Η πρόσφατη αγωγή που κατέθεσε ο Ντόναλντ Τραμπ κατά της Wall Street Journal για συκοφαντική δυσφήμιση έχει εγείρει πολλά ερωτήματα – με κύριο το εξής ένα: θέλει πραγματικά να κερδίσει, ή η κίνηση είναι κυρίως πολιτική και επικοινωνιακή;
Η μήνυση αφορά άρθρο της WSJ, το οποίο αποκάλυψε την ύπαρξη ευχετήριας κάρτας του Τραμπ προς τον καταδικασμένο Τζέφρι Έπσταιν, από το 2003, με σχέδιο γυμνής γυναίκας και υπογραφή που “μοιάζει” με του προέδρου. Ο Τραμπ θεώρησε ότι η δημοσίευση τον δυσφημεί και προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, καταθέτοντας την αγωγή στη Φλόριντα – και όχι στη Νέα Υόρκη, όπου εδρεύει η News Corp. ή στην Ουάσιγκτον, όπου διαμένει ο ίδιος.
Η επιλογή του τόπου δεν είναι τυχαία: οι ένορκοι στη Φλόριντα θεωρούνται πιο φιλικά διακείμενοι σε συντηρητικές απόψεις και λιγότερο πρόθυμοι να υπερασπιστούν "φιλελεύθερα" μέσα όπως η Wall Street Journal. Ενδεικτικό είναι ότι πρόσφατα ένορκοι της ίδιας Πολιτείας επιδίκασαν 5 εκατ. δολάρια σε απόστρατο ναύτη για ρεπορτάζ του CNN που κρίθηκε δυσφημιστικό.
Ήταν η αγωγή… προσχεδιασμένη για να απορριφθεί;
Όμως υπάρχει και ένα άλλο, πιο “κυνικό” σενάριο: ο Τραμπ ίσως και να επιθυμεί την απόρριψη της αγωγής. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Φλόριντα, απαιτείται πενθήμερη προειδοποίηση προς το μέσο πριν την κατάθεση αγωγής δυσφήμισης – κάτι που δεν συνέβη. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 17 Ιουλίου και ο Τραμπ κατέθεσε αγωγή μόλις την επόμενη μέρα, χωρίς καμία προηγούμενη ειδοποίηση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη και οριστική απόρριψη της υπόθεσης.
Παρόμοια υπόθεση κατά του Daily Beast είχε απορριφθεί λόγω παραβίασης της ίδιας διαδικαστικής απαίτησης.
Νομικά αδύναμο το επιχείρημα της δυσφήμισης
Σύμφωνα με ειδικούς του Τύπου και της Πρώτης Τροπολογίας των ΗΠΑ, η αγωγή του Τραμπ στηρίζεται σε ασθενές νομικό έδαφος. Ο δικηγόρος Christopher Beall επισημαίνει ότι το άρθρο της WSJ δεν κατηγορεί ρητά τον Τραμπ ότι σχεδίασε ή υπέγραψε την κάρτα, αλλά απλώς παραθέτει πως “μοιάζει” με τη δική του υπογραφή.
Η στρατηγική είναι κλασική: ο ενάγων προσπαθεί να δείξει πως ο δημοσιογράφος “είπε κάτι που δεν είπε στην πραγματικότητα”.
Μάλλον επικοινωνιακή, παρά νομική στρατηγική;
Εάν, όπως φημολογείται, ο δικηγόρος του Τραμπ, Αλεχάντρο Μπρίτο, έλαβε εντολή να καταθέσει την αγωγή αμέσως, τότε είναι πιθανό η πρωτοβουλία να εντάσσεται σε ευρύτερη επικοινωνιακή στρατηγική, με στόχο να αμφισβητηθεί δημόσια το ρεπορτάζ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ εγκαταλείπει αγωγές πριν φτάσουν σε κρίσιμο στάδιο. Πέρυσι απέσυρε τη μήνυσή του κατά του Μάικλ Κοέν λίγο πριν καταθέσει ενόρκως – υπόθεση που χειριζόταν ο ίδιος δικαστής με την παρούσα υπόθεση κατά της WSJ.
Στο βάθος: Διακανονισμός ή πολιτικός μοχλός πίεσης;
Δεν αποκλείεται, τέλος, ο Τραμπ να προσβλέπει σε διακανονισμό ή σε επικοινωνιακή “νίκη” χωρίς να φτάσει ποτέ η υπόθεση στο ακροατήριο. Άλλωστε, στο παρελθόν, μέσα όπως το ABC και το CBS έχουν καταβάλει σημαντικά ποσά σε διακανονισμούς για να λήξουν αγωγές του Τραμπ (15 και 16 εκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα), παρά τις αμφιβολίες για τη νομική τους βάση.
Ένας ακόμα παράγοντας είναι ο Ρούπερτ Μέρντοχ, επικεφαλής της News Corp. Αν και έχει κατά καιρούς αποστασιοποιηθεί από τον Τραμπ, η περαιτέρω σύγκρουση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ ενδέχεται να περιπλέξει τα σχέδια του για τη διάδοχη κατάσταση και την τύχη της αυτοκρατορίας του.
Η υπόθεση Τραμπ - Wall Street Journal ίσως να μην κριθεί ποτέ στις αίθουσες των δικαστηρίων. Για τον αμερικανό πρόεδρο η πολιτική σημασία μιας αγωγής είναι ενίοτε σημαντικότερη από την έκβασή της.
Αν το κοινό αμφισβητήσει την εγκυρότητα της δημοσίευσης, ή αν η WSJ αναγκαστεί να μπει σε μια μακρά νομική περιπέτεια, ο Τραμπ ίσως να θεωρήσει ότι έχει ήδη κερδίσει, ανεξαρτήτως ετυμηγορίας.
