Η Σαουδική Αραβία επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει ριζικά την οικονομική της ταυτότητα. Αν και το πετρέλαιο, ο λεγόμενος μαύρος χρυσός, εξακολουθεί να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των δημοσίων εσόδων, το Ριάντ επιταχύνει τη στροφή του σε νέους πυλώνες ανάπτυξης, από την τεχνητή νοημοσύνη και τον τουρισμό, έως τον αθλητισμό και τις ψηφιακές επενδύσεις.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Επενδύσεων, πάνω από το 50% της σαουδαραβικής οικονομίας έχει πλέον "αποσυνδεθεί" από το πετρέλαιο, ενώ το 40% των δημοσίων εσόδων προέρχεται από μη πετρελαϊκές δραστηριότητες. Η στρατηγική αυτή εδράζεται στο Vision 2030, το μακροπρόθεσμο σχέδιο του βασιλείου για τη διαφοροποίηση της οικονομίας και τη μείωση της εξάρτησης από το αργό.
Το Ριάντ επενδύει μαζικά στην τεχνητή νοημοσύνη, φιλοδοξώντας να καταστεί ένας από τους κορυφαίους διεθνείς κόμβους του κλάδου. Η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει την ανάπτυξη υπερσύγχρονων data centers σε κλίμακα και κόστος που, όπως ανακοινώθηκε, «δεν έχει επιτευχθεί πουθενά αλλού».
Παράλληλα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της PwC, οι εφαρμογές AI θα μπορούσαν να αποφέρουν οφέλη άνω των 135 δισ. δολαρίων μέχρι το 2030, μετατρέποντας την Τεχνητή Νοημοσύνη σε έναν από τους νέους κινητήρες ανάπτυξης της σαουδαραβικής οικονομίας.
Η δημοσιονομική εικόνα επιβεβαιώνει την τάση: τα συνολικά κρατικά έσοδα για το πρώτο εξάμηνο του 2025 ανήλθαν σε 565,2 δισ. ριάλ (150,7 δισ. δολάρια), με τη συνεισφορά του πετρελαίου να έχει περιοριστεί στο 53,4%, έναντι 68% το 2019.
Η μη πετρελαϊκή δραστηριότητα αυξήθηκε κατά 4,3% το 2024, αντισταθμίζοντας τη μείωση 4,5% της πετρελαϊκής παραγωγής.
Το Κρατικό Επενδυτικό Ταμείο (PIF) έχει πλέον κεφάλαια κοντά στο 1 τρισ. δολάρια και έχει επεκταθεί σε τεχνολογία, gaming και αθλητισμό, από συμμετοχές σε κολοσσούς όπως η Electronic Arts και το SoftBank Vision Fund, μέχρι την εξαγορά της Newcastle United.
Παρά τη πτώση των τιμών του πετρελαίου κατά 13,4% φέτος, το Ριάντ διατηρεί σταθερούς τους κρατικούς προϋπολογισμούς και συνεχίζει τις δημόσιες επενδύσεις.
Ειδικό βάρος δίνεται και στον τουρισμό, που έχει εξελιχθεί σε νέο πυλώνα ανάπτυξης: το μερίδιό του στο ΑΕΠ αυξήθηκε σε 5% το 2024, με στόχο να φτάσει το 10% έως το 2030 και εντέλει το 20%. Το βασίλειο εγκαινιάζει νέα θέρετρα, αεροδρόμια και αεροπορικές εταιρείες, φιλοδοξώντας να καταστήσει τη χώρα έναν διεθνή προορισμό, ικανό να προσφέρει πολιτιστική και οικονομική αναγέννηση.
