Στο στόχαστρο της κριτικής του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραναλή βρέθηκε άλλη μία φορά η κυβέρνηση, την ώρα που βρίσκεται στριμωγμένη και βάλλεται πανταχόθεν για σκάνδaλα και χειρισμούς της, έχοντας ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει τις κλιμακούμενες αγροτικές κινητοποιήσεις και τα μείζον κοινωνικό ζήτημα της ακρίβειας.
Η ομιλία του Κ. Καραμανλή στην εκδήλωση της εφημερίδας "Δημοκρατία" με θέμα την κρίση των θεσμών δεν έκρυβε "βόμβες". Είχε όμως κριτικές παρατηρήσεις, επικριτικά σχόλια και πολλές αιχμές, με στόχευση προς την κυβέρνηση, τους θεσμούς, τη Δικαιοσύνη, τα κόμματα και τα media.
O πρώην πρωθυπουργός έθεσε απτά ζητήματα υποβάθμισης των θεσμών και προβληματικής λειτουργίας τού δημοκρατικού πολιτεύματος.
Μίλησε μάλιστα χωρίς περιστροφές για το σκάνδαλο των υποκλοπών. «Η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων πολιτικών αρχηγών, υπουργών, ανώτερων στρατιωτικών, δημοσιογράφων και άλλων, δεν έπεισε ότι δόθηκαν απαντήσεις στα καίρια ερωτήματα που προέκυψαν, αναφορικά με τη νομιμότητα, την σκοπιμότητα, τους λόγους που έγιναν, τις εγκρίσεις που δόθηκαν, το περιεχόμενό τους», τόνισε με σαφήνεια.
Για την κρίση των θεσμών, που ήταν το κεντρικό θέμα της ομιλίας του είπε μεταξύ άλλων:
«Ένα ολοένα διευρυνόμενο τμήμα της κοινωνίας θεωρεί ότι οι θεσμοί δεν λειτουργούν με την πληρότητα που απαιτείται. Ότι το Κοινοβούλιο υποβαθμίζεται. Ότι η Δικαιοσύνη επηρεάζεται. Ότι τα ΜΜΕ χειραγωγούνται. Ότι οι κυβερνήσεις δεν ακούνε και δεν καταλαβαίνουν. Ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην τους. Ότι η πολιτική ασκείται με όρους κλειστών συστημάτων, χωρίς έγνοια, χωρίς αναφορά, στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
» Όταν αυτή η αντίληψη γενικεύεται και παγιώνεται ως πεποίθηση, ακόμα κι αν δεν ανταποκρίνεται απολύτως στην πραγματικότητα, τότε οδηγούμαστε σε κρίση εμπιστοσύνης. Κρίση αντιπροσώπευσης, κρίση αμφισβήτησης των θεσμών, κρίση απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος.
» Τότε δοκιμάζεται η Δημοκρατία και η ποιότητά της. Μην κρυβόμαστε. Τα φαινόμενα αυτά και υπαρκτά είναι και συνεχώς ογκούμενα. Σε όλον τον κόσμο, στην Ευρώπη και στην χώρα μας»
Συσχετίζοντας τις οικονομικές με τις κοινωνικές εξελίξεις και τις επιπτώσεις τους στους θεσμούς, ο κ. Καραμανλής τόνισε ότι
«Η συσσώρευση πλούτου στα χέρια ολίγων και η περιθωριοποίηση όλο και περισσοτέρων, η απίσχνανση της άλλοτε κραταιάς μεσαίας τάξης είναι νάρκη στα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος, και πάντως σίγουρα της ποιότητας και της ευρυθμίας του».
Εμμεση ήταν η αναφορά του στις τρέχουσες εξελίξεις, στις αγροτικές κινητοποιήσεις και στην αντιμετώπιση τους από την κυβέρνηση:
«Ο κίνδυνος σήμερα δεν προέρχεται από θορυβώδεις εκτροπές ή θεαματικές, ηχηρές συγκρούσεις. Αντιθέτως, προέρχεται από την αργόσυρτη, υπόγεια διολίσθηση προς την ανοχή και εξοικείωση σε φαινόμενα υποβάθμισης των κανόνων. Η ποιότητα της Δημοκρατίας δεν διαβρώνεται από μια και μόνη πράξη, αλλά από την σωρευτική επίδραση πολλών μικρών παρεκκλίσεων.»
Αιχμηρές ήταν οι τοποθετήσεις και οι απόψεις που διατύπωσε για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, για την οποία υπάρχει πλέον σκιά αμφισβήτησης και επικρατεί η εντύπωση ότι μεροληπτεί υπέρ των ισχυρών και συχνά χειραγωγείται.
«Το κύρος της Δικαιοσύνης είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών. Η πίστη στην ανεξάρτητη και αδέκαστη Δικαιοσύνη είναι μείζων προϋπόθεση για την λειτουργία της Δημοκρατίας. Κι όμως, τα τελευταία χρόνια έχει απλωθεί μια σκιά σε πολλές Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Είναι σκιά αμφισβήτησης, μια αίσθηση μεροληψίας υπέρ των ισχυρών, μια αντίληψη ότι και η Δικαιοσύνη δέχεται πιέσεις, επηρεασμό, απόπειρα χειραγώγησης.»
Γα το σκάνδαλο των υποκλοπών είπε ότι «τα αναπάντητα ερωτήματα μένουν και ρίχνουν τη σκιά της αμφισβήτησης στην εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης.»
Εμμεση κριτική επεφύλασσε ο πρωην πρωθυπουργός και για τα ΜΜΕ, τονίζοντας ότι «καίριας σημασίας ζήτημα για την ποιότητα της Δημοκρατίας είναι η έγκυρη, ακριβής και αμερόληπτη ενημέρωση ...
Η αποστολή του Τύπου δεν είναι να εξωραΐζει καταστάσεις, ούτε να λιβανίζει τις εξουσίες. Είναι να τις ελέγχει με αυστηρότητα, όποιες και αν είναι, όσο ψηλά και αν βρίσκονται»
.
