Με υψηλούς ρυθμούς θα συνεχίσει να τρέχει και τη φετινή χρονιά η “ατμομηχανή” της ελληνικής οικονομίας, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, στη βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών και στην προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων.
Οι προοπτικές για την πορεία του τουρισμού βελτιώνονται και οι προβλέψεις είναι πλέον αισιόδοξες. Παρελθόν αποτελούν οι ανησυχίες που προκάλεσαν οι σεισμοί σε Αμοργό-Σαντορίνη, όπως και οι προβληματισμοί για τις επιπτώσεις από την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, τις γεωπολιτικές εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Οι μέχρι στιγμής ενδείξεις είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές και συνηγορούν στις προβλέψεις για αυξημένο τουριστικό ρεύμα, ιδιαίτερα προς περιοχές που δεν θεωρούνται “πρώτης γραμμής” και δεν περιλαμβάνονται στα πακέτα των μεγάλων τουρ οπερέιτορς.
Μεγαλύτερο ρεύμα
Παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι φέτος θα επισκεφθούν τη χώρα μας περίπου 39 εκατ, τουρίστες. Στο νούμερο αυτό δεν περιλαμβάνονται οι 4,1 εκατ. επιβάτες κρουαζιεροπλοίων που “δένουν” σε ελληνικά λιμάνια.
Υπάρχουν όμως και ακόμα πιό αισιόδοξες προβλέψεις: Η PwC που εκπόνησε ειδική μελέτη βάζει τον πήχυ στα 41,6 εκατομμύρια. Ανάλογες εκτιμήσεις διατυπώνονται από κλαδικούς φορείς και από οικονομικούς αναλυτές.
Παράλληλα με την αύξηση της τουριστικής κίνησης συνεχίζονται οι εισροές ξένων κεφαλαίων για επενδύσεις στον κλάδο, με έμφαση στα ξενοδοχεία και πρώτη επιλογή την Αθήνα.
Πέρυσι διατέθηκαν συνολικά πάνω από 600 εκατ. ευρώ για εξαγορές ξενοδοχείων και κτιρίων που πρόκειται να μετατραπούν σε καταλύματα. “Πρωταθλητές” αναδεικνύονται ισραηλινοί όμιλοι (Brown Hotels, Fattal, Zoia, Ficus Invest) που έχουν πραγματοποιήσει πολλές εξαγορές ξενοδοχείων πόλης στην Αθήνα, καθώς και μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων σε νησιά.
Παίρνουν τα κέρδη
Τις εξαγορές αυτές συνοδεύουν επιχειρηματικά projects για πρόσθετες επενδύσεις άνω των 900 εκατ. ευρώ, που αφορούν ανέγερση νέων ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, ανακατασκευές και αναδιαρρύθμιση κτιρίων, εκσυγχρονισμούς, δημιουργία πρόσθετων υποδομών κλπ.
Ολες αυτές οι επενδύσεις βελτιώνουν τις τουριστικές υποδομές και επιταχύνουν τον εκσυγχρονισμό, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να μπορεί να υποδεχθεί τα επόμενα χρόνια η χώρα μας περισσότερους ξένους επισκέπτες.
Παράλληλα όμως αλλάζουν τον “χάρτη” του κλάδου και περιορίζουν μεσομακροπρόθεσμα τα οφέλη της χώρας μας, καθώς όλο και μεγαλύτερο μέρος των εσόδων από τον τουρισμό καταλήγει σε ξένες επιχειρήσεις.και σε διεθνείς επενδυτές.
Ξοδεύουν λιγότερα
Προς το παρόν, το ζήτημα που απασχολεί το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο και τις επιχειρήσεις του κλάδου δεν είναι ο αριθμός των αφίξεων, ούτε ο “υπερτουρισμός” που αρχίζει να πλήττει ορισμένες περιοχές - όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, ούτε ο επιταχυνόμενος “αφελληνισμός” που παρατηρείται κυρίως στον ξενοδοχειακό κλάδο.
Το πρόβλημα είναι η πτωτική τάση των κατά κεφαλήν εισπράξεων, που έγινε εμφανής την τελευταία διετία και συμπυκνώνεται στη φράση “περισσότεροι τουρίστες με λιγότερα χρήματα”. Η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει ότι η χώρα μας προσελκύει όλο και χαμηλότερης “ποιότητας” και εισοδήματος τουρίστες. Χάνει έτσι δυνητικά έσοδα, αλλά ταυτόχρονα υποβαθμίζεται και η αξία, η ποιότητα του τουριστικού προϊόντος που προσφέρει.
Η τάση “περισσότεροι τουρίστες με λιγότερα χρήματα” αποτυπώνεται και σε αριθμούς. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ για φέτος προβλέπεται ότι οι αφίξεις μπορεί να αυξηθούν έως 12%, τα έσοδα εκτιμάται ότι θα είναι αυξημένα μόνον κατά 5,6% σε ετήσια βάση.
Πέρυσι μειωμένη ήταν η κατά κεφαλήν δαπάνη των τουριστών από τη Γαλλία και τη Μ. Βρετανία: Ηρθαν 5,1% περισσότεροι Γάλλοι, ξόδεψαν όμως 11,7% λιγότερα συνολικά. Οι επισκέπτες από τη Μ. Βρετανία αυξήθηκαν κατά 7,2%, μας άφησαν όμως 3,9% λιγότερα χρήματα.
Φέτος αναμένεται ότι λιγότερα θα ξοδέψουν και οι Γερμανοί, καθώς τα εισοδήματα τους ροκανίστηκαν από τον πληθωρισμό.
Αρκετά μεγαλύτερη θα είναι η μείωση της κατά κεφαλήν δαπάνης από τους Αμερικανούς που θα έλθουν στην Ελλάδα: Ακόμη κι αν ξοδέψουν σε δολάρια όσα και πέρυσι, τα έσοδα μας σε ευρώ θα είναι μειωμένα, λόγω αλλαγής της συναλλαγματικής ισοτιμίας (το ευρώ έχει ενισχυθεί περίπου 10% έναντι του δολαρίου).
Πάντως σε γενικές γραμμές εκτιμάται ότι το 2025 θα είναι μια εξαιρετική χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, με ρεκόρ σε αφίξεις και έσοδα. Ομως αυτό δεν αναιρεί τα προβλήματα, ούτε εξαλείφει την αβεβαιότητα για την περαιτέρω πορεία του κλάδου σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
