Σαφάρι για Έλληνες φοροφυγάδες και για «μαύρο χρήμα» που... αναπαύεται σε τράπεζες άλλων χωρών και σε φορολογικούς παραδείσους εξαπολύει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Με επείγουσα εγκύκλιο που απέστειλε σε όλες τις ελεγκτικές υπηρεσίες στις 21 Μαρτίου ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής κοινοποιεί τις διατάξεις του άρθρου 29 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, όπως ισχύει, για την εφαρμογή της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας στο πεδίο της άμεσης φορολογίας, αναφορικά με την ανταλλαγή πληροφοριών κατόπιν αιτήματος, την αυθόρμητη ανταλλαγή πληροφοριών, τη διοικητική κοινοποίηση εγγράφων και την ανατροφοδότηση, μεταξύ των Κρατών -Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των μελών του ΟΟΣΑ, καθώς και των χωρών με τις οποίες έχουν υπογραφεί συμφωνίες ανταλλαγής πληροφοριών και ανταλλαγής πληροφοριών.
Επισημαίνει δε, ότι η συνεργασία μεταξύ των φορολογικών διοικήσεων δεκάδων χωρών αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και στην προστασία της ακεραιότητας των φορολογικών συστημάτων.
Οι νέες οδηγίες σχετίζονται με τις εν εξελίξει έρευνες για τη διακίνηση «μαύρου χρήματος» στην υπόθεση της Novartis και σε άλλες υποθέσεις σκανδάλων με μίζες και διαφθορά. Στο πλαίσιο αυτό η ΑΑΔΕ ζητεί από όλες τις υπηρεσίες της να κινητοποιηθούν και να ζητήσουν στοιχεία για τους εμπλεκόμενους, δίνοντας ονόματα, ΑΦΜ και λοιπά στοιχεία ταυτότητας των εμπλεκόμενων.
Τα στοιχεία που θα ζητούνται
Οι μορφές διεθνούς διοικητικής συνεργασίας και η τυχόν αρμοδιότητα άλλων Υπηρεσιών, πέραν της Δ/νσης Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, είναι οι εξής:
1. Ανταλλαγή πληροφοριών κατόπιν αιτήματος: η ανταλλαγή πληροφοριών βάσει συγκεκριμένου κάθε φορά αιτήματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η εγκυρότητα των πληροφοριών που παρέχονται από τον φορολογούμενο ή να συλλεχθούν πληροφορίες που δεν κατέστη δυνατό να συγκεντρωθούν κατά τη διενέργεια του ελέγχου.
2. Αυθόρμητη ανταλλαγή πληροφοριών: η μη συστηματική κοινοποίηση, ανά πάσα στιγμή και χωρίς προηγούμενο αίτημα, πληροφοριών που συλλέγονται στα πλαίσια φορολογικού ελέγχου, ή που ενδεχομένως θα ενδιαφέρουν ένα άλλο συμβαλλόμενο κράτος. Υφίστανται, όμως, και οι ακόλουθες έξι (6) κατηγορίες υποχρεωτικής5 αυθόρμητης ανταλλαγής πληροφοριών, όταν:
3. Η Αρμόδια Αρχή ενός κράτους έχει λόγους να υποθέτει ότι στο άλλο κράτος υφίσταται φοροδιαφυγή.
4. Ένας φορολογούμενος επιτυγχάνει σε ένα κράτος μείωση ή απαλλαγή φόρου, η οποία συνεπάγεται γι' αυτόν αύξηση φόρου ή υπαγωγή του σε φόρο στο άλλο κράτος.
5. Όταν πραγματοποιούνται επιχειρηματικές δραστηριότητες μεταξύ προσώπων των συμβαλλομένων κρατών, κατά τέτοιον τρόπο που ενδέχεται να συνεπάγονται μείωση ή εξάλειψη του φόρου είτε στο ένα, είτε στο άλλο, είτε και στα δύο συμβαλλόμενα κράτη.
6. Η Αρμόδια Αρχή ενός κράτους έχει λόγους να υποθέτει ότι υφίσταται μείωση ή εξάλειψη φόρου, η οποία προκύπτει από εικονικές/πλασματικές μεταφορές κερδών εντός συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
7. Από πληροφορίες που διαβίβασε σε ένα κράτος η Αρμόδια Αρχή του άλλου κράτους προκύπτουν πληροφορίες που ενδέχεται να έχουν σημασία για την αξιολόγηση της επιβολής φόρου στο δεύτερο κράτος.
8. Για συγκεκριμένες φορολογικές γνωμοδοτήσεις για συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα (αρμοδιότητα της Δ/νσης Ελέγχων).
9. Αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών: Η συστηματική κοινοποίηση, χωρίς προηγούμενο αίτημα, πληροφοριών σχετικών με μία ή περισσότερες κατηγορίες εισοδημάτων που προκύπτουν σε ένα κράτος από φορολογικό κάτοικο του άλλου κράτους, ανά τακτά και εκ των προτέρων καθορισμένα διαστήματα (η εφαρμογή της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών συναρτάται με το είδος και την έκταση των αρμοδιοτήτων των Τμημάτων Διασύνδεσης και της Αρμόδιας Αρχής της ΑΑΔΕ).
