Στο κενό έπεσε η προσπάθεια του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, να υποχρεώσει τις συστημικές τράπεζες να εισφέρουν κεφάλαια 100 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αρχίσει να λειτουργεί ο... στοιχειωμένος από το 2020 φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων, που προορίζεται να σώσει από τις εξώσεις δανειολήπτες που χάνουν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμό.
Ο πρωθυπουργός είχε παρουσιάσει τον Δεκέμβριο, μιλώντας στη Βουλή στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό (δείτε εδώ την απομαγνητοφωνημένη ομιλία του) όλα τα κυβερνητικά μέτρα για τις τράπεζες, με κυριότερα βέβαια τα μέτρα που αφορούσαν στη μείωση των «ενοχλητικών», κατά τον Κωστή Χατζηδάκη, προμηθειών.
Εκτός από αυτά τα μέτρα, όμως, ο κ. Μητσοτάκης είχε παρουσιάσει και άλλα, τα οποία δήλωσε ότι είχε συμφωνήσει η κυβέρνηση με τις τράπεζες, προκειμένου να αυξηθεί η συνεισφορά τους στο κοινωνικό σύνολο. Για παράδειγμα, είχε τονίσει ότι οι συστημικές τράπεζες θα εισφέρουν 100 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα ανακαίνισης σχολικών κτηρίων «Μαριέτττα Γιαννάκου».
Ο πρωθυπουργός είχε ισχυρισθεί στην ομιλία του ότι οι τράπεζες θα αναλάμβαναν μία ακόμη «εθελοντική συνεισφορά», εισφέροντας 100 εκατ. ευρώ για τον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης κατοικιών. «Και βέβαια, 100 εκατομμύρια θα δοθούν από τις τράπεζες για τη συγκρότηση του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων», είχε τονίσει χαρακτηριστικά.
Τώρα, όμως, αποκαλύπτεται ότι οι τράπεζες δεν πρόκειται να εισφέρουν κεφάλαια στον νέο φορέα και να ρισκάρουν να χάσουν τα χρήματά τους. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στο αγγλικό κείμενο της ετήσιας έκθεσης προόδου στην εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, αναγνωρίζει ότι οι τράπεζες δεν πρόκειται να εισφέρουν 100 εκατ. ευρώ ως κεφάλαιο για τον νέο φορέα, αλλά θα δώσουν δάνειο ύψους 100 εκατ. ευρώ.
«Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας θα συμμετάσχουν στον νέο Οργανισμό με δανειακή συνεισφορά συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ», αναφέρει το κείμενο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπως όλα δείχνουν, μετά τις θριαμβευτικές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στη Βουλή, οι τράπεζες «βραχυκύκλωσαν» την «εθελοντική συνεισφορά» και τη μετέτρεψαν σε δάνειο στον Φορέα, που έχει σχεδιασθεί να ελέγχεται από ιδιωτικές εταιρείες -δεν θα πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να δοθούν τελικά κρατικές εγγυήσεις στον φορέα για τα δάνεια που θα λάβει.
Αυτός είναι προφανώς ο τρόπος που βρήκαν οι τράπεζες για να μειώσουν την έκθεσή τους στον Φορέα, στις προοπτικές του οποίου είναι κοινό μυστικό ότι δεν πιστεύουν -άλλωστε, αυτός είναι και ο λόγος που η κυβέρνηση προσπαθεί χωρίς επιτυχία επί πέντε χρόνια να βρει ιδιώτες επενδυτές για να τον αναλάβουν.
Η προσπάθεια συγκρότησης του Φορέα συνεχίζεται...
Όπως προκύπτει από το έγγραφο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του 2025, δηλαδή ως το τέλος Ιουνίου, η δυστοκία στην εξεύρεση επενδυτών για τον Φορέα θα τελειώσει και θα υποβληθούν δεσμευτικές οικονομικές προσφορές από ενδιαφερόμενες εταιρείες, ώστε ο Φορέας να λειτουργήσει πριν το τέλος του έτους -κατ' επανάληψη, βέβαια, τέτοιες προσδοκίες έχουν διαψευσθεί στο παρελθόν, λόγω της έλλειψης επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση προόδου,
- Ο πτωχευτικός κώδικας περιλαμβάνει ειδικά μέτρα για την προστασία των πλέον ευάλωτων οφειλετών της Ελλάδας. Κεντρικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια κατέχει ο Φορέας Πώλησης και Επαναμίσθωσης Ακίνητων, μια βασική πρωτοβουλία που διευκολύνει τη μεταβίβαση πρώτης κατοικίας που ανήκει σε ευάλωτους οφειλέτες σε καθορισμένη οντότητα, με δυνατότητα επαναμίσθωσης των ακινήτων από αυτούς τους οφειλέτες.
- Τον Σεπτέμβριο του 2024 δημοσιεύθηκαν οι τρεις προαπαιτούμενες υπουργικές αποφάσεις που απαιτούνται για την έναρξη της φάσης υποβολής προσφορών για δυνητικούς επενδυτές. Η φάση της υποβολής δεσμευτικών προσφορών έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2ο τρίμηνο του 2025, με τη συμμετοχή των επενδυτών που είχαν προηγουμένως εκδηλώσει ενδιαφέρον και συμμετείχαν στον ανταγωνιστικό διάλογο. Επιπλέον, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας θα συμμετάσχουν στον νέο Οργανισμό με δανειακή συνεισφορά συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ.
- Η ανακοίνωση του επιλεγέντος πλειοδότη/αναδόχου αναμένεται περίπου δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Θα ακολουθήσει η απαιτούμενη κύρωση της σύμβασης που θα προκύψει από τη Βουλή των Ελλήνων.
- Λόγω της διάρκειας της συνολικής διαδικασίας, η ενδιάμεση φάση - κατά την οποία οι επιλέξιμοι δανειολήπτες πραγματοποιούν προκαθορισμένες μηνιαίες πληρωμές στους δανειστές τους, επιδοτούμενες εν μέρει από το κράτος, και όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης ή εκκαθάρισης αναστέλλονται - έχει παραταθεί μέχρι την πλήρη ίδρυση του Φορέα. Μέχρι σήμερα, περίπου 300 ευάλωτοι οφειλέτες έχουν συμπεριληφθεί σε αυτό το προσωρινό καθεστώς. Ο Φορέας αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικός μέχρι το τέλος του 2025.
