Η ύπαρξη μιας σπάνιας μετάλλαξης στο DNA μιας γυναίκας στην Κολομβία φαίνεται πως την έχει προστατεύσει από την εμφάνιση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η ανακάλυψη βοηθά να εξηγηθεί γιατί μερικοί άνθρωποι είναι πιο ανθεκτικοί από άλλους στην περίπτωση της νευροεκφυλιστικής πάθησης και μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές για την καθυστέρηση εκδήλωσης του Αλτσχάιμερ.
Η ανακάλυψη της περίπτωσης της γυναίκας έγινε στο πλαίσιο μιας μελέτης 1.200 ατόμων από την Κολομβία, που είχαν έντονη γενετική προδιάθεση να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους Γιόζεφ Αρμπολέδα-Βελάσκεθ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Γιακίλ Κιρόζ του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης και Έρικ Ράιμαν του Ινστιτούτου Αλτσχάιμερ Banner της Νέας Υόρκης, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό "Nature Medicine".
Οι αιτίες για τις περισσότερες περιπτώσεις Αλτσχάιμερ είναι άγνωστες μέχρι σήμερα. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων με μια συγκεκριμένη μετάλλαξη (E280A) σε ένα γονίδιο (PSEN1) έχουν αυξημένο γενετικό κίνδυνο για να εκδηλώσουν πρόωρα τη νόσο. Σχεδόν πάντα οι εν λόγω ασθενείς εμφανίζουν νοητικά/μνημονικά προβλήματα και άνοια σε ασυνήθιστα νεαρή ηλικία, μετά τα 40.
Η συγκεκριμένη γυναίκα, η οποία είχε το μεταλλαγμένο αυτό γονίδιο, εμφάνιζε την τυπική παθολογία στον εγκέφαλο της (αυξημένη παρουσία της τοξικής πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδούς, που είναι το «σήμα κατατεθέν» της νόσου Αλτσχάιμερ), παρόλα αυτά δεν είχε εκδηλώσει τα αναμενόμενα συμπτώματα. Η ανάλυση του γονιδιώματος της αποκάλυψε ότι, πέρα από την παθογόνο μετάλλαξη, διέθετε σε ένα άλλο γονίδιο (ΑΡΟΕ3) μια άλλη σπάνια μετάλλαξη, γνωστή ως Christchurch.
Αυτή η επιπρόσθετη μετάλλαξη (γνωστή και ως ΑΡΟΕ3ch) φαίνεται πως λειτουργεί ως «αντίπαλο δέος» στις επιπτώσεις της πρώτης μετάλλαξης (PSEN 1 E280A), πράγμα που την προστατεύει, παρόλο που η εικόνα του βήτα αμυλοειδούς στον εγκέφαλο της παραπέμπει στην ύπαρξη Αλτσχάιμερ. Η γυναίκα έχει παραμείνει γνωσιακά υγιής μετά και τα 70 της.
Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι η εν λόγω σπάνια περίπτωση μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους για τη θεραπεία και την πρόληψη της νόσου, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ενίσχυση της αντίστασης του εγκεφάλου στην παθολογία του Αλτσχάιμερ, παρά στην ανακάλυψη των πρωταρχικών αιτιών της νόσου.
Επίσης φέρνει στο προσκήνιο ένα γνωστό γονίδιο-στόχο για την ανάπτυξη κατάλληλων παρεμβάσεων, ακόμη και αν ο εγκέφαλος εμφανίζει παθολογική εικόνα νευροεκφύλισης.
Όμως θα χρειασθούν περαιτέρω έρευνες σε μεγαλύτερα δείγματα του πληθυσμού για να επιβεβαιωθεί ότι η μετάλλαξη Christchurch του γονιδίου ΑΡΟΕ3 όντως αποτελεί ασπίδα κατά της νόσου Αλτσχάιμερ. Το ΑΡΟΕ3 είναι μια μορφή του γονιδίου ΑΡΟΕ, του βασικού γονιδίου υψηλού κινδύνου για Αλτσχάιμερ σε προχωρημένη ηλικία.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.nature.com/articles/s41591-019-0611-3
