Οι διαφωνίες και οι διενέξεις μάλλον δεν αρέσουν σε κανέναν. Είναι δεδομένο ωστόσο, ότι όσο περισσότερο αποφεύγουμε μία διένεξη, τόσο χειρότερη θα είναι, όταν τελικά γίνει αναπόφευκτη. Στις ανθρώπινες σχέσεις, προσωπικές ή επαγγελματικές, εάν τα αρνητικά συναισθήματα δε συζητιούνται, συσσωρεύονται. Η σχέση διαβρώνεται σταδιακά και έρχεται μία στιγμή που βλέπεις όλες τις αλληλεπιδράσεις σου με τον άλλο άνθρωπο μέσα από ένα αρνητικό φίλτρο. Μπορεί τότε να φτάσεις στο σημείο να αποφεύγεις οτιδήποτε πέρα από την απολύτως στοιχειώδη επικοινωνία μεταξύ σας ή να πεις πράγματα που θα βλάψουν ανεπανόρθωτα τη σχέση. Πώς μπορούμε να το αποφύγουμε αυτό;
Η μοναδική διέξοδος είναι τα όποια θέματα να συζητηθούν και -ιδανικά- οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μία συμφωνία για το πώς θα συμπεριφέρονται μεταξύ τους στο εξής. Φυσικά, μπορεί ακόμα και το να μιλήσεις στον άλλο για τα αρνητικά αυτά συναισθήματα να είναι επίπονο. Το θέμα είναι η συζήτηση να γίνει με την πρόθεση, η κατάληξή της να «θρέψει» και τους δύο και κατ’ επέκταση τη σχέση σας. Ορίστε μία σειρά από βήματα που μπορεί κάποιος να ακολουθήσει:
1. Δηλώστε το επιθυμητό αποτέλεσμα
Η πρώτη ερώτηση είναι, γιατί θέλετε να βελτιώσετε τη σχέση αυτή; Ποιος ήταν ο σκοπός της προσπάθειάς σας να έχετε αυτή τη σχέση; Τι θέλετε να επιτύχετε μαζί; Και οι δύο πλευρές πρέπει κατ’ αρχήν να συμφωνήσουν ειλικρινά, πώς θέλουν να είναι τα πράγματα και πώς θέλουν να αισθάνονται στη μεταξύ τους σχέση στο μέλλον, καθώς και να δουν γιατί αυτό είναι σημαντικό. «Τι υπάρχει εδώ για εμάς;». Ποια είναι τα οφέλη που θα εμπνεύσουν και τους δύο να προχωρήσετε; Πώς η επικοινωνία σας θα σας εξυπηρετεί καλύτερα και τους δύο;
Το να δηλώσετε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, θα αποτρέψει την εξέλιξη της συζήτησης σε αλληλοκατηγορίες για πράγματα που έγιναν ή ειπώθηκαν στο παρελθόν. Οπότε, δηλώστε και συμφωνήστε ξεκάθαρα σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, πριν αρχίσετε να κάνετε το σχέδιο.
2. Θέστε τους βασικούς κανόνες της συζήτησης
Το επόμενο βήμα είναι να θέσετε βασικούς κανόνες για το υπόλοιπο της συζήτησης:
- Όχι κατηγορίες. Οι κατηγορίες και οι επικρίσεις απομακρύνουν τους ανθρώπους και δεν ευνοούν τη συνεργασία. Το θέμα δεν είναι να βρείτε ποιος έχει άδικο, αλλά να βρείτε θετικές λύσεις στα προβλήματα. Είναι εντάξει να μιλήσετε για συμπεριφορές που σας επηρέασαν αρνητικά, αλλά μην προσπαθήσετε να τις ερμηνεύσετε.
- Ανάληψη της ευθύνης. Δηλώσεις όπως «δεν έφταιγα εγώ», «μη με κατηγορείς για…» κλπ, είναι αποκαρδιωτικές και χάσιμο χρόνου. Ανεξαρτήτως του τι συνέβη στο παρελθόν, αναλάβετε και οι δύο την ευθύνη για τη βελτίωση της σχέσης σας στο εξής. Αποδεχθείτε ότι η συμπεριφορά σας δεν ήταν παραγωγική και ρωτήστε τον άλλο άνθρωπο τι θα προτιμούσε να κάνετε σε ανάλογες καταστάσεις μελλοντικά.
