«Καίει» συνεχώς διαθέσιμα από το «μαξιλάρι» του το Δημόσιο για να μετριάσει τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία αναθεώρησης του δανειακού προγράμματος για το 2021, με αύξηση κατά το ένα τρίτο του ποσού που θα αντληθεί από την αγορά ομολόγων. Μάλιστα, νέα έκδοση ομολόγων σχεδιάζεται το αμέσως επόμενο διάστημα, για την άντληση τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ.
Το πρωτογενές έλλειμμα του φετινού προϋπολογισμού διογκώνεται με ρυθμούς πολύ μεγαλύτερους από όσο προβλεπόταν και αναμένεται να ξεπεράσει το 6% του ΑΕΠ φέτος, έναντι αρχικής πρόβλεψης για ένα έλλειμμα μικρότερο του 4% του ΑΕΠ.
Την ίδια ώρα, το lockdown και τα μέτρα στήριξης της οικονομίας μειώνουν συνεχώς το απόθεμα ρευστότητας του Δημοσίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, το «μαξιλάρι» μειώθηκε κατά 1,63 δισ. ευρώ, από τα 19,527 στα 17,891 δισ. ευρώ.
Μεγάλη αύξηση του προγράμματος δανεισμού
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εξελίξεις αυτές επιβάλλουν στο υπουργείο Οικονομικών να εξετάσει μεγάλη αύξηση του προγράμματος δανεισμού για το 2021 έναντι των αρχικών στόχων που είχαν τεθεί. Έτσι, από τα 8 - 12 δισ. ευρώ που προγραμματιζόταν να αντληθούν με νέες εκδόσεις, εξετάζεται το ποσό να αυξηθεί στα 16 δισ. ευρώ.
Μάλιστα, ο ΟΔΔΗΧ βρίσκεται σε συνεννοήσεις με τράπεζες, ανάμεσα και μεγάλη ελληνική τράπεζα, για μια νέα κοινοπρακτική έκδοση ομολόγων το αμέσως επόμενο διάστημα. Το ερώτημα που απασχολεί τον ΟΔΔΗΧ είναι αν θα επιχειρηθεί μια έκδοση 5ετών ή 7ετών τίτλων, που θα επιβαρύνουν με χρεολύσια την τρέχουσα δεκαετία, ή αν θα γίνει ένα νέο άνοιγμα της προηγούμενης έκδοσης 10ετών ομολόγων.
Πάντως, το υπουργείο Οικονομικών κινείται εκ του ασφαλούς στην αγορά ομολόγων, καθώς έχει την ισχυρή υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία μέσα στο 2020 προχώρησε σε αγορές ομολόγων, η αξία των οποίων ξεπέρασε κατά πολύ το ύψος των νέων εκδόσεων τίτλων από το Δημόσιο, με αποτέλεσμα να συμπιεσθούν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα οι αποδόσεις.
Όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση του Διοικητή για το 2020, από τον Μάρτιο και «μετά τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ, οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων ακολούθησαν πτωτική τάση, με αποτέλεσμα τη σταδιακή αντιστροφή της αρχικής ανόδου και τη μείωση, συνολικά, της καμπύλης αποδόσεων των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Έτσι, η καμπύλη αποδόσεων έχει υποχωρήσει πλέον κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Επισημαίνεται ότι το Ευρωσύστημα, στο πλαίσιο του PEPP, είχε προβεί έως και τον Ιανουάριο του 2021 σε αγορές ελληνικών κρατικών τίτλων ύψους 18,9 δισεκ. ευρώ».
Ο απολογισμός της εκδοτικής δραστηριότητας του Δημοσίου από την ΤτΕ έχει ως εξής:
- Το Ελληνικό Δημόσιο εξέδωσε το 2020 ομόλογα συνολικού ύψους 12 δισεκ. ευρώ, για τα οποία εκδηλώθηκε ισχυρή ζήτηση (συνολικά 76,4 δισεκ. ευρώ). Τον Ιανουάριο του 2021 πραγματοποιήθηκε έκδοση 10ετούς ομολόγου, με την απόδοση να ανέρχεται στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 0,807%.Τέλος, στις 17 Μαρτίου 2021 πραγματοποιήθηκε έκδοση νέου τίτλου 30ετούς διάρκειας, με τοκομερίδιο 1,875%, μέσω της οποίας αντλήθηκαν 2,5 δισεκ. ευρώ.
- Παράλληλα, το 2020 εκδόθηκαν έντοκα γραμμάτια 3, 6, και 12 μηνών ύψους 23,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 27,8 δισεκ. ευρώ το 2019, με το μέσο σταθμικό κόστος των εκδόσεων να εμφανίζει σημαντική υποχώρηση (2020: 0,04%, 2019: 0,36%), ενώ παρά την αναταραχή εξακολούθησε η έκδοση έντοκων γραμματίων με αρνητική απόδοση. Στόχος του ΟΔΔΗΧ είναι η επιμήκυνση της διάρκειας του δημόσιου χρέους, με τη μείωση του υφιστάμενου υπολοίπου των έντοκων γραμματίων και την αύξηση των εκδόσεων πιο μακροπρόθεσμης διάρκειας, με τις οποίες αναμένεται να αντληθούν κεφάλαια ύψους μεταξύ 8 και 12 δισεκ. ευρώ.
