Όλοι δουλεύουν «μαύρα»; Ένας στους 2 δηλώνει εισόδημα κάτω από 7.700 ευρώ

Τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα που δήλωσε η πλειοψηφία των φορολογουμένων το 2023, «βγάζουν μάτι» και εγείρουν εύλογα ερωτηματικά που σχετίζονται με τη «μαύρη εργασία».

Ένας στους 2 φορολογούμενους δήλωσε εισόδημα έως και 7.680 ευρώ το 2023 ενώ μόνο το 10% των φορολογουμένων έχει εισόδημα άνω των 20.842 ευρώ… Εν μέσω ακρίβειας και δυσχερών οικονομικών συνθηκών, η πλειοψηφία των πολιτών εμφανίζεται-με βάση τη φορολογική «απεικόνιση»- να έχει χαμηλά εισοδήματα, πολύ πιο κάτω από το πρώτο «ταβάνι» των 10.000 ευρώ. 

Πώς λοιπόν ανταποκρίνεται το 50% των φορολογουμένων με αυτά τα χαμηλά εισοδήματα, στο διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής και στις υπέμετρες υποχρεώσεις; Μήπως η εν λόγω φορολογική εικόνα, υποκρύπτει μια μεγάλη αλήθεια, ένα ελληνικό «φαινόμενο» το οποίο παραμένει ισχυρό και αναλλοίωτο ανά δεκαετίες και αφορά την εργασία με μαύρα χρήματα; 

Ολοι δουλεύουν μαύρα; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα που αναδύεται και συντίθεται τόσο από τα μικρά εισοδήματα που δηλώνει ένας στους 2, όσο και για το μικρό ποσοστό που «τόλμησε» να καταγράψει ποσά άνω των 20.000 ευρώ στη φορολογική δήλωση.

Ειδικότερα, από την έκθεση που εκπόνησε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την καλύτερη παρακολούθηση της φορολογικής πολιτικής, προκύπτει ότι:

• Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα που δηλώθηκε πέρυσι ανήλθε  σε 97,5 δισ. ευρώ εκ των οποίων το 80% ή 77,6 δισ. ευρώ προέρχεται από εισοδήματα εργασίας (μισθοί-συντάξεις, επιχειρήσεις, αγροτικά) και το 15% ή 14,6 δισ. ευρώ από πηγές κεφαλαίου (ακίνητα, μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου) ενώ στα ποσά αυτά προστίθενται και 5,2 δισ. ευρώ ως διαφορά τεκμηρίων.
• Το εισόδημα του 2023 είναι υψηλότερο κατά 9,1 δισ. ευρώ ή κατά 10,3% σε σχέση με το 2022 και ο συνολικός φόρος που βεβαιώθηκε ανήλθε σε 10,2 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,4 δισ. ευρώ  περισσότερος σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
• Σε ό,τι αφορά την κατανομή ισχύουν τα ακόλουθα: 
• Το 50% των φορολογουμένων έχουν ετήσιο φορολογητέο εισόδημα έως και 7.680 ευρώ, ενώ μόνο το 10% των φορολογουμένων έχει εισόδημα άνω των 20.842 ευρώ.
• Σε επίπεδο αναλογούντος φόρου, για το 50% των φορολογουμένων αντιστοιχεί φόρος στα συνολικά εισοδήματά του στα 90 ευρώ ετησίως, ενώ μόνο για το 10% των φορολογουμένων αντιστοιχεί φόρος άνω των 2.607 ευρώ.
• Ο μέσος φορολογικός συντελεστής για το 2023 ανήλθε σε 10,41%.
• Οι μισθοί και οι συντάξεις αποτελούν την κύρια εισοδηματική πηγή στην ελληνική επικράτεια ήτοι 69,793 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 71,5% επί του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος. Όμως σχεδόν για το 40% των μισθωτών και των συνταξιούχων δεν αναλογεί φόρος, καθότι τα φορολογητέα ποσά εισοδήματος δεν υπερβαίνουν το αφορολόγητο όριο.
• Η αμέσως επόμενη κατηγορία από πλευράς φορολογητέου εισοδήματος είναι το εισόδημα από ακίνητα που ανέρχεται σε 7,948 δισ. ευρώ και σε ποσοστό 8,1%, όπου το 90% των φορολογουμένων της κατηγορίας αυτής έχουν κάτω από 9.597 ευρώ ετήσιο φορολογητέο εισόδημα.
• Τα εισοδήματα από την επιχειρηματική δραστηριότητα και τα αγροτικά είναι η τρίτη στη σειρά εισοδηματική πηγή από πλευράς κατανομής επί του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος καθώς ανέχονται σε 6,968 δισ. ευρώ και σε ποσοστό το 7,1%).
• Σε επίπεδα παρόμοια με τα εισοδήματα από τις επιχειρήσεις και τα αγροτικά είναι τα ποσά που δηλώνονται από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα και υπεραξία κεφαλαίου καθώς φθάνουν τα 6,695 δισ. ευρώ και σε ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος το 6,8%.
• Το φορολογητέο εισόδημα που αποκτούν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα που υπηρετούν σε πλοία του εμπορικού ναυτικού είναι τελευταίο στην κατάταξη με βάση την εισοδηματική πηγή καθώς δεν ξεπερνά τα 900 εκατ. ευρώ ή το 0,9% του συνόλου.

Ολα τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα ο μέσος συντελεστής φορολόγησης να διαμορφωθεί μόλις στο 10,41%. Άνω των 20.842 ευρώ δήλωσε μόνο το 10%, σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων που δηλώθηκαν από 9.017.477 φορολογούμενους.

Βάσει των στοιχείων: 

• Το 86% των υπόχρεων φορολογήθηκε με συντελεστή μικρότερο από το μέσο όρο ( 10,41%)
• Η μέση αξία ακίνητης περιουσίας ανά ιδιοκτήτη κυμαίνεται περί τα 107.826 ευρώ και ο μέσος φόρος στα 319 ευρώ.