Η διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών (Ν. 4738/2020) έχει πλέον εδραιωθεί ως βασικό εργαλείο ρύθμισης χρεών για ιδιώτες, ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Οι διαδοχικές βελτιώσεις στην πλατφόρμα και η ενεργός συμμετοχή των χρηματοδοτικών φορέων έχουν ενισχύσει σημαντικά την αποτελεσματικότητά του.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κεντρικής Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (keyd.gov.gr), μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου 2025 είχαν ολοκληρωθεί πάνω από 43.500 ρυθμίσεις, συνολικού ύψους άνω των 14 δισ. ευρώ.
Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν ότι ο Εξωδικαστικός έχει πλέον εξελιχθεί από μια «δοκιμαστική» διαδικασία σε σταθερό και αποδοτικό μηχανισμό ρύθμισης, του οποίου η επιτυχία εξαρτάται, όμως, σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή προετοιμασία και την καθοδήγηση του οφειλέτη.
Το θεωρητικά «εύκολο» και το πρακτικά «δύσκολο»
Η πλατφόρμα του Εξωδικαστικού δίνει την εντύπωση μιας απλής, αυτοματοποιημένης διαδικασίας. Στην πράξη όμως, μεγάλο ποσοστό αιτήσεων παραμένει στάσιμο ή απορρίπτεται. Οχι εξαιτίας των στοιχείων του οφειλέτη, αλλά λόγω λαθών στα δεδομένα που υποβάλλουν οι πιστωτές.
Τα φορολογικά και ασφαλιστικά δεδομένα (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ) αντλούνται αυτόματα και είναι συνήθως ακριβή. Αντίθετα, συχνά παρατηρούνται λανθασμένα υπόλοιπα, διπλές ή εσφαλμένες εξασφαλίσεις, ή παλιές καταστάσεις δανείων από τράπεζες και servicers.
Αυτά τα σφάλματα πρέπει να εντοπιστούν και να διορθωθούν πριν από την οριστική υποβολή της αίτησης. Διαφορετικά η διαδικασία "παγώνει" ή οδηγείται σε απόρριψη. Αν μια αίτηση ολοκληρωθεί χωρίς συμφωνία, ο οφειλέτης δεν μπορεί να επανυποβάλει νέα αίτηση πριν παρέλθει ένα (1) έτος από την ημερομηνία ολοκλήρωσης.
Αυτό καθιστά την πρώτη προσπάθεια καθοριστική και επιβεβαιώνει ότι η προσεκτική προετοιμασία και ο έλεγχος των δεδομένων από εξειδικευμένο σύμβουλο είναι η πιο ασφαλής επιλογή.
Ο ρόλος του συμβούλου πριν και μετά την υποβολή
Ο σύμβουλος δεν υποκαθιστά τον οφειλέτη. Τον καθοδηγεί ώστε η αίτηση να είναι σωστή, πλήρης και ρεαλιστική. Ο ρόλος του ξεκινά πολύ πριν την οριστική υποβολή και συνεχίζεται στη διαχείριση της διαδικασίας μέσα στην πλατφόρμα:
Έλεγχος και προετοιμασία
- Διασταύρωση όλων των στοιχείων (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, funds, servicers).
- Έλεγχος υπολοίπων και εξασφαλίσεων, ώστε η αίτηση να “ανέβει” χωρίς λάθη.
- Υποβολή και συνεχής παρακολούθηση της πορείας της αίτησης μέσα στην πλατφόρμα.
- Εντοπισμός πιθανών αστοχιών ή παρατηρήσεων που εμφανίζονται από τους πιστωτές και διόρθωση μέσω των διαθέσιμων εργαλείων του συστήματος.
- Διαχείριση ανταλλαγών μέσω πλατφόρμας
Όλη η επικοινωνία με τους πιστωτές γίνεται αποκλειστικά μέσα στην πλατφόρμα. Ο σύμβουλος παρακολουθεί έγκαιρα κάθε μήνυμα, αίτημα ή σχόλιο και φροντίζει να υποβάλλονται οι απαραίτητες ενέργειες εντός προθεσμιών.
Η εμπειρία δείχνει ότι οι αιτήσεις που προετοιμάζονται και παρακολουθούνται ενεργά από εξειδικευμένους συμβούλους, ολοκληρώνονται επιτυχώς σε πολλαπλάσιο ποσοστό, καθώς δεν "παγώνουν" λόγω παραλείψεων ή καθυστερήσεων.
