Σε μια περίοδο αυξανόμενου ανταγωνισμού με την Κίνα, η NASA εξετάζει νέα σχέδια των SpaceX και Blue Origin για την επιτάχυνση του προγράμματος Artemis, το οποίο στοχεύει στην επανεγκατάσταση αστροναυτών στη Σελήνη πριν από το τέλος της δεκαετίας.
Η SpaceX του Elon Musk και η Blue Origin του Jeff Bezos έχουν ήδη υποβάλει στη NASA αναθεωρημένα σχέδια για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των σεληνιακών τους συστημάτων, στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis III.
Σύμφωνα με τη διαστημική υπηρεσία, οι δύο εταιρείες ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση για «νέες, επιταχυνόμενες προσεγγίσεις», με στόχο την ταχύτερη επιστροφή Αμερικανών αστροναυτών στη Σελήνη και, εμμέσως, τη διατήρηση του τεχνολογικού προβαδίσματος των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα.
Η NASA επιβεβαίωσε μέσω εκπροσώπου της ότι «έχει λάβει και αξιολογεί τις προτάσεις από SpaceX και Blue Origin για την επιτάχυνση της παραγωγής του HLS (Human Landing System)».
Παράλληλα, η υπηρεσία προετοιμάζει νέα πρόσκληση ενδιαφέροντος προς την ευρύτερη αεροδιαστημική βιομηχανία, προκειμένου να καθορίσει «το βέλτιστο σχέδιο για να κερδηθεί η δεύτερη διαστημική κούρσα, σε μια εποχή αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων».
Η πρωτοβουλία αυτή ήρθε έπειτα από δηλώσεις του υπηρεσιακού διαχειριστή της NASA, Sean Duffy, ο οποίος είχε κατηγορήσει δημοσίως τη SpaceX για καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του συστήματος προσσελήνωσης. Ο Elon Musk αντέδρασε έντονα μέσω του Χ (Twitter), αποκαλώντας τον αξιωματούχο "Sean Dummy" και υποστηρίζοντας ότι «προσπαθεί να σκοτώσει τη NASA».
Σε ανάρτησή της, η SpaceX ανακοίνωσε ότι παρουσίασε στη NASA μια «απλουστευμένη αρχιτεκτονική αποστολής» που, όπως υποστηρίζει, «θα επιτρέψει ταχύτερη επιστροφή στη Σελήνη και βελτιωμένη ασφάλεια πληρώματος».
Η εταιρεία έχει μέχρι στιγμής ολοκληρώσει 11 μη επανδρωμένες δοκιμαστικές πτήσεις του Starship, χωρίς όμως να έχει επιδείξει ακόμη πλήρη ικανότητα ανεφοδιασμού εντός τροχιάς - τεχνική κρίσιμη για την επιτυχία της αποστολής Artemis III.
Η Blue Origin, που έχει λάβει 835 εκατ. δολάρια χρηματοδότηση από τη NASA από το 2023, προχωρά παράλληλα στην ανάπτυξη του σεληνιακού της οχήματος Blue Moon, καθώς και μιας μικρότερης εκδοχής, του Blue Moon Mark 1, η οποία αναμένεται να δοκιμαστεί σύντομα.
Το πρόγραμμα Artemis III έχει στόχο να επιστρέψουν οι Αμερικανοί στη Σελήνη για πρώτη φορά μετά το 1972. Ωστόσο, οι επανειλημμένες καθυστερήσεις και η ταχεία πρόοδος της Κίνας, που έχει δηλώσει πως θα επιχειρήσει δική της επανδρωμένη αποστολή έως το τέλος της δεκαετίας, έχουν εντείνει τις πιέσεις προς τη NASA.
Η Κίνα, αποκλεισμένη από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για λόγους ασφαλείας, έχει πλέον τον δικό της διαστημικό εργαστήριο Tiangong, ενώ προχωρά ταχύτατα σε συνεργασίες για σεληνιακές αποστολές με τη Ρωσία και άλλες χώρες του Παγκόσμιου Νότου.
Η SpaceX έχει ήδη λάβει περίπου 2,7 δισ. δολάρια από τη NASA στο πλαίσιο της σύμβασής της για το HLS, με το συνολικό ποσό να μπορεί να φθάσει τα 4,5 δισ. δολάρια, εφόσον επιτευχθούν όλα τα ορόσημα. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι έχει χρηματοδοτήσει «άνω του 90% του προγράμματος» με ίδια κεφάλαια, ποσό που εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 30 δισ. δολάρια.
Παρά τις πολιτικές εντάσεις και τις τεχνικές προκλήσεις, η NASA παραμένει προσηλωμένη στον στόχο να διατηρήσει την ηγετική θέση των ΗΠΑ στη νέα εποχή της σεληνιακής εξερεύνησης, όπου ο ανταγωνισμός δεν αφορά πλέον μόνο το κύρος, αλλά και τον έλεγχο κρίσιμων τεχνολογιών, πόρων και γεωπολιτικής επιρροής.
