Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε το βράδυ της Τρίτης ότι Ουκρανός ομόλογός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την Παρασκευή για να υπογράψει συμφωνία για τα ορυκτά.
Η Ουκρανία δέχθηκε τους όρους μιας συμφωνίας με τις ΗΠΑ για τα ορυκτά της, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να είναι πιθανό να μεταβεί ήδη την Παρασκευή στην Ουάσινγκτον για να την υπογράψει.
«Άκουσα να λένε ότι θα έρθει την Παρασκευή. Σίγουρα αυτό είναι ΟΚ για εμένα. Θα ήθελα να την υπογράψει μαζί μου και κατανοώ ότι αυτό είναι μια μεγάλη υπόθεση, μια πολύ μεγάλη υπόθεση», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χθες Τρίτη από τον Λευκό Οίκο όταν ερωτήθηκε σχετικά με την ενδεχόμενη επίσκεψη Ζελένσκι.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει από την Ουκρανία να δώσει πρόσβαση στις ΗΠΑ στους ορυκτούς της πόρους προκειμένου να αποζημιωθούν για τα δισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας που προσέφερε σε βοήθεια στο Κίεβο η προηγούμενη κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ουκρανό αξιωματούχο που μίλησε χθες στο AFP, το Κίεβο είναι έτοιμο να υπογράψει, καθώς οι Αμερικανοί «έχουν αφαιρέσει όλους τους όρους που δεν μας ταίριαζαν, κυρίως τα 500 δισεκ. δολάρια», το ποσό που εκτιμά η Ουάσινγκτον ότι θα της αποφέρουν τα ορυκτά της Ουκρανίας.
Οι ΗΠΑ θα εκμεταλλευθούν από κοινού με την Ουκρανία τον ορυκτό της πλούτο και τα έσοδα που θα προκύψουν θα πάνε σε ένα νεοσύστατο ταμείο το οποίο θα μπορούσε να είναι «κοινό για την Ουκρανία και την Αμερική», εξήγησε η ίδια πηγή.
Πριν την υπογραφή αυτής της συμφωνίας την Παρασκευή οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της ΕΕ αναμένεται να έχουν βιντεοδιάσκεψη σήμερα προκειμένου να ενημερωθούν από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για τη συνάντησή του με τον Τραμπ τη Δευτέρα.
Στη διάρκεια των συνομιλιών μεταξύ των δύο προέδρων αναφέρθηκε το ενδεχόμενο μιας σύντομης εκεχειρίας και το πράσινο φως της Ρωσίας στη συμμετοχή των Ευρωπαίων στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις: οι σύμμαχοι του Κιέβου ελπίζουν ότι έπειτα από τρία χρόνια πολέμου θα υπάρξει κάποια πρόοδος προς την ειρήνη, αν και παράλληλα προειδοποιούν κατά μιας συμφωνίας που θα ισοδυναμούσε με «παράδοση» της Ουκρανίας.
Η Ρωσία, που έχει καταλάβει το 20% του εδάφους της Ουκρανίας, τονίζει ότι δεν θα σταματήσει τις εχθροπραξίες παρά μόνο εφόσον οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε ένα αποτέλεσμα «που της ταιριάζει»: επιμένει να ζητεί από την Ουκρανία να τις παραχωρήσει τις πέντε επαρχίες που ελέγχει πλήρως ή εν μέρει ο ρωσικός στρατός και διαβεβαιώσεις ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν στις 12 Φεβρουαρίου οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να προετοιμάσουν μια δική τους πρόταση για τον τερματισμό του πολέμου, καθώς φοβούνται ότι θα αποκλειστούν από τις διαπραγματεύσεις.
Τη Δευτέρα ο Μακρόν προσπάθησε να πείσει τον Τραμπ να αλλάξει στάση, όπως θα κάνει αύριο Πέμπτη και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ κατά την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο.
«Εκτιμούμε το γεγονός ότι οι εταίροι μας είναι έτοιμοι όχι μόνο να συνεχίσουν αλλά και να αυξήσουν την υποστήριξή τους προς τη χώρα μας και τον λαό μας», δήλωσε από την πλευρά του ο Ζελένσκι χθες το βράδυ, διευκρινίζοντας ότι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μακρόν.
Μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος έχει αλλάξει εντελώς την αμερικανική πολιτική στο θέμα της Ουκρανίας, έχει επιτεθεί στον Ζελένσκι – επιρρίπτοντάς του κυρίως την ευθύνη για το ξέσπασμα του πολέμου—και τονίζει ότι υπάρχει «αρκετά μεγάλο δυναμικό» συνεργασίας μεταξύ της Μόσχας και της Ουάσινγκτον για την ανάπτυξη των μεγάλων αποθεμάτων στρατηγικών ορυκτών στη Ρωσίας και στις κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές.
Νέα συνάντηση μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών διπλωματών είναι προγραμματισμένη για το τέλος της εβδομάδας, σύμφωνα με τη Μόσχα, έπειτα από αυτή που πραγματοποιήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου στη Σαουδική Αραβία μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.
Ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι η συμφωνία για τα ορυκτά θα αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα για τις ΗΠΑ και θα βοηθήσει στην ανάκτηση του κόστους που σχετίζεται με την υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία στον πόλεμο.
Η συμφωνία
Η τελική έκδοση του κειμένου της συμφωνίας, που φέρει ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου και βρίσκεται στη διάθεση των Financial Times, προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου στο οποίο το Κίεβο θα καταβάλει το 50% των εσόδων από τη μελλοντική εμπορευματική εκμετάλλευση των κρατικών ορυκτών πόρων, μεταξύ των οποίων του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των σχετικών υπηρεσιών logistics.
Το εν λόγω ταμείο θα επενδύσει σε έργα εντός της Ουκρανίας, ενώ εξαιρούνται οι πόροι που ήδη συμβάλλουν στα δημόσια έσοδα, όπως οι δραστηριότητες της Naftogaz και της Ukrnafta.
Παραμένουν ανοικτά κρίσιμα θέματα, όπως το μέγεθος του αμερικανικού μεριδίου στο ταμείο και οι όροι της «κοινής ιδιοκτησίας», που θα διευκρινιστούν σε επόμενες διαπραγματεύσεις.
Οι ουκρανικές Αρχές ανέφεραν ότι η συμφωνία έχει εγκριθεί από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Εξωτερικών και πλέον είναι εξαιρετικά πιθανή μια επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, το προσεχές διάστημα. Η αντιπρόεδρος και υπουργός Δικαιοσύνης Όλγα Στεφανίσινα είπε στους FT ότι «η συμφωνία για τα ορυκτά αποτελεί μόνο ένα κομμάτι του ευρύτερου σχεδίου», υπονοώντας ότι η συμφωνία εντάσσεται σε μια συνολική στρατηγική συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