Πώς υπολογίζεται η ρύθμιση και ποιος είναι ο ρόλος του συμβούλου
Η ουσία του Εξωδικαστικού δεν βρίσκεται μόνο στην αίτηση, αλλά στη διαδικασία που ξεκινά μετά την οριστική υποβολή. Τότε, η πλατφόρμα αποστέλλει τα στοιχεία σε όλους τους πιστωτές και ενεργοποιεί το υπολογιστικό εργαλείο του Ν. 4738/2020.
Το σύστημα υπολογίζει αυτόματα:
- την πρόταση ρύθμισης, βάσει των οικονομικών στοιχείων του οφειλέτη (εισοδήματα, περιουσία, δαπάνες), και
- την αντιπρόταση των πιστωτών, η οποία παράγεται επίσης αυτόματα, αλλά λαμβάνει υπόψη και τα δεδομένα των συνοφειλετών ή εγγυητών.
Στη συνέχεια, οι πιστωτές ψηφίζουν ηλεκτρονικά για την αποδοχή ή απόρριψη της πρότασης.
Αν προκύψει αποδοχή από την απαιτούμενη πλειοψηφία, η ρύθμιση θεωρείται εγκεκριμένη. Αν όχι, η αίτηση χαρακτηρίζεται «ολοκληρωμένη» χωρίς συμφωνία.
Ο σύμβουλος δεν έχει πρόσβαση στον αλγόριθμο που χρησιμοποιεί το υπολογιστικό εργαλείο. Γνωρίζει όμως τους κανόνες λειτουργίας και τις παραμέτρους που επηρεάζουν το αποτέλεσμα, όπως τα όρια διάρκειας, τα ποσοστά απομείωσης, τις αποδεκτές δαπάνες και τη βαρύτητα των εξασφαλίσεων.
Η εμπειρία του είναι καθοριστική για να προβλέψει πώς θα διαβαστούν τα δεδομένα από το σύστημα και τους πιστωτές, να αποφύγει τις “κακοτοπιές” και να διασφαλίσει ότι η πρόταση που θα φτάσει στον αιτούντα θα είναι ρεαλιστική και βιώσιμη.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται με τη λήψη της τελικής πρότασης από τον οφειλέτη, ο οποίος καλείται να την αποδεχθεί ή να την απορρίψει. Σε κάθε περίπτωση, η αίτηση παραμένει «ολοκληρωμένη» και νέα υποβολή μπορεί να γίνει μόνο μετά την παρέλευση ενός (1) έτους από την ημερομηνία ολοκλήρωσης.
Ποιο προφίλ συμβούλου πρέπει να επιλέξει ο οφειλέτης
Ο Εξωδικαστικός είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο, αλλά αποδίδει μόνο όταν χρησιμοποιείται σωστά. Η παρουσία ενός εξειδικευμένου συμβούλου αυξάνει θεαματικά τις πιθανότητες επιτυχίας, μειώνει τα λάθη και εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο. Η επιλογή του σωστού συμβούλου είναι καθοριστική για την επιτυχία της αίτησης.
Ο σύμβουλος πρέπει να διαθέτει πραγματική εμπειρία στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, να έχει χειριστεί υποθέσεις με διαφορετικούς τύπους πιστωτών (τράπεζες, funds, servicers) και να κατανοεί τόσο τη νομική, όσο και την οικονομική διάσταση της διαδικασίας. Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός αποτελεσματικού συμβούλου είναι:
- Γνώση του Ν. 4738/2020 και των κανόνων του υπολογιστικού εργαλείου.
- Εμπειρία στην αξιολόγηση βιωσιμότητας επιχειρήσεων ή φυσικών προσώπων.
- Προσοχή στη λεπτομέρεια: έλεγχος στοιχείων, εξασφαλίσεων και υπολοίπων πριν την υποβολή.
- Συντονισμός και συνέπεια στην παρακολούθηση της αίτησης μέσα στην πλατφόρμα.
Ιδανικά, ο σύμβουλος λειτουργεί διεπιστημονικά: συνεργάζεται με λογιστές, νομικούς και οικονομολόγους, ώστε ο φάκελος να είναι πλήρης και σωστά προετοιμασμένος. Η εμπειρία του δεν αντικαθίσταται από "τυπικές οδηγίες" - είναι αυτή που επιτρέπει να αποφευχθούν λάθη που μπορούν να καθυστερήσουν ή να ακυρώσουν τη ρύθμιση.
Εν ολίγοις, ο σύμβουλος δεν αντικαθιστά την ευθύνη του οφειλέτη – την μετατρέπει σε συντονισμένο σχέδιο δράσης. Από την προετοιμασία έως την τελική πρόταση, ο επαγγελματισμός κάνει τη διαφορά ανάμεσα στην προσδοκία και το αποτέλεσμα.