- Επιλέξτε τα συναισθήματά σας. Όταν η συζήτηση αρχίζει να μοιάζει «επικίνδυνη», «ακατάστατη» ή συναισθηματικά ασταθής, συνειδητοποιήστε το και αποφύγετε να μπείτε σε αμυντική θέση. Πάρτε μία βαθιά αναπνοή και επιλέξτε να αισθανθείτε κάτι άλλο. Πώς θέλεις να αισθάνεσαι με το άτομο αυτό στο εξής; Θέλεις να αισθάνεσαι εμπιστοσύνη, συμπόνια, φροντίδα, αισιοδοξία; Διάλεξε πώς θέλεις να αισθάνεσαι και άσε αυτό το συναίσθημα να σε διαπεράσει. Εάν κάποια στιγμή αισθάνεσαι θυμωμένος, πληγωμένος, απογοητευμένος ή προδομένος, δήλωσε ποια λόγια ή ποια συμπεριφορά σε ώθησαν να αισθάνεσαι έτσι, ώστε το άλλο άτομο να δει τον συσχετισμό.
- Δείξε σεβασμό και πίστευε στον άλλο. Αναγνώρισε ότι και ο άλλος άνθρωπος κάνει ότι καλύτερο μπορεί για να επιλυθούν τα θέματα και η σχέση σας να προχωρήσει. Οι συζητήσεις αυτές είναι δύσκολες. Όσο περισσότερο πιστεύεις ότι ο άλλος έρχεται με τις καλύτερες προθέσεις, τόσο πιθανότερο είναι να βρείτε έναν τρόπο να προχωρήσετε.
3. Δημιουργήστε ένα «συμβόλαιο»
Κάθε πλευρά λέει τη δική της εκδοχή των πραγμάτων και το άλλο άτομο απλώς ακούει, προκειμένου να αποφασιστεί τι θα περιλαμβάνει η συμφωνία που θα γίνει. Ακούγοντας τον άλλο ο καθένας πρέπει να προσπαθεί να κατανοήσει:
Τι είναι το πιο σημαντικό για τον άλλο;
Τι του/της προκαλεί εκνευρισμό, φόβο ή απογοήτευση;
Τι επιθυμεί ειλικρινά να συμβεί;
Επανέλαβε τα όσα άκουσες για το τι θέλει ο άλλος, τι φοβάται και τι πιστεύει, έτσι ώστε το άλλο άτονο να αντιληφθεί ότι άκουσες χωρίς να παίρνεις αμυντική στάση. Τώρα μπορείτε να αρχίσετε να βρίσκετε τρόπους, έτσι ώστε οι ανάγκες και των δύο να καλύπτονται πιο παραγωγικά όταν είστε μαζί.
Συμφωνήστε με ποιο τρόπο θα σχετίζεστε στο εξής και γράψτε τις δράσεις που προτίθεστε και οι δύο να αναλάβετε. Μπορείτε για παράδειγμα να αποφασίσετε:
- Με ποιο τρόπο θα λαμβάνετε τις αποφάσεις μαζί
- Ότι θα το λέτε ο ένας στον άλλο, όταν ειπωθεί ή γίνει κάτι που σας ενοχλεί
- Θα επαινείτε ή θα δίνετε αναγνώριση ο ένας στον άλλο
- Με ποιο τρόπο θα διαχειρίζεστε τις διαφωνίες σας
- Πώς θα μοιράζεστε πληροφορίες
- Πώς θα χτίσετε εμπιστοσύνη
- Ότι θα συζητάτε τακτικά για το πώς αισθάνεται ο καθένας μέσα σε αυτή τη σχέση
Μείνετε στο «σωστό δρόμο»
Ωραία! Το «συμβόλαιο» υπογράφηκε. Όλοι ξέρουμε όμως, ότι συχνά οι άνθρωποι επιδεικνύουμε την καλύτερη συμπεριφορά μας για κάποιο καιρό μετά από μία εποικοδομητική συζήτηση για τη βελτίωση μίας σχέσης, αλλά τείνουμε να «ξεχνάμε» τα συμφωνηθέντα καθώς περνάει ο καιρός. Τι κάνουμε γι’ αυτό; Συμφωνήστε να αφιερώνετε λίγο χρόνο τουλάχιστον μία φορά το μήνα, για να συζητάτε τι αισθάνεστε ότι πηγαίνει καλά, τι χρειάζεται περισσότερη προσοχή και να εκφράζετε τυχόν πρόσθετα αιτήματα.
Εν κατακλείδι, η καλή σχέση είναι η σχέση στην οποία επενδύεις χρόνο, χώρο και δουλειά.
