«Πρέπει να ενθαρρυνθούν οι τράπεζες να χορηγούν περισσότερα στεγαστικά δάνεια», τόνισε σήμερα ο πρωθυπουργός, απευθυνόμενος στην Ευρωπαία επίτροπο Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, Μαρία Λουίς Αλμπουκιέρκ, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να αυξήσει την πίεση στις τράπεζες, που εξακολουθούν να χορηγούν με το σταγονόμετρο τα στεγαστικά δάνεια.
Πρόκειται για μια μόνιμη επωδό του πρωθυπουργού εδώ και αρκετό καιρό, όμως οι τράπεζες δεν φαίνεται να κινητοποιούνται για να αυξηθούν ουσιωδώς οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων. Μιλώντας στη Βουλή, τον Φεβρουάριο του 2024, ο κ. Μητσοτάκης είχε τονίσει ότι «οι τράπεζες σήμερα ακόμα φαίνονται διστακτικές να χρηματοδοτήσουν την αγορά ακινήτων. Πρέπει να είναι πιο τολμηρές».
Η εικόνα που σκιαγράφησε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος για τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων είναι απογοητευτική, παρά το γεγονός ότι το 2024 «έτρεξε» και το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ». Οι χορηγήσεις παρέμειναν περίπου στο 1/10 του ύψους χορηγήσεων της καλής περιόδου 2005 - 2008, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, παρότι οι τράπεζες έχουν εξυγιανθεί και η οικονομία έχει ξεπεράσει την κρίση και αναπτύσσεται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ΤτΕ, οι εκταμιεύσεις δανείων που αφορούν οικιστικά ακίνητα στην Ελλάδα παρέμειναν σε χαμηλό επίπεδο κατά την περίοδο 2021-2024, τόσο σε απόλυτο μέγεθος όσο και σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση χρέους, παρά τη σημαντική αύξηση που σημειώθηκε το 2024.
Συγκεκριμένα, οι εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 780 εκατ. ευρώ το 2021, περίπου 1 δισεκ. ευρώ το 2022 και το 2023, ενώ έφτασαν τα 1,3 δισεκ. ευρώ το 2024, σημειώνοντας αύξηση 32,6% έναντι του 2023. Συγκριτικά, την περίοδο 2005-2008 οι εκταμιεύσεις ανέρχονταν σε περίπου 12 δισεκ. ευρώ ετησίως.
Θετική εξέλιξη, πάντως, αποτελεί το γεγονός ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκε το υψηλότερο ποσό εκταμιεύσεων (412 εκατ. ευρώ) και υψηλός ρυθμός αύξησης τόσο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (25,8%) όσο και με το τέταρτο τρίμηνο του 2023 (44,2%).
Όρια στον δανεισμό
Σημειώνεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος έχει λάβει μακροπροληπτικά μέτρα για τη δανειακή επιβάρυνση που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη για δάνεια με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2025:
- Όριο Δανείου προς Αξία (LTV-O): Μέγιστο 90% για τους πρωτο-αγοραστές και 80% για τους λοιπούς δανειολήπτες. Η ανάλυση δείχνει σταδιακή μείωση της "ουράς" της κατανομής του LTV-O, με τις εκταμιεύσεις άνω του 90% να αντιστοιχούν σε μόλις 0,4% το τέταρτο τρίμηνο του 2024, έναντι 5,8% το 2021.
- Όριο Εξυπηρέτησης Δανείου προς Εισόδημα (DSTI-O): Μέγιστο 50% για τους πρωτο-αγοραστές και 40% για τους λοιπούς δανειολήπτες. Η "ουρά" της κατανομής του DSTI-O διατηρήθηκε σε επίπεδο χαμηλότερο του 10% των εκταμιεύσεων.
- Αυτά τα μέτρα, μαζί με τη συνετή πιστοδοτική πολιτική των τραπεζών, αναμένεται να συμβάλουν στη διατήρηση συνετών πιστοδοτικών κριτηρίων και στο μέλλον, εκτιμά η ΤτΕ.
Προγράμματα στεγαστικής πολιτικής
Σημειώνει επίσης ότι σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του στεγαστικού ζητήματος διαδραματίζουν και τα νέα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής, όπως:
- "Σπίτι μου ΙΙ": Στοχεύει στη στήριξη της αγοράς πρώτης κατοικίας μέσω συγχρηματοδοτούμενων στεγαστικών δανείων, ενθαρρύνοντας την απόκτηση και αναβάθμιση παλαιών ακινήτων.
- "Αναβαθμίζω το Σπίτι μου": Παρέχει συγχρηματοδοτούμενα δάνεια για την ενεργειακή βελτίωση υφιστάμενων κατοικιών, συμβάλλοντας στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τη βελτίωση του κτιριακού αποθέματος.
Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, οι προοπτικές για το 2025 στον τομέα των στεγαστικών δανείων είναι αισιόδοξες, με προβλέψεις για σημαντική αύξηση των εκταμιεύσεων, λόγω του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, της απασχόλησης και του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, σε συνδυασμό με την επίδραση του προγράμματος "Σπίτι μου ΙΙ". Αυτή η εκτίμηση συνάδει με τα τριετή επιχειρηματικά σχέδια των σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων.
