Πολιτική

Το κούρεμα του γερμανικού χρέους και το "οικονομικό θαύμα"


Αυτό που αρνείται τώρα ο Σόιμπλε ως λύση για την Ελλάδα, έγινε - και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα- για τη χώρα του τη Γερμανία: Τα χρέος της κουρεύτηκε δραστικά, με διαγραφή τεάστιου ποσού, και το υπόλοιπο  ρυθμίστηκε να πληρωθεί με... εξαγωγές γερμανικών προΊόντων. Ετσι η γερμανική οικονομία όχι μόνο απαλλάχθηκε από τα βάρη εξυπηρέτησης του χρέους, αλλά μπόρεσε να παράγει, να εξάγει και να κερδίσει αγορές. Ηταν η αφετηρία και η βάση του "γερμανικού οικονομικού θαύματος".

Με τη Συμφωνία του Λονδίνου το 1953, διαγράφηκαν τα χρέη της Γερμανίας. Αυτό επηρέασε τις δημόσιες δαπάνες, ενώ με το κούρεμα του χρέους βελτιώθηκε η πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας. Η γερμανική κυβέρνηση ήταν σε θέση να παίρνει νέα δάνεια με χαμηλά επιτόκια, ενώ από την έναρξη των διαπραγματεύσεων στα μέσα του 1951 μέχρι την κατάληξή τους, τα επιτόκια κρατικών ομολόγων δεκαετούς διάρκειας έπεσαν από 3,7% σε 1,8%.

Η ανησυχία των δυτικών συμμάχων (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία) για την ισχυροποίηση της Σοβιετικής Ένωσης εντεινόταν όλο και περισσότερο, καθώς έβλεπαν τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης να... προσδένονται στο σοβιετικό άρμα η μία μετά την άλλη. Έτσι, άρχισαν να εξετάζουν την περίπτωση επανισχυροποίησης της Γερμανίας, η οποία θα έπαιζε το ρόλο τού αναχώματος σε περίπτωση που ο Στάλιν αποφάσιζε να εξαπλωθεί δυτικότερα. Πρώτο βήμα ήταν η συγκρότηση μιας τριμερούς επιτροπής (με τη συμμετοχή και της Γερμανίας, ως παρατηρητή), η οποία θα καθόριζε το ακριβές ύψος του γερμανικού χρέους.

Τον Ιούνιο του 1951, η επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της, προσδιορίζοντας το προπολεμικό χρέος της Γερμανίας σε 22,6 δισ. μάρκα και το μεταπολεμικό σε 16,2 δισ., ήτοι συνολικά 38,8 δισ. μάρκα. Αυτά τα τεράστια ποσά σαφώς και δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν και, μάλιστα, με τους τόκους να τρέχουν. Οπότε, έπρεπε να διευθετηθούν.

Με την συνθήκη, 20 χώρες - μαζί και η Ελλάδα- ρύθμισαν τα προπολεμικά εξωτερικά χρέη της Γερμανίας. Οι σημαντικότεροι όροι της συμφωνίας είναι οι εξής:

(α) Οι πληρωμές των χρεών θα γίνονταν είτε σε σκληρό νόμισμα είτε σε γερμανικό μάρκο, κατ' επιλογή του οφειλέτη. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους θα μπορούσε να πληρωθεί με φρεσκοτυπωμένο από τη γερμανική κεντρική τράπεζα χρήμα. Στην πράξη, η Γερμανία πλήρωσε σχεδόν το σύνολο της οφειλής της με μάρκα.

(β) Οι πιστώτριες χώρες συμφώνησαν να μειώσουν τις εξαγωγές τους προς την Γερμανία, ενισχύοντας παράλληλα τις γερμανικές βιομηχανίες ώστε να παράγουν τα αντίστοιχα προϊόντα. Με τον τρόπο αυτό, οι πιστωτές αποδέχτηκαν την κατά 66% μείωση των εξαγωγών τους προς την Γερμανία, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην μετατροπή του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας από αρνητικό σε θετικό.