10. Ανατροφοδότηση (feedback): Όταν μια Αρμόδια Αρχή παρέχει πληροφορίες, κατόπιν αιτήματος ή αυθορμήτως, δύναται να ζητεί από την Αρμόδια Αρχή που τις παρέλαβε, να αποστείλει σχετική ανατροφοδότηση, αναφορικά με τη χρησιμότητα των πληροφοριών που ανταλλάχθηκαν (π.χ. εάν προέκυψε φορολογητέα ύλη).
11. Ταυτόχρονοι έλεγχοι: Δύο ή περισσότερα κράτη μπορούν να συμφωνήσουν για τη διενέργεια ταυτόχρονων ελέγχων, το καθένα από το έδαφός του, σε έναν ή περισσότερους φορολογούμενους, κοινού ή συμπληρωματικού ενδιαφέροντος για τα εν λόγω κράτη, με σκοπό την ανταλλαγή των πληροφοριών που συγκεντρώνονται από τους ελέγχους αυτούς (αρμοδιότητα της Δ/νσης Ελέγχων ή της Δ/νσης Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων, κατά περίπτωση).
12. Η ανταλλαγή πληροφοριών είναι υποχρεωτική. Το κράτος που λαμβάνει το αίτημα συνεργασίας υποχρεούται να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να απαντήσει στο εν λόγω αίτημα (βάσει της εσωτερικής του νομοθεσίας, των κανονισμών, των αρμοδιοτήτων και των διαθεσίμων πόρων του), ως εάν επρόκειτο να ενεργήσει για δικό του λογαριασμό, παρέχοντας πληροφορίες που είναι διαθέσιμες και διενεργώντας τις δέουσες έρευνες, ακόμη και αν δεν χρειάζεται τις πληροφορίες αυτές για δικούς του φορολογικούς σκοπούς.
13. Οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται μεταξύ των Αρμοδίων Αρχών καλύπτονται από την υποχρέωση τήρησης του υπηρεσιακού απορρήτου και προστατεύονται από το φορολογικό απόρρητο δυνάμει της εσωτερικής φορολογικής νομοθεσίας.
Οι εν λόγω πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιούνται σε δικαστικές και διοικητικές διαδικασίες που ενδέχεται να συνεπάγονται κυρώσεις, οι οποίες κινούνται κατόπιν παραβάσεων της φορολογικής νομοθεσίας, χωρίς να θίγονται οι γενικοί κανόνες και οι διατάξεις που διέπουν τα δικαιώματα των κατηγορουμένων και των μαρτύρων σε τέτοιες διαδικασίες.
Τι θα αναζητείται
Οι πληροφορίες που πρέπει υποχρεωτικά να περιλαμβάνονται σε ένα αίτημα ανταλλαγής πληροφοριών, προκειμένου το αιτούν κράτος να αποδείξει την εύλογη συνάφεια των αιτούμενων πληροφοριών, είναι οι παρακάτω:
1. Η ταυτότητα του ελεγχόμενου προσώπου.
2. Οι πληροφορίες που ζητούνται, συμπεριλαμβανομένων της φύσης και της μορφής που θα πρέπει να έχουν οι παρασχεθείσες πληροφορίες.
3. Ο φορολογικός σκοπός για τον οποίο ζητούνται οι πληροφορίες.
4. Οι λόγοι για τους οποίους πιστεύεται ότι οι αιτούμενες πληροφορίες δύνανται να παρασχεθούν από το κράτος που λαμβάνει το αίτημα, ή βρίσκονται στην κατοχή ή τον έλεγχο προσώπου που υπάγεται στη δικαιοδοσία του.
5. Το όνομα και η διεύθυνση του προσώπου το οποίο πιστεύεται ότι κατέχει τις αιτούμενες πληροφορίες, εφόσον αυτό είναι δυνατό.
6. Ρητή δήλωση ότι η αίτηση για παροχή πληροφοριών είναι σύμφωνη με το νόμο και τη διοικητική πρακτική της Ελλάδας και ότι αν οι ζητούμενες πληροφορίες ήταν εντός της δικαιοδοσίας της Ελλάδας, οι Αρμόδιες Αρχές θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τις σχετικές πληροφορίες σύμφωνα με τους νόμους ή στα πλαίσια της συνηθισμένης διοικητικής πρακτικής της Ελλάδας και ότι το αίτημα είναι συμβατό με την νομική βάση.
7. Ρητή δήλωση αναφορικά με την εξάντληση των εσωτερικών μέσων ανεύρεσης πληροφοριών, εκτός εάν η διαδικασία αυτή συνεπάγεται δυσανάλογες δυσχέρειες (στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική αιτιολόγηση).
