Αυτόνομη οδήγηση και οδική ασφάλεια, προκλήσεις και ηθικά διλήμματα

Στο τρίγωνο «άνθρωπος – όχημα – υποδομές» ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αυτός στον οποίο οφείλεται (με σημαντική διαφορά) η πρόκληση τροχαίων συμβάντων. Με αυτό το δεδομένο, η αυτόνομη οδήγηση αναμένεται να αποτελέσει ακρογωνιαίο λίθο στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας.

Έρευνες που έχει πραγματοποιήσει η ΑΧΑ αποδεικνύουν ότι ακόμα και με μερική παρέμβαση της τεχνολογίας στην οδήγηση, το επίπεδο ασφάλειας αυξάνεται σημαντικά. Συγκεκριμένα σε οχήματα που φέρουν αυτόματο σύστημα έκτακτης πέδησης παρατηρούνται 30% - 69% λιγότερες εμπρόσθιες συγκρούσεις, ενώ τα οχήματα που έχουν ESP (electronic stability program) παρουσιάζουν μειωμένα τροχαία κατά 40% (ως αποτέλεσμα μειωμένων πλαγιολισθήσεων ή εσφαλμένων χειρισμών από τους οδηγούς).

Οι χρήστες των οδών είναι ακόμα επιφυλακτικοί στο να εμπιστευθούν ένα πλήρως αυτόνομο όχημα. Έρευνες που πραγματοποίησε η ΑΧΑ στη Γερμανία και την Ελβετία δείχνουν ότι το 50% των οδηγών δεν πιστεύουν ότι ένας υπολογιστής θα είχε την ικανότητα να στρίβει και να κινείται σωστά, ενώ περισσότεροι από 60% των οδηγών (άνδρες και γυναίκες) είπαν ότι δεν θέλουν να αποδεσμευτούν από την ευχαρίστηση της οδήγησης.

1 στους 3 Ελβετούς και 1 στους 4 Γερμανούς πιστεύουν ότι τα αυτόνομα οχήματα θα οδηγούν με περισσότερη ασφάλεια από τους σημερινούς οδηγούς, ενώ περίπου το 50% των οδηγών ηλικίας 18 – 34 ετών αναφέρουν ότι αντί να οδηγούν, κατά τη μετακίνησή τους, θα προτιμούσαν να διαβάζουν, να κοιμούνται και να ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους γενικώς.

Οι σημερινοί χρήστες των δρόμων τοποθετούν πολύ ψηλά τον πήχυ για τα αυτόνομα οχήματα σε σχέση με τους σημερινούς οδηγούς λέγοντας ότι για να τα θεωρούν ασφαλή δεν θα πρέπει απλώς να προκαλούν λιγότερα ατυχήματα, αλλά θα πρέπει να μην προκαλούν καθόλου ατυχήματα.

Σε ένα μοναδικό παγκόσμιο event που φιλοξένησε η ΑΧΑ στην Ελβετία (πολεμικό αεροδρόμιο Dübendorf, Ζυρίχη) οι καλεσμένοι είχαν τη δυνατότητα να δουν και να ακούσουν αναλύσεις για τρεις προσομοιώσεις τροχαίων ατυχημάτων, βγαλμένων από τη νέα εποχή, όπου τα οχήματα θα κινούνται αυτόνομα.

Σε αυτή τη νέα εποχή η ασφάλιση θα αφορά νέους κινδύνους, για τους οποίους η ΑΧΑ καταβάλει σημαντική προσπάθεια να είναι προετοιμασμένη, ώστε να προσφέρει τις καλύτερες δυνατές λύσεις. Οι άνθρωποι που παρακολούθησαν το event στη Ζυρίχη, συμμετείχαν σε ανάλυση των τριών σεναρίων που ακολουθούν.

Σενάριο 1 – Hackers εισβάλουν κακόβουλα στο λογισμικό ενός αυτόνομου οχήματος
Ένα αυτόνομο όχημα πλησιάζει άλλο όχημα το οποίο είναι ακινητοποιημένο – πιθανώς σε κάποιο φανάρι ή μποτιλιάρισμα. Υπό κανονικές συνθήκες ο εγκέφαλος του αυτόνομου οχήματος θα έδινε εντολή για επιβράδυνση. Σε αυτή την περίπτωση όμως έχει προσβληθεί από κακόβουλο λογισμικό κάποιου hacker. Το αυτόνομο όχημα, αντί να μειώσει ταχύτητα, αυξάνει και συγκρούεται σφοδρά με το ακινητοποιημένο όχημα προκαλώντας πιθανώς, τραυματισμούς.

Σενάριο 2 – Βράχος 120 κιλών πέφτει από ψηλά, το αυτόνομο όχημα αδυνατεί να τον αναγνωρίσει
Η σημερινή πραγματικότητα λέει πως ένα αυτόνομο όχημα δεν έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει δυνητικούς κινδύνους, όπως ένας βράχος 120 κιλών έτοιμος να κυλήσει από μία πλαγιά, δίπλα στο δρόμο. Στη δοκιμή που πραγματοποιήθηκε από την ΑΧΑ το όχημα δεν άλλαξε πορεία για να αποφύγει τον βράχο με αποτέλεσμα αυτός να περάσει μέσα από το παρμπρίζ στην καμπίνα των επιβατών.

Σενάριο 3 – Το αυτόνομο όχημα αποφασίζει ότι το να τραυματιστεί (πιθανώς) θανάσιμα ένας άνθρωπος είναι καλύτερο απ’ το να τραυματιστούν βαριά περισσότεροι
Σήμερα, σε περίπτωση που ένα τροχαίο δε μπορεί να αποφευχθεί ο οδηγός καλείται να αντιδράσει με γνώμονα τη συνείδησή του για να προκαλέσει τις μικρότερες δυνατές απώλειες (σε επίπεδο τραυματισμών και ζημιών). Στο μέλλον, τα αυτόνομα οχήματα θα αποφασίζουν, με βάση τον δικό τους «κώδικα», προς τα πού πρέπει να κινηθούν για να προκαλέσουν τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Στη δοκιμή που πραγματοποιήθηκε στη Ζυρίχη, το αυτόνομο όχημα άλλαξε πορεία, «προτιμώντας» να χτυπήσει ένα ATV, με μεγάλη πιθανότητα να τραυματίσει θανάσιμα τον αναβάτη του (προστατεύοντας όμως έτσι τους δικούς του επιβάτες) και όχι να συγκρουστεί με ένα άλλο αυτοκίνητο και να ρισκάρει να τραυματιστούν περισσότεροι επιβάτες (ελαφρά ή βαριά), στα δύο οχήματα.

Στη διάρκεια της ημέρας οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να κινηθούν σε διαδρομή εντός του αεροδρομίου με αυτόνομο όχημα, λαμβάνοντας μια σημαντική εμπειρία για το πώς θα είναι το μέλλον της μετακίνησης.