Την πρόθεσή της να προσφέρει ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας της Ελλάδας από τις αναταράξεις που θα μπορούσε να προκαλέσει στην οικονομία η διακοπή των αγορών κρατικών τίτλων καθιστά σαφή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο ανακοινωθέν για τις σημερινές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας ότι οι αγορές ελληνικών ομολόγων θα συνεχισθούν και μετά το τέλος του έκτακτου προγράμματος για την πανδημία (PEPP), μέσα από την επανεπένδυση εσόδων που θα έχει η ΕΚΤ από τα ομόλογα που αγόρασε με το PEPP.
Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ευρωζώνης που μνημονεύεται στο ανακοινωθέν της κεντρικής τράπεζας, καθώς είναι και η μόνη που δεν διαθέτει αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας και δεν μπορεί να συμμετέχει στο τακτικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (APP), το οποίο θα συνεχισθεί και μετά τον Μάρτιο του 2022. Με το PEPP, η κεντρική τράπεζα έχει αγοράσει ομόλογα αξίας άνω των 35 δισ.ευρώ μετά τον Μάρτιο του 2020 και έχει κρατήσει, με αυτόν τον τρόπο, κοντά στο ιστορικό χαμηλό το κόστος δανεισμού της χώρας.
Μετά τη λήξη του έκτακτου προγράμματος, η ΕΚΤ ξεκαθαρίζει ότι η Ελλάδα δεν θα μείνει... στο κρύο, καθώς δημιουργείται ένας νέος μηχανισμός παρέμβασης στις αγορές. Τα τεράστια έσοδα από πληρωμές τόκων και χρεολυσίων για τα ομόλογα που έχουν αγορασθεί με το PEPP, η αξία των οποίων ξεπερνά τα 1,5 τρισ. ευρώ, θα σχηματίσουν ένα χρηματοδοτικό φάκελο, τον οποίο η ΕΚΤ θα μπορεί να αξιοποιεί με ευελιξία, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, ώστε να προχωρά σε νέες αγορές ομολόγων. Έτσι, θα είναι διαθέσιμο ένα μαξιλάρι απορρόφησης των κραδασμών που θα μπορούσε να προκαλέσει στην Ελλάδα μια νέα φυγή κεφαλαίων, λόγω πανδημίας, από τις οικονομικά ασθενέστερες χώρες.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η ΕΚΤ στο ανακοινωθέν της: «Σε περίπτωση νέου κατακερματισμού της αγοράς που σχετίζεται με την πανδημία, οι επανεπενδύσεις από το PEPP μπορούν να προσαρμοστούν ευέλικτα σε κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και δικαιοδοσίες ανά πάσα στιγμή. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αγορά ομολόγων που εκδίδονται από την Ελληνική Δημοκρατία πέραν των πληρωμών για εξυπηρέτηση χρέους, προκειμένου να αποφευχθεί μια διακοπή των αγορών σε αυτή τη δικαιοδοσία, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στην ελληνική οικονομία, την ώρα που θα εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας».
Η διαφορά που θα υπάρχει σε σχέση με τις συνθήκες που επικρατούσαν ως τώρα είναι ότι οι αγορές τίτλων από την ΕΚΤ δεν θα είναι σταθερές και συνεχείς, μήνα με μήνα, αλλά θα γίνονται μόνο όταν η κεντρική τράπεζα κρίνει ότι υπάρχει μια επικίνδυνη για την οικονομία άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων, η οποία δεν θα σχετίζεται με χειρισμούς της κυβέρνησης, αλλά με την εξέλιξη της πανδημίας. Το νέο καθεστώς είναι πιο δύσκολο για τα ελληνικά ομόλογα, γι' αυτό και ήδη, μετά την έκδοση της ανακοίνωσης, η απόδοση των 10ετών κινείται ανοδικά.
Κατά τα λοιπά, όπως προκύπτει από την ανακοίνωση, το PEPP συνεχισθεί με μείωση των αγορών τίτλων μέχρι να σταματήσει εντελώς τον Μάρτιο του 2022. Τότε θα μείνει μόνο το τακτικό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, APP, το οποίο θα ενισχυθεί για να αυξηθούν οι αγορές τίτλων στα 40 δισ. τον μήνα το δεύτερο τρίμηνο και στα 30 δισ. το τρίτο τρίμηνο. Όσον αφορά τα επιτόκια, η ΕΚΤ βλέπει ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί μόνο πρόσκαιρα το 2022 και θα επανέλθει κάτω από το 2% τα δύο επόμενα χρόνια, γι' αυτό και δεν αναμένεται αύξηση επιτοκίων μέσα στο επόμενο έτος. «Η πραγματοποιηθείσα πρόοδος στον υποκείμενο πληθωρισμό είναι αρκετά προχωρημένη ώστε να συνάδει με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός είναι ελαφρώς πάνω από τον στόχο», αναφέρει το ανακοινωθέν.