(γ) Για να βοηθήσουν περισσότερο την ανάπτυξή της, οι πιστώτριες χώρες έδωσαν στην Γερμανία τη δυνατότητα να παράγει προϊόντα όχι μόνο για την ικανοποίηση των εγχώριων αναγκών της, αλλά και για εξαγωγή. Ουσιαστικά δηλαδή, της παραχώρησαν ένα κομμάτι από τη δική τους διεθνή πίττα.

(δ) Επί πλέον, οι πιστώτριες χώρες δεσμεύτηκαν ότι δεν θα είναι ιδιαίτερα αυστηρές σχετικά με τη συνέπεια των Γερμανών στις πληρωμές τους: "Η ικανότητα της Γερμανίας να πληρώσει τις δημόσιες και ιδιωτικές οφειλές της, δεν σημαίνει μόνο την ικανότητα να πραγματοποιεί τακτικές πληρωμές σε γερμανικά μάρκα χωρίς πληθωριστικές συνέπειες, αλλά επίσης ότι η οικονομία της χώρας μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, με βάση το τρέχον ισοζύγιο πληρωμών της. Ο υπολογισμός της ικανότητας αποπληρωμής της Γερμανίας, απαιτεί να αντιμετωπιστούν μερικά προβλήματα όπως (α) η μελλοντική παραγωγική ικανότητα της Γερμανίας, ιδίως όσον αφορά την παραγωγική ικανότητα των εξαγωγών της, καθώς και η ικανότητα υποκατάστασης των εισαγωγών, (β) η δυνατότητα της πώλησης των γερμανικών προϊόντων στο εξωτερικό, (γ) οι μελλοντικές πιθανές εμπορικές συνθήκες και (δ) τα οικονομικά μέτρα που θα απαιτηθούν για τη διασφάλιση πλεονάσματος από τις εξαγωγές". Δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ, οι πιστωτές αποδέχτηκαν ότι ο οφειλέτης τους θα μπορεί να πληρώνει όποτε ευκολύνεται και αν τον βολεύει!

(ε) Εξαιρετικά ενδιαφέρων είναι και ο όρος ο οποίος ορίζει ποιά δικαστήρια θα είναι αρμόδια για να επιλύσουν τυχόν διαφωνίες που ενδεχομένως ανακύψουν στο μέλλον: "Σε περίπτωση διαφορών με τους πιστωτές, σε γενικές γραμμές, αρμόδια θα είναι τα γερμανικά δικαστήρια. Ρητά αναφέρεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, τα γερμανικά δικαστήρια μπορούν να αρνηθούν την εκτέλεση απόφασης ενός αλλοδαπού δικαστηρίου ή αρχής διαιτησίας, ιδίως όταν η εκτέλεση της απόφασης αντιτίθεται προς τη δημόσια τάξη".

(στ) Ρυθμίζονται τα επιτόκια για τις γερμανικές οφειλές που είχαν δημιουργηθεί πριν τον πόλεμο, σε επίπεδα από 0% μέχρι το πολύ 5,5%.

Η βασική αρχή ήταν πως η Γερμανία υποχρεωνόταν ν΄ αποπληρώσει το χρέος που απέμεινε μετά τη διαγραφή, διατηρώντας ένα επίπεδο ανάπτυξης, που θα την καθιστά ικανή ν΄ ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και να βελτιώνει παραλλήλως το βιοτικό επίπεδο του λαού της. Θα επέστρεφε στη φερεγγυότητα χωρίς ο δρόμος αυτός να περνά μέσα από τη φτώχεια του πληθυσμού της. Επιπλέον, αν η εκπλήρωση αυτών των όρων υπερέβαινε τις πραγματικές δυνατότητές της, θα επανεξεταζόταν η γενική συμφωνία, με επιμέρους διαπραγματεύσεις.

ΠΗΓΗ:premium.paratiritis.gr

Ακολουθήστε το Sofokleousin.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις