Εξανεμίζονται οι ελπίδες για μια συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, παρότι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν προετοιμασθεί για μια μαραθώνια σύνοδο, που ενδεχομένως να κρατήσει και την Κυριακή. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, επιμένει σε όρους που θα μετατρέψουν την παροχή οικονομικής ενίσχυσης για την ανάκαμψη μετά την πανδημία σε ένα μηχανισμό επιβολής σκληρών μνημονίων με δρακόντεια επιτήρηση και δεν φαίνεται με ποιο τρόπο θα μπορούσε να κάνει πίσω από αυτές τις ακραίες θέσεις, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.
Σύμφωνα με τις ως τώρα διαθέσιμες πληροφορίες, οι θέσεις του Ολλανδού πρωθυπουργού, ο οποίος κρατά σκληρή στάση και επειδή κρίνεται στις εκλογές του Μαρτίου 2021 η πολιτική του επιβίωση, έχουν την υποστήριξη και των άλλων χωρών της λιτότητας (Αυστρία, Δανία, Σουηδία), παρά το γεγονός ότι η συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ για τον κοινοτικό προϋπολογισμό είχε στόχο να ικανοποιήσει αυτές τις χώρες, καθώς προβλέπει μείωση του συνολικού προϋπολογισμού και διατήρηση του μηχανισμού επιστροφής εισφορών στις χώρες που είναι καθαροί πληρωτές (εισφέρουν περισσότερα στον προϋπολογισμό από όσα λαμβάνουν).
Οι προτάσεις του Ρούτε αποτελούν πραγματικό εφιάλτη για τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, καθώς προβλέπουν ότι όσες χώρες ενισχυθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, λαμβάνοντας επιδοτήσεις και δάνεια, θα πρέπει, αφενός, να συμφωνούν με την Κομισιόν ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων ευρέως φάσματος, που θα περιλαμβάνει και τα εργασιακά και τις συντάξεις, και, αφετέρου, να εποπτεύονται από την Κομισιόν για την πρόοδο που σημειώνουν στις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις.
Ακόμη χειρότερα, ο Ολλανδός πρωθυπουργός θέλει να καθιερωθεί ένας μηχανισμός έγκρισης των εκταμιεύσεων, που αποτελεί αντιγραφή του αντίστοιχου μηχανισμού της μνημονιακής περιόδου: η Κομισιόν θα εισηγείται και οι χώρες μέλη θα αποφασίζουν με ομοφωνία, ενώ όπου προβλέπεται από το Σύνταγμα θα υπάρχει και διαδικασία κοινοβουλευτικής έγκρισης των εκταμιεύσεων. Πρόκειται για ένα μηχανισμό που θα επιτρέπει στην Ολλανδία ή όποια άλλη χώρα από τις «σκληρές» του Βορρά ακόμη και να μπλοκάρει με βέτο τις εκταμιεύσεις, αν δεν κρίνει ικανοποιητική την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Έτσι, η υποτιθέμενη έκφραση αλληλεγγύης στην περίοδο της πανδημίας θα μετατρεπόταν, εάν γίνονταν δεκτές οι ολλανδικές προτάσεις, σε μια νέα φάση επιβολής όρων από τις οικονομικά ισχυρότερες στις ασθενέστερες χώρες.
Στην πρώτη Σύνοδο με φυσική παρουσία μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, φορώντας μάσκες, χαιρετήθηκαν με χτυπήματα αγκώνων αντί για τις συνηθισμένες χειραψίες και ευχήθηκαν χρόνια πολλά στη γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα.
Στις δηλώσεις τους ήταν όλοι αρκετά επιφυλακτικοί, με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε να δηλώνει απαισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, εξέφρασε την ελπίδα για επίτευξη συμφωνίας, παρά τις δύσκολες διαπραγματεύσεις, τονίζοντας πως απαιτείται πολιτική βούληση. Την ελπίδα της για μια συμφωνία εκδήλωσε και η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι σκληρές και οι διαφορές παραμένουν μεγάλες. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμάνουελ Μακρόν, ο οποίος σημείωσε πως Βερολίνο και Παρίσι έχουν καταλήξει σε κοινή στάση.
Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι οι διαπραγματεύσεις το πιο πιθανό είναι να ολοκληρωθούν την Κυριακή, χωρίς συμφωνία, με μία ακόμη Σύνοδο να προγραμματίζεται στο τέλος Ιουλίου οπότε και θα πουν το «ναι» τα 27 κράτη-μέλη, σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο, χωρίς να μπορεί να αποκλεισθεί εντελώς μια παράταση των διαπραγματεύσεων το φθινόπωρο. Η αγορά συναλλάγματος, πάντως, περιμένει ότι οι διαφωνίες θα ξεπερασθούν, γι' αυτό και το ευρώ ενισχύεται σήμερα έναντι του δολαρίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια ακόμη εστία αντιπαραθέσεων έχει ανοίξει η κυβέρνηση της Ουγγαρίας, που απειλεί με βέτο στη σύνοδο, εάν υπάρξει επιμονή να συνδεθούν οι παροχές επιδοτήσεων και δανείων με την τήρηση των ευρωπαϊκών κανόνων για το κράτος δικαίου, τους οποίους συστηματικά παραβιάζει η κυβέρνηση του προέδρου Όρμπαν.