Παραδείγματα συνεργασίας Κρατών
Α. Ο φορολογούμενος της Χώρας Α αποσύρει όλα τα χρήματα από τον τραπεζικό του λογαριασμό και του παραδίδεται ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Επισκέπτεται μια τράπεζα και στη Χώρα Β και στη Χώρα Γ, και στη συνέχεια επιστρέφει στην Χώρα Α χωρίς μετρητά. Σε ένα μεταγενέστερο έλεγχο του φορολογούμενου, η αρμόδια αρχή της Χώρας Α στέλνει αίτημα και προς τη Χώρα Β και προς τη Χώρα Γ για πληροφορίες σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς που μπορεί να έχουν ανοιχτεί από τον φορολογούμενο στη μία ή και στις δύο τράπεζες που επισκέφθηκε. Υπό αυτές τις συνθήκες, η αρμόδια αρχή της Χώρας Α έχει λόγους να πιστεύει ότι οι πληροφορίες βρίσκονται στη Χώρα Β ή είναι στην κατοχή ή τον έλεγχο προσώπου που υπόκειται στη δικαιοδοσία της Χώρας Β Επίσης, έχει λόγους να πιστεύει το ίδιο και για τη Χώρα Γ, αντίστοιχα. Η Χώρα Β (ή Γ) δεν μπορεί να αρνηθεί το αίτημα βάσει του ότι η Χώρα Α δεν απέδειξε ότι οι πληροφορίες "βρίσκονται" στη Χώρα Β (ή Γ), διότι είναι εξίσου πιθανό ότι οι πληροφορίες να βρίσκονται στην άλλη Χώρα.
Β. Μια παρόμοια κατάσταση μπορεί να προκύψει όταν ένα πρόσωπο υπό έρευνα από τη Χώρα Χ μπορεί να έχει ή να μην έχει φύγει από τη Χώρα Υ και ο τραπεζικός του λογαριασμός εκεί μπορεί να έχει ή να μην έχει κλείσει. Εφόσον η Χώρα Χ είναι σε θέση να συνδέσει το πρόσωπο με τη Χώρα Υ, η Χώρα Υ δεν μπορεί να αρνηθεί το αίτημα με την αιτιολογία ότι η Χώρα Χ δεν έχει λόγους να πιστεύει ότι οι πληροφορίες που ζητήθηκαν "βρίσκονται" στη Χώρα Υ. Η Χώρα Χ μπορεί ευλόγως να αναμένει από τη Χώρα Υ να ερευνήσει σχετικά με το θέμα, και αν βρεθεί ένας τραπεζικός λογαριασμός, να παράσχει τις αιτούμενες πληροφορίες.
Γ. Ο πάροχος οικονομικών υπηρεσιών Β είναι εγκατεστημένος στο Κράτος Β. Οι φορολογικές αρχές του Κράτους Α έχουν ανακαλύψει ότι ο Β εμπορεύεται ένα χρηματοοικονομικό προϊόν προς τους κατοίκους του Κράτους Α, χρησιμοποιώντας παραπλανητικές πληροφορίες που καταδεικνύουν ότι το προϊόν εξαλείφει τη φορολογική υποχρέωση επί του εισοδήματος που προκύπτει από το προϊόν, στο Κράτος Α. Το προϊόν απαιτεί να ανοιχθεί ένας τραπεζικός λογαριασμός στο όνομα του Β, μέσω του οποίου γίνεται η επένδυση. Οι φορολογικές αρχές του Κράτους Α έχουν εκδώσει προειδοποίηση προς τους φορολογούμενους, προειδοποιώντας όλους τους φορολογούμενους σχετικά με το προϊόν και διευκρινίζοντας ότι δεν επιτυγχάνει το προτεινόμενο φορολογικό αποτέλεσμα και ότι το εισόδημα που παράγεται από το προϊόν πρέπει να δηλωθεί ως φορολογητέο εισόδημα στο Κράτος Α. Παρόλα αυτά, ο Β συνεχίζει να προωθεί το προϊόν στην ιστοσελίδα του και το Κράτος Α έχει αποδείξεις ότι εμπορεύεται επίσης το προϊόν μέσω ενός δικτύου συμβούλων. Το Κράτος Α έχει ήδη ανακαλύψει αρκετούς φορολογικούς του κατοίκους που έχουν επενδύσει στο προϊόν, οι οποίοι είχαν παραλείψει να δηλώσουν το εισόδημα που προέκυψε από τις επενδύσεις τους. Το Κράτος Α έχει εξαντλήσει τα εσωτερικά του μέσα για την απόκτηση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των κατοίκων του οι οποίοι έχουν επενδύσει στο προϊόν. Το Κράτος Α ζητά πληροφορίες από την αρμόδια αρχή του Κράτους Β για όλους τους κατοίκους του Κράτους Α οι οποίοι (α) έχουν ένα λογαριασμό με τον Β και (β) έχουν επενδύσει στο χρηματοοικονομικό αυτό προϊόν. Στο αίτημα, το Κράτος Α παρέχει τις ως άνω πληροφορίες, συμπεριλαμβάνοντας πληροφορίες του χρηματοοικονομικού προϊόντος και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η έρευνα του.
