Ο πόλεμος στην Ουκρανία προκαλεί ραγδαία αύξηση των ενεργειακών τιμών, εκτοξεύει στα ύψη την αβεβαιότητα σε αγορές-επενδυτές και δημιουργεί νέα δυσμενή δεδομένα για την ελληνική οικονομία. Η τελευταία εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά, όπου μεταξύ άλλων τίθενται εν αμφιβόλω οι βασικοί δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν οριστεί στον προϋπολογισμό.
Ο πόλεμος λειτουργεί τρόπον τινά ως ανατροπέας των σχεδιασμών που έχει κάνει το οικονομικό επιτελείο για την τρέχουσα χρονιά, τόσο στο μακροοικονομικό επίπεδο (ρυθμός ανάπτυξης, δημοσιονομική προσαρμογή), όσο και σε πιο πρακτικό επίπεδο, με ζητήματα όπως η ακρίβεια, οι ανατιμήσεις, η αντιμετώπιση του πληθωρισμούς.
Οι ιθύνοντες του υπουργείου Οικονομικών ανησυχούν για το νέο «κύμα» κρίσης, αύξηση ενεργειακών τιμών-πληθωρισμός για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, που καλούνται να αντιμετωπίσουν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Είναι προφανές, για τον κ.Σταϊκούρα και τους συνεργάτες του, ότι απαιτείται ανασχεδιασμός και αναθεώρηση κάποιων βασικών πλάνων για να ανταπεξέλθει η χώρα στα νέα δεδομένα.
Θεωρείται, βέβαιο, ότι θα απαιτηθούν νέα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας, καθότι βρισκόμαστε σ’ ένα νέο γύρο κλιμάκωσης των τιμών εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Και ταυτόχρονα θα υπάρξει περαιτέρω ανάγκη για ανάσχεση των τιμών σε βασικά αγαθά και προϊόντα, που και λόγω των δραματικών γεγονότων στην Ουκρανία και των παρελκόμενων, θα πάρουν την ανιούσα το επόμενο διάστημα.
Για όλα τα παραπάνω, όμως, και για τις λοιπές ανάγκες, απαιτείται δημοσιονομικός χώρος, από τον οποίο το οικονομικό επιτελείο μπορεί να αντλήσει τα απαραίτητα κονδύλια και να τα διοχετεύσει στους πολίτες. Με δεδομένο μάλιστα, ότι το ΥΠΟΙΚ έχει θέσει ως μέγιστη προτεραιότητα τη δημοσιονομική προσαρμογή (μείωση ελλείμματος και χρέους), η εξίσωση που αφορά και την ικανοποίηση των τρεχουσών αυξημένων αναγκών, γίνεται ιδιαιτέρως δύσκολη.
Επί της ουσίας, εξαιτίας της Ουκρανίας, το οικονομικό επιτελείο θα αναγκαστεί να ξαναγράψει τον προϋπολογισμό, υιοθετώντας μια υπολογιστική «φιλοσοφία» που θα έχει ως σημείο αναφοράς τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνονται εξαιτίας του πολέμου.
Η ελληνική πρόταση για τις ενεργειακές επιδοτήσεις
Υπάρχει, βεβαίως, η κρυφή ελπίδα πως στο ζήτημα της ενέργειας, η Ευρώπη, θα δείξει κατανόηση. Άλλωστε, δεν πρόκειται για ελληνικό πρόβλημα, αλλά για πανευρωπαϊκό. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, στο σημερινό Eurogroup, θα ζητήσει να εξαιρούνται οι δαπάνες που αφορούν τις ενεργειακές επιδοτήσεις, από τα δημοσιονομικά ελλείμματα, για όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση.
Να θυμίσουμε ότι στην έκθεση των θεσμών για την 13η αξιολόγηση προβλέπεται ότι το κονδύλι από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης θα φθάσει το 1 δισ. ευρώ έως τον Ιούλιο, ωστόσο η εν λόγω εκτίμηση έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.
