Οι γεωπολιτικές αναταράξεις που προκύπτουν από τις εστίες έντασης σε Ουκρανία, Μέση Ανατολή – πρόσφατη προσθήκη η διαμάχη Ισραήλ με Ιράν- και κυρίως οι συνέπειες από την διατήρηση τους στην οικονομία σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, φοβίζουν τους επικεφαλής των ελληνικών επιχειρήσεων.
Παρά τη γενικότερη θετική προοπτική της ελληνικής οικονομίας, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις σε γεωγραφικές ζώνες με βαρύνουσα σημασία στην παραγωγή και μεταφορά ενεργειακών και άλλων ενδιάμεσων εμπορευμάτων κρίσιμων στην αλυσίδα προσφοράς τελικών προϊόντων, προκαλούν αβεβαιότητα μεταξύ των CEOs για πιθανή νέα αναστάτωση στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο δείκτης οικονομικού κλίματος μεταξύ των CEOs στο πρώτο τρίμηνο του 2024 να παρουσιάσει κάμψη έναντι του προηγούμενου τριμήνου. Συγκεκριμένα ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP CRIF-CEO General Index) το 1ο τρίμηνο του 2024, διαμορφώθηκε στις 162 μονάδες, έναντι των 170 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα της Ένωσης Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) που έγινε σε συνεργασία με την ICAP CRIF, πτώση καταγράφηκε και σε άλλους επιμέρους δείκτες. Ειδικότερα ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης (ΕΑΣΕ-CEO Current status Index) παρουσίασε μείωση στις 157 μονάδες έναντι 163 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο και ο δείκτης προσδοκιών (ΕΑΣΕ-CEO Expectation Index) στις 166 μονάδες έναντι 176 το προηγούμενο τρίμηνο.
Αναλυτικά, οι επιμέρους δείκτες καταγράφουν τις παρακάτω εξελίξεις για το 1ο τρίμηνο του 2024:
Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της χώρας παρουσίασε πτώση στις 212 μονάδες έναντι 234 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι βελτιώθηκε η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας συγκρινόμενη με 1 έτος πριν, μειώθηκε σε 39% έναντι 54% το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι βελτιώθηκε η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας διαμορφώθηκε σε 45% για τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και σε 44% για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ο δείκτης πρόβλεψης της οικονομικής κατάστασης της χώρας ένα έτος μετά παρουσίασε μείωση στις 191 μονάδες έναντι 213 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που εκτιμά ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα είναι καλύτερη στο επόμενο έτος μειώθηκε σε 33% έναντι 54% το προηγούμενο τρίμηνο.
Ο δείκτης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις σημείωσε κάθοδο στις 184 μονάδες έναντι 195 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα κατάσταση του κλάδου τους είναι καλύτερη σε σχέση με 1 έτος πριν διαμορφώθηκε σε 35%, ποσοστό που αυξάνεται σε 46% για τους CEOs των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών και σε 44% για τους CEOs των εμπορικών επιχειρήσεων. Ο δείκτης προσδοκιών για την οικονομική κατάσταση του κλάδου δραστηριοποίησης παρουσίασε πτώση στις 182 μονάδες έναντι 193 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που θεωρούν ότι σε ένα χρόνο οι κλάδοι που δραστηριοποιούνται θα είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση σε σχέση με την τωρινή μειώθηκε σε 38% (έναντι 48% το προηγούμενο τρίμηνο), ενώ το ποσοστό αυτό διαμορφώθηκε σε 44% για τους CEOs των εμπορικών επιχειρήσεων.
Δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης
Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης των εταιρειών μειώθηκε στις 128 μονάδες έναντι 136 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση των εταιρειών τους έχει βελτιωθεί σε σχέση με ένα έτος πριν μειώθηκε σε 56% έναντι 61% το προηγούμενο τρίμηνο, ποσοστό που αυξάνεται σε 67% για τους CEOs των βιομηχανικών επιχειρήσεων και σε 72% για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων. Ο δείκτης προσδοκιών των CEOs για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας τους το επόμενο έτος σημείωσε πτώση στις 144 μονάδες έναντι 156 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που αναμένει βελτίωση στο επόμενο έτος ανήλθε σε 55%, έναντι 62% το προηγούμενο τρίμηνο.
Οριακή βελτίωση του δείκτη επενδυτικών προσδοκιών
Ο δείκτης τρεχουσών δαπανών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου παρουσίασε άνοδο στις 141 μονάδες έναντι 137 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα επενδυτική δαπάνη των επιχειρήσεων που διοικούν είναι υψηλότερη σε σχέση με το προηγούμενο έτος ανήλθε σε 39%, ενώ για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων καθώς και τους CEOs των βιομηχανικών επιχειρήσεων είναι αυξημένο σε 50%. Ο δείκτης επενδυτικών προσδοκιών βελτιώθηκε οριακά στις 156 μονάδες έναντι 155 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι οι επενδυτική δαπάνη στις επιχειρήσεις τους θα είναι υψηλότερη κατά τον επόμενο χρόνο, διαμορφώθηκε σε 43%, μερίδιο που αυξάνεται σε 59% για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων και σε 54% για τους CEOs των βιομηχανικών επιχειρήσεων.
Αυξήθηκε η απασχόληση
Ο δείκτης τρέχουσας απασχόλησης παρουσίασε άνοδο στις 123 μονάδες έναντι 115 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι ο αριθμός των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που διοικούν είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με ένα έτος πριν διαμορφώθηκε σε 50% (έναντι 44% το προηγούμενο τρίμηνο), ποσοστό το οποίο είναι αυξημένο σε 66% για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων και σε 63% για τους CEOs των βιομηχανικών επιχειρήσεων. Αντίθετα ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης μειώθηκε στις 158 μονάδες έναντι 163 το προηγούμενο τρίμηνο. Το μερίδιο των CEOs που δηλώνουν ότι η απασχόληση στις εταιρείες που διοικούν θα είναι αυξημένη 1 έτος μετά διαμορφώθηκε σε 47% (έναντι 52% στο προηγούμενο τρίμηνο) ποσοστό το οποίο είναι αυξημένο σε 63% για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων.
Εκτός των βασικών ερωτήσεων που υποβάλλονται κάθε τρίμηνο στους CEOs, ζητήθηκε επιπλέον η αξιολόγηση της ανακοίνωσης του Economist ότι η Ελλάδα ήταν η χώρα με την μεγαλύτερη βελτίωση στο επιχειρηματικό περιβάλλον. To 51% των CEOs συμφωνούν με αυτή την διαπίστωση (ποσοστό που αυξάνεται σε 63% για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων). Το 43% των CEOs διατηρούν επιφυλάξεις για την διαπίστωση αυτή, ενώ μικρό μερίδιο των CEOs (6%) διαφωνεί με την διαπίστωση ότι στην Ελλάδα καταγράφηκε η μεγαλύτερη βελτίωση στο επιχειρηματικό κλίμα έναντι των υπόλοιπων χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο, ποσοστό διαφωνίας που αυξάνεται σημαντικά σε 17% για τους CEOs των βιομηχανικών επιχειρήσεων.
Πόσο επηρεάζει η αύξηση του κόστους τις επιχειρήσεις – Τι δηλώνουν οι CEOs
Από τους CEOs ζητήθηκε επιπλέον η άποψή τους για την επίδραση της αύξησης του κατώτατου μισθού στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Τέσσερις στους δέκα CEOs (μερίδιο που αυξάνεται σε 55% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων) θεωρούν ότι η αρνητική επίδραση από την αύξηση του κόστους θα είναι μέτρια. Παράλληλα το 56% των CEOs (ποσοστό που αυξάνεται σε 63% για τους CEOs των εμπορικών επιχειρήσεων) δηλώνει η αύξηση του μισθολογικού κόστους, λόγω αύξησης του κατώτατου μισθού δεν θα έχει καμία αρνητική επίδραση στην ανταγωνιστικότητα. Αντίθετα μικρό μερίδιο των CEOs (3%) πιστεύουν ότι θα υπάρξει υψηλή αρνητική επίδραση στις επιχειρήσεις.
