Η Μέση Ανατολή βρίσκεται στο χείλος γενικευμένης ανάφλεξης, μετά την άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της διαμάχης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Την Παρασκευή, οι δύο χώρες προχώρησαν σε εκατέρωθεν σφοδρές επιθέσεις, αγνοώντας τις διεθνείς εκκλήσεις για αποκλιμάκωση της έντασης και προκαλώντας φόβους για ευρύτερη σύγκρουση στην ήδη ασταθή περιοχή.
Οι ιρανικές αντιδράσεις και οι απώλειες του Ισραήλ
Ως αντίποινα σε προηγούμενους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, η Τεχεράνη εξαπέλυσε τουλάχιστον έξι κύματα βαλλιστικών πυραύλων κατά του Ισραήλ. Σειρήνες αεράμυνας ήχησαν επανειλημμένα σε μεγάλες πόλεις, όπως το Τελ Αβίβ και η Ιερουσαλήμ, όπου κάτοικοι ανέφεραν ότι άκουσαν ισχυρές εκρήξεις. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι αναχαίτισε «δεκάδες» πυραύλους, ωστόσο τα ιρανικά αντίποινα είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον τρεις άνθρωποι, ενώ η πυροσβεστική του Ισραήλ έκανε λόγο για «πολλά μείζονα συμβάντα» σε προάστια του Τελ Αβίβ. Μάλιστα, σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, μια 60χρονη γυναίκα που είχε τραυματιστεί σοβαρά υπέκυψε στα τραύματά της.
Οι Ισραηλινοί βομβαρδισμοί και οι επιπτώσεις στο Ιράν
Οι ιρανικές επιθέσεις ήρθαν ως απάντηση σε μια σειρά ισραηλινών βομβαρδισμών που είχαν προηγηθεί την Παρασκευή το πρωί. Σύμφωνα με το Ιράν, οι ισραηλινές δυνάμεις έπληξαν πάνω από 200 στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις, καθώς και πολυκατοικίες.
Ο Ιρανός πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί, δήλωσε ότι οι επιθέσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 78 ανθρώπων, «στη μεγάλη πλειονότητά τους αμάχων», και τον τραυματισμό άνω των 320. Μεταξύ των θυμάτων συγκαταλέγονται κορυφαίοι αξιωματούχοι των Φρουρών της Επανάστασης, όπως ο στρατηγός Χουσέιν Σαλαμί, καθώς και επιστήμονες του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Το Ισραήλ υποστήριξε ότι κατέστρεψε εργοστάσιο ουρανίου στην επαρχία Ισφαχάν και δύο στρατιωτικές βάσεις στο δυτικό Ιράν, ενώ η ιρανική πλευρά ανέφερε μικρές ζημιές σε εγκαταστάσεις όπως αυτή του Φορντό και του Νατάνζ. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) επιβεβαίωσε την καταστροφή του υπέργειου τμήματος της εγκατάστασης στο Νατάνζ, χωρίς ωστόσο να παρατηρηθεί αύξηση της ραδιενέργειας.
Διεθνείς αντιδράσεις και αμοιβαίες απειλές
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε μέσω του X (πρώην Twitter) σε «ειρήνη και διπλωματία», τονίζοντας ότι «φτάνει η κλιμάκωση, ώρα να σταματήσει».
Ωστόσο, οι δηλώσεις των ηγετών των δύο χωρών δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου διεμήνυσε ότι «έρχονται κι άλλα» πλήγματα, ενώ ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, κατήγγειλε πως το Ισραήλ «κήρυξε πόλεμο» στη χώρα του.
Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που συνεδρίασε εκτάκτως, το Ιράν κατηγόρησε τις ΗΠΑ για «πλήρη υποστήριξη πληροφοριών» στις ισραηλινές επιθέσεις, χαρακτηρίζοντάς τες «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών», καθώς και «πράξη κρατικής τρομοκρατίας».
Ζήτησε «άμεσα και απτά μέτρα» για την τιμωρία του Ισραήλ, προειδοποιώντας ότι οποιαδήποτε αδράνεια θα «προκαλέσει χάος». Οι ΗΠΑ απέρριψαν κατηγορηματικά τις κατηγορίες.
Ευρύτερες επιπτώσεις και αβεβαιότητα
Η κλιμάκωση έχει ήδη άμεσες επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Πολλές αεροπορικές εταιρείες ανέστειλαν ή εξέτρεψαν δεκάδες πτήσεις τους, ενώ οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν. Οι εξελίξεις επισκιάζουν τον νέο κύκλο έμμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που επρόκειτο να ξεκινήσει την Κυριακή στο Ομάν, με την διεξαγωγή του να μοιάζει πλέον αβέβαιη. Η διεθνής κοινότητα παραμένει σε επιφυλακή, καθώς η ένταση απειλεί να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο και απρόβλεπτο κύκλο βίας στη Μέση Ανατολή.
