤΑ κ.α.), ώστε η διαδικασία να γίνει με πλήρη ευελιξία.

Τι προβλέπει το άρθρο του νομοσχεδίου

Ειδικότερα ζητήματα εκκαθάρισης

1. Ο εκκαθαριστής της παρ. 1 του άρθρου 9 δεν απαιτείται να προσκομίσει αποδεικτικό ενημερότητας του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ., ν. 5104/2024, Α’ 58) ή αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας του οφειλέτη ή οποιαδήποτε άλλα πιστοποιητικά για τη λήψη δανείων, πιστοδοτήσεων και χρηματοδοτήσεων οποιασδήποτε μορφής, για τη σύναψη σύμβασης μεταβίβασης περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη ή για οποιαδήποτε συναλλαγή του γενικά με το Δημόσιο, στο πλαίσιο της εκκαθάρισης. Κατ’ εξαίρεση προσκομίζεται το πιστοποιητικό του άρθρου 60 του Κ.Φ.Δ., περί υποχρεώσεων τρίτων για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, στις περιπτώσεις που αυτό απαιτείται.

2. Σε σύμβαση μεταβίβασης που συνάπτεται από τον εκκαθαριστή της παρ. 1 του άρθρου 9, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, δεν απαιτείται να μνημονεύονται ή να προσαρτώνται πιστοποιητικά της Φορολογικής Διοίκησης οποιασδήποτε μορφής ή χρήσης, ούτε οποιασδήποτε άλλης δημόσιας υπηρεσίας, οργανισμού ή εταιρείας ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), ούτε βεβαιώσεις ή υπεύθυνες δηλώσεις τρίτων που προβλέπονται σε οποιαδήποτε διάταξη νόμου. Κατ’ εξαίρεση, γίνεται μνεία και προσαρτώνται αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου και απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος για τα μεταβιβαζόμενα δικαιώματα σε ακίνητα περιοχών στις οποίες λειτουργεί κτηματολόγιο και τοπογραφικό διάγραμμα του άρθρου 5 του ν. 651/1977 (Α΄ 207), όπου απαιτείται κατά την κείμενη νομοθεσία. Οι προϊστάμενοι κτηματολογικών γραφείων καταχωρίζουν υποχρεωτικά τη σύμβαση μεταβίβασης στα οικεία βιβλία, σύμφωνα με όσα προβλέπονται ανωτέρω. Τα προηγούμενα εδάφια εφαρμόζονται και σε περιπτώσεις συμβολαιογραφικών πράξεων που αφορούν σε δικαιοπραξίες του εκκαθαριστή του παρόντος άρθρου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του παρόντος νόμου και αφορούν τον οφειλέτη. Το κύρος της μεταβίβασης δεν εξαρτάται από τη νομική ή πραγματική κατάσταση του περιουσιακού στοιχείου κατά τη μεταβίβασή του.

3. Η εκποίηση της περιουσίας του οφειλέτη γίνεται από τον εκκαθαριστή, όπως ορίζεται από το δικαστήριο. Σε περίπτωση ελεύθερης εκποίησης, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 9, ο εκκαθαριστής, πέραν όποιων άλλων πρόσφορων μέσων χρησιμοποιεί για την ανεύρεση αγοραστή, δημοσιεύει εντός τριών (3) μηνών από τον διορισμό του στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του άρθρου 11 του Κώδικα περί Ταμείου Νομικών (ν.δ. 4114/1960, Α’ 164) πρόσκληση για εκδήλωση ενδιαφέροντος και υποβολή προσφορών, η οποία περιλαμβάνει κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσία που ρευστοποιείται. Η πρόσκληση αυτή δύναται να επαναληφθεί από τον εκκαθαριστή μετά από τρεις (3) μήνες, εφόσον δεν υποβληθούν προσφορές.

4. Ο εκκαθαριστής τηρεί ηλεκτρονικό φάκελο, ο οποίος περιέχει τη δικαστική απόφαση που διατάσσει τη ρευστοποίηση και τον τίτλο κτήσης του ακινήτου από τον οφειλέτη και είναι διαθέσιμος σε κάθε υποψήφιο αγοραστή που εκδηλώνει ενδιαφέρον.

5. Σε περίπτωση αποποίησης ή παραίτησης του εκκαθαριστή από τον διορισμό του, το δικαστήριο αποφαίνεται για τον διορισμό νέου εκκαθαριστή, μετά από αίτηση του οφειλέτη ή οποιουδήποτε πιστωτή ή του ίδιου του εκκαθαριστή. Μετά από αίτηση του οφειλέτη ή οποιουδήποτε πιστωτή, η οποία συζητείται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, δύναται να διαταχθεί με απόφαση του δικαστηρίου η αντικατάσταση του εκκαθαριστή για σπουδαίο λόγο που συνίσταται ιδίως σε σοβαρή παράβαση κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων του ή στη μη εκπλήρωση αυτών. Σοβαρή παράβαση συνιστά, μεταξύ άλλων, και η μη ανάρτηση εντός τριών (3) μηνών από τον διορισμό του, της σχετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος και υποβολής προσφορών στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων. Ο εκκαθαριστής ευθύνεται έναντι τρίτων, που τυχόν ζημιώθηκαν από πράξεις ή παραλείψεις του, μόνο για δόλο.

6. Η αμοιβή του εκκαθαριστή αντιστοιχεί σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) επί του προϊόντος της εκποίησης για κάθε περιουσιακό στοιχείο που εκποιείται, πλέον Φ.Π.Α. Πρόσθετη αμοιβή, υπολογιζόμενη σε ποσοστό μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) επί του συνολικού προϊόντος της εκποίησης, πλέον Φ.Π.Α., καταβάλλεται στον εκκαθαριστή, εφόσον το έργο του ολοκληρωθεί εντός έξι (6) μηνών από τον διορισμό του, κατά τα ανωτέρω. Η αμοιβή του εκκαθαριστή προαφαιρείται από τον πίνακα διανομής μαζί με τις σχετικές δαπάνες, αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της εκποίησης.».

Για τις αποφάσεις που διατάσσουν ελεύθερη εκποίηση, οι οποίες έχουν ήδη δημοσιευθεί, η τρίμηνη προθεσμία για τη δημοσίευση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 9Α του ν. 3869/2010, άρχεται έναν (1) μήνα μετά τη δημοσίευση του παρόντος.

Η πρόσθετη αμοιβή του δευτέρου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 9Α του ν. 3869/2010, καταβάλλεται και στους ήδη διορισμένους εκκαθαριστές, εφόσον το έργο τους ολοκληρωθεί εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος.