Ακόμη και μετά το εντυπωσιακό ράλι των 13 συναπτών ανοδικών συνεδριάσεων, οι αποτιμήσεις των μετοχών παραπέμπουν σε τιμή ευκαιρίας, καθώς η αγορά εισήλθε σε κανάλι ανόδου με διάρκεια, που συνδέεται με την προεξόφληση ενός πολύ σημαντικού γεγονότος: της επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές.
Οι παλαιότεροι παρατηρητές των εξελίξεων στο ΧΑ θυμούνται ότι, προ εικοσαετίας, είχε σημειωθεί και πάλι μια ισχυρή ανοδική κίνηση με πολλές συνεχείς ανοδικές συνεδριάσεις, όταν η τότε κυβέρνηση είχε θέσει τη χώρα σε τροχιά συμμετοχής στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης.
Η άνοδος είχε αρχίσει, όπως συμβαίνει και σήμερα, με πρωτοβουλία των ξένων διαχειριστών κεφαλαίου, που είχαν αρχίσει να προεξοφλούν, πολύ πριν αντιληφθούν οι Έλληνες μικροεπενδυτές τι ακριβώς συνέβαινε, τη μετάβαση από τον υψηλό πληθωρισμό και τη νομισματική αστάθεια της δραχμής στο χαμηλό πληθωρισμό, τα αντίστοιχα χαμηλά επιτόκια και τη γενικότερη νομισματική σταθερότητα της ευρωζώνης.
Ένα γεγονός σχεδόν εξίσου μεγάλης σημασίας φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να προεξοφλούν οι ξένοι διαχειριστές, που ελέγχουν περίπου το 60% της κεφαλαιοποίησης και των συναλλαγών σήμερα στο ΧΑ: η Ελλάδα περνά σταδιακά από το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, σε μια νέα περίοδο ομαλότητας, με δυνατότητα πρόσβασης στη διεθνή αγορά κεφαλαίων και με σταδιακή εξάλειψη του κινδύνου ενός ατυχήματος, που θα έφερνε τη χώρα εκτός ευρωζώνης και θα κατέστρεφε όσους έχουν επενδύσει σε μετοχές.
Το σενάριο της σταδιακής επιστροφής στις αγορές, αρχής γενομένης από δοκιμαστικές εκδόσεις ομολόγων εντός του καλοκαιριού, ώστε στα τέλη του εφαρμοζόμενου προγράμματος, το φθινόπωρο του 2018, να είναι η χώρα σε θέση να χρηματοδοτηθεί από την αγορά ομολόγων είναι πλέον το βασικό σενάριο, βάσει του οποίου κινούνται οι επενδυτές στο ΧΑ.
Οι θεσμοί των επίσημων πιστωτών της χώρας ουσιαστικά προτρέπουν τους ανά τον κόσμο επενδυτές να εμπιστευθούν και πάλι την Ελλάδα, τοποθετώντας τα κεφάλαιά τους στην, μέχρι χθες, «άσωτη» χώρα της ευρωζώνης.
Ο επίτροπος για το ευρώ, Βάλντις Ντομπρόφσκις, δήλωσε χαρακτηριστικά σήμερα ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες ότι η χώρα θα μπορεί εκ νέου να αυτοχρηματοδοτείται από το καλοκαίρι του 2018: «Μετά το τέλος του προγράμματος, αναμένουμε ότι η Ελλάδα θα μπορεί να καλύπτει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες από τις αγορές», προέβλεψε, σημειώνοντας ότι το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα υπερέβη κατά οχτώ φορές τις προβλέψεις.
Οι τελευταίες εξελίξεις, που πείθουν ότι η Ελλάδα βαδίζει με σταθερά βήματα στο δρόμο της αποσταθεροποίησης, αναμένεται να φέρουν μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο αποτίμησης των μετοχών από τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια: θα περιορίσουν δραστικά το ασφάλιστρο κινδύνου, που ήδη από το 2008 συμπιέζει τις τιμές των μετοχών.
Η σχέση κεφαλαιοποίησης/ΑΕΠ
Ο βαθμός επίδρασης του risk premium στην αποτίμηση των ελληνικών μετοχών γίνεται εμφανής αν ανατρέξει κανείς στα στοιχεία για ένα δείκτη που παρακολουθεί πολύ στενά ο Αμερικανός «γκουρού» των επενδύσεων, Γουόρεν Μπάφετ.
Ο δείκτης κεφαλαιοποίηση αγοράς/ΑΕΠ του ΧΑ, σύμφωνα με στοιχεία του Χρηματιστηρίου, συμπορευόταν με τον αντίστοιχο των ευρωπαϊκών αγορών ως και το 2007, όταν ανήλθε στο 77,5%. Από το 2008 και μετά, καθώς οι επενδυτές άρχισαν να εισάγουν στους υπολογισμούς τους ολοένα αυξανόμενους κινδύνους της Ελλάδας, η «ψαλίδα» άρχισε να ανοίγει θεαματικά, για να φθάσει περίπου στις 57 (!) μονάδες (77,6 στην Ευρώπη, 20,3 στην Ελλάδα).
Σημειωτέον ότι, στο μεταξύ, η ελληνική αγορά πέρασε στη δεύτερη ταχύτητα της Ευρώπης, στις αναδυόμενες αγορές, έχοντας πλέον τη δυνατότητα να προσελκύσει λιγότερα και πιο κερδοσκοπικά κεφάλαια.
Ακόμη και μετά την άνοδο, που έφερε το Δείκτη πολύ κοντά στις 800 μονάδες, για να ακολουθήσει πορεία ήπιας διόρθωσης στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις, η κεφαλαιοποίηση της αγοράς δεν ξεπερνά το 30% του ΑΕΠ, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν ακόμη πολύ μεγάλα περιθώρια αυξητικής αναπροσαρμογής των αποτιμήσεων, στο βαθμό που θα επιβεβαιώνεται το καλό σενάριο για τη χώρα.
