Τιμολογιακές πρακτικές... «δύο σε ένα» ακολουθούν τα διυλιστήρια της χώρας, καθώς οι τιμές πώλησης στις εταιρείες εμπορίας καυσίμων ουσιαστικά είναι ίδιες, όπως διαπιστώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού στο τελευταίο της έγγραφο για την αγορά καυσίμων που δόθηκε σε διαβούλευση, στο πλαίσιο της νέας κανονιστικής παρέμβασης στην αγορά.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή δεν κατηγορεί τις εταιρείες διύλισης για σχηματισμό καρτέλ, δηλαδή για παράνομες συνεννοήσεις μεταξύ τους για τη διαμόρφωση των τιμών. Τέτοιος έλεγχος, δηλαδή για να διαπιστωθούν ενδεχόμενες συνεννοήσεις, δεν έγινε. Ωστόσο, η Επιτροπή άντλησε στοιχεία από τα δύο διυλιστήρια, Helleniq Energy (ΕΛΠΕ) και Motor Oil (ΜΟΗ), τα επεξεργάσθηκε και από αυτή την άσκηση προέκυψε ότι ουσιαστικά τα δύο διυλιστήρια λειτουργούν σαν να έχουν κοινή τιμομολογιακή πολιτική.
Η διαμόρφωση τιμών σε στενό εύρος διαφοροποίησης δεν είναι κάτι παράδοξο για τα διυλιστήρια, δεδομένου ότι, όπως επισημαίνει και η Επιτροπή, «οι καθοριστικοί συντελεστές διαμόρφωσης της τιμής κάθε προϊόντος (ιδίως, τιμή Platts, φορολογία και λοιπές επιβαρύνσεις, και ισοτιμία US$/ευρώ) είναι κοινοί και για τις δύο εταιρείες».
Ωστόσο, δεν παύει να προκαλεί εντύπωση και να γεννά ερωτήματα το γεγονός ότι σε τρεις εταιρείες εμπορίας, που δεν ανήκουν στους ομίλους των διυλιστηρίων (Aegean, Elinoil, ΕΤΕΚΑ), η Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι διαφοροποιήσεις τιμών είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες, ακόμη και με τον συνυπολογισμό των εκπτώσεων που προσφέρονται. Τα γραφήματα που δημοσιεύει η Επιτροπή, χωρίς βεβαίως να αποκαλύπτει απόλυτα ποσά για τις τιμές πώλησης και άλλα οικονομικά στοιχεία που θεωρούνται απόρρητα, είναι χαρακτηριστικά.
Τιμές πώλησης βενζίνης στην Aegean και διαφορά μεταξύ των διυλιστηρίων
Τιμές πώλησης βενζίνης στην Elinoil και διαφορά μεταξύ των διυλιστήριων
Τιμές πώλησης βενζίνης στην ETEKA και διαφορά μεταξύ των διυλιστήριων
Διαφορές στο... πέμπτο δεκαδικό ψηφίο
Η Επιτροπή περιγράφει ως εξής την εικόνα στα στάδιο της διύλισης, έχοντας εξετάσει τις εξελίξεις μετά τα δύο μεγάλα σοκ, της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία:
- Στο στάδιο της διύλισης επικρατούν συνθήκες δυοπωλίου, με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης. Οι καθοριστικοί παράγοντες διαμόρφωσης της τιμής για τις εγχώριες πωλήσεις κάθε προϊόντος (ιδίως τιμή Platts, φορολογία και λοιπές επιβαρύνσεις και ισοτιμία US$/ευρώ) είναι κοινοί για τις δύο εταιρείες. Τον πιο σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η τιμή του δείκτη Platts MED ανά προϊόν πετρελαίου.
- Από την ανάλυση των τιμών διύλισης προέκυψε ταύτιση (με οριακές διαφορές στις τιμές μεταξύ των δύο εταιρειών στο τέταρτο με πέμπτο δεκαδικό ψηφίο) και παράλληλη εξέλιξη των τιμών.
- Περαιτέρω, και στις δύο υπό εξέταση περιόδους, τα περιθώρια διύλισης αυξήθηκαν, παρόλο που μεταξύ των δύο υπό εξέταση περιόδων παρατηρούνται αντίθετες τάσεις στην κίνηση των τιμών αργού πετρελαίου και τελικών προϊόντων (βενζίνη και πετρέλαιο κίνησης).
- Παρά το αυξημένο περιθώριο διύλισης του πρώτου σοκ, οι εταιρείες διύλισης δεν εμφάνισαν λειτουργικά κέρδη στο σύνολο της χρήσης του 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην περιορισμένη, λόγω της πανδημίας, ζήτηση και κατ’ επέκταση παραγωγή τελικών προϊόντων από τις εταιρείες διύλισης, σε σχέση με το υψηλό σταθερό κόστος παραγωγής τους.
- Αντίθετα, το αυξημένο περιθώριο διύλισης του δεύτερου σοκ οδήγησε σε σημαντικά λειτουργικά κέρδη στις εταιρείες διύλισης, καθώς συνοδεύτηκε από σχετικά αυξημένη ζήτηση (σε σχέση με τη χρήση του 2020) και κατ’ επέκταση παραγωγή από τις εταιρείες διύλισης και με διαχρονικές αυξήσεις στις τιμές.
- Οι διαφορές τιμών που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες χονδρικής από τα διυλιστήρια είναι κατά κανόνα μικρότερες του ενός λεπτού. Επίσης, φαίνεται ότι η τιμή ΕΛΠΕ είναι ελαφρώς υψηλότερη από την τιμή της ΜΟΗ, καθώς για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα η μπλε γραμμή είναι πάνω από το μηδέν. Αυτό συμβαίνει και για τις τρεις εταιρείες.
