Το παγκόσμιο σύστημα κατανομής ισχύος που είχε διαμορφωθεί μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, αλλάζει με ταχείς ρυθμούς την τελευταία πενταετία. Η διαδικασία επιταχύνθηκε μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την έλευση του Τραμπ στον Λευκό Οίκου.
Ο “πόλεμος των δασμών” που εξαπέλυσε ο Αμερικανός πρόεδρος και η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ όσον αφορά την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, έδωσαν νέα δυναμική σ' αυτή τη διαδικασία.
Οι γεωπολιτικές ισορροπίες αλλάζουν και νέοι συσχετισμοί δύναμης διαμορφώνονται. Με... μισόκλειστη την αμερικανική ομπρέλα προστασίας η Ευρώπη προσπαθεί να συσπειρωθεί, μπροστά στην -πραγματική ή υποτιθέμενη – ρωσική απειλή.
Οι ΗΠΑ του Τραμπ προτιμούν μιά διαδικασία συνεννόησης με τη Ρωσία, που θα οδηγούσε σε μιά νέα Γιάλτα και σε ένα διπολικό σύστημα παγκόσμιας τάξης, με ζώνες επιρροής.
Κόντρα σ' αυτή την προοπτική κινούνται πολλές χώρες, που αναδύονται τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο ως περιφερειακές δυνάμεις με αυξανόμενο ρόλο στην παγκόσμια οικονομία.
Η Σύνοδος της Σαγκάης δεν ήταν απλώς μια διπλωματική συγκέντρωση ηγετών: Αποτελεί ένα από τα πρώτα βήματα για τη διαμόρφωση μιας νέας παγκόσμιας τάξης, προς έναν πολυπολικό κόσμο χωρίς αμερικανική ηγεμονία.
Αν και οι συμμετέχοντες ηγέτες δεν πήραν αποφάσεις για δομικές αλλαγές με δημιουργία ολοκληρωμένων θεσμών, έθεσαν τις βάσεις για μελλοντικές κινήσεις και έστειλαν σαφή μηνύματα για τις επιδιώξεις τους.
Οι σχεδόν ταυτόσημες ομιλίες τους, οι διακηρύξεις και τα σχέδια για οικονομικές υποδομές συνθέτουν μια νέα ρητορική και θεσμική "γεωγραφία ισχύος”. Μια γεωπολιτική αναδιάταξη με σαφείς φιλοδοξίες να περιορίσει τον ηγεμονικό ρόλο των ΗΠΑ στην παγκόσμια τάξη.
Κοινός στόχος μια νέα τάξη πραγμάτων, περισσότερο πολυ-πολική και λιγότερο “δυτικόστροφη”.
Στην προσπάθεια αυτή φαίνεται έτοιμη να πρωταγωνιστήσει η Κίνα, έχοντας συμπαραστάτες τη Ρωσία και την Ινδία.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν οι αλλαγές στο παγκόσμιο status quo θα μπορέσουν να προχωρήσουν ανεξάρτητα από παγιωμένες δομές που εξυπηρετούν τις ΗΠΑ και τη στρατηγική τους. Για να είναι βιώσιμη μια νέα παγκόσμια τάξη, απαιτεί συνεκτικούς θεσμούς, κοινές αξίες και ευθυγράμμιση σε θέματα όπως το διεθνές δίκαιο..
Εν πάση περιπτώσει, η Σύνοδος της Σαγκάης άνοιξε το δρόμο αλλαγών με μακρόπνοες συνέπειες. Είναι μια σαφέστατη ένδειξη ότι η αμερικανική ηγεμονία αμφισβητείται ανοιχτά - αν δεν φθάνει στο τέλος της και νέοι πόλοι ισχύος αναδύονται.
