Καθώς η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών έχει ήδη ανοίξει και υποδέχεται χιλιάδες ενδιαφερόμενους (προς το παρόν, όμως, μόνο μία ολοκληρωμένη αίτηση έχει υποβληθεί), αρκετοί επιχειρηματίες ανακαλύπτουν ότι διατρέχουν τον κίνδυνο, ακόμη και αν δεν το επιθυμούν οι ίδιοι, να συρθούν από τους πιστωτές τους σε εξωδικαστικό συμβιβασμό.
Ένα από τα «μυστικά» του νόμου για τον εξωδικαστικό μηχανισμό είναι ότι λειτουργεί αμφίδρομα: δηλαδή, τις διαδικασίες μπορεί να ενεργοποιήσει ο ίδιος ο υπερχρεωμένος επιχειρηματίας, μπορούν όμως να την ενεργοποιήσουν και οι πιστωτές του, χωρίς να τον έχουν ρωτήσει!
Ο οφειλέτης, ως γνωστόν, μπορεί να αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) έως την 31η Δεκεμβρίου 2018.
Τη διαδικασία, όμως, όπως ορίζει ο νόμος, μπορούν να εκκινήσουν ως πιστωτές το Ελληνικό Δημόσιο, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή άλλο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (περιλαμβανομένων των ΟΤΑ), ή οι χρηματοδοτικοί φορείς (τράπεζες), κοινοποιώντας στον οφειλέτη έγγραφη πρόσκληση να υπαχθεί στο νόμο.
Στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν ανταποκριθεί, χάνει το δικαίωμα να κινήσει ο ίδιος τη διαδικασία μεταγενέστερα, χωρίς να προσκληθεί εκ νέου από τους πιστωτές.
Αυτή τη σημαντική πρόνοια του νόμου αναμένεται να αξιοποιήσουν κυρίως οι τράπεζες και όχι τα νομικά πρόσωπα του δημοσίου τομέα. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για μια πρακτική που θα ακολουθήσουν ευρέως οι τράπεζες ως τα τέλη του επόμενου χρόνου, προκειμένου να «καθαρίσουν» γρήγορα με τις περιπτώσεις «απρόθυμων» οφειλετών, για τους οποίους υπάρχει υπόνοια ότι είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Η αίτηση εκ μέρους των τραπεζών για υπαγωγή στο νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό θα ξεκαθαρίζει γρήγορα και με απλό τρόπο αν υπάρχει προοπτική να εξυπηρετηθούν οι οφειλές από το δανειολήπτη, ή αν θα εξαιρείται οριστικά, με πρωτοβουλία των πιστωτών του, από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του νόμου.
Με την υποβολή αίτησης για υπαγωγή «απρόθυμου» δανειολήπτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό στον επιχειρηματία θα δίνονται δύο δυνατότητες: Ή να προσκομίσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα, που αποκαλύπτουν πλήρως την περιουσία του, και να ζητήσει ρύθμιση χρεών (χωρίς να είναι βέβαιο ότι οι πιστωτές θα ανταποκριθούν θετικά), ή να μη ζητήσει τη ρύθμιση οφειλών και να χάσει το δικαίωμα να το κάνει στο μέλλον.
Σε αυτή την περίπτωση, οι τράπεζες θα ενεργοποιούν τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, ζητώντας την πτώχευση της επιχείρησης και τη ρευστοποίηση της περιουσίας της.
Αποκάλυψη στοιχείων
Πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι για τις τράπεζες ακόμη και μια αποτυχημένη προσπάθεια εξωδικαστικού συμβιβασμού, με πρωτοβουλία του οφειλέτη, έχει ένα σημαντικό… παράπλευρο όφελος: την αποκάλυψη οικονομικών και περιουσιακών στοιχείων, που μπορεί να μην ήταν γνωστά νωρίτερα και μπορούν να αξιοποιηθούν για την κατάλληλη στόχευση μέτρων αναγκαστικής είσπραξης.
Κάθε αίτηση για εξωδικαστικό συμβιβασμό συνοδεύεται υποχρεωτικά από πλήθος εγγράφων που αποκαλύπτουν την οικονομική και περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη:
α) δήλωση εισοδήµατος φυσικών προσώπων (E.1) ή δήλωση φορολογίας εισοδήµατος νοµικών προσώπων και νοµικών οντοτήτων (Ν ή Ε.5 ή Φ01.010 ή Φ01.013) των τελευταίων πέντε (5) φορολογικών ετών,
β) κατάσταση οικονοµικών στοιχείων από επιχειρηµατική δραστηριότητα (Ε.3) των τελευταίων πέντε φορολογικών ετών,
γ) συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών και προµηθευτών των τελευταίων πέντε φορολογικών ετών,
δ) δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε.9), εφόσον προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής της,
ε) πράξη διοικητικού προσδιορισµού του φόρου εισοδήµατος (εκκαθαριστικό) του τελευταίου φορολογικού έτους,
στ) πράξη διοικητικού προσδιορισµού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) του τελευταίου φορολογικού έτους,
ζ) τελευταία περιοδική δήλωση ΦΠΑ (Φ2), εφόσον προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής της,
η) καταστάσεις βεβαιωµένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση και προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες πρέπει να έχουν εκδοθεί εντός των τελευταίων τριών (3) µηνών πριν από την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης,
θ) χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις του άρθρου 16 του ν. 4308/2014 (Α' 251) των τελευταίων πέντε (5) περιόδων, οι οποίες πρέπει να είναι δηµοσιευµένες, εφόσον προβλέπεται αντίστοιχη υποχρέωση,
ι) προσωρινό ισοζύγιο τελευταίου µηνός τεταρτοβάθµιων λογαριασµών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής, εφόσον προβλέπεται η κατάρτισή του,
ια) αντίγραφο ποινικού µητρώου γενικής χρήσης του οφειλέτη ή του πρόεδρου του διοικητικού συµβουλίου και του διευθύνοντος συµβούλου για ανώνυµες εταιρείες, του διαχειριστή για εταιρείες περιορισµένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, των οµόρρυθµων εταίρων και των διαχειριστών για προσωπικές εταιρείες,
ιβ) πιστοποιητικό περί µη πτώχευσης από το αρµόδιο Πρωτοδικείο,
ιγ) πιστοποιητικό περί µη κατάθεσης αίτησης πτώχευσης από το αρµόδιο Πρωτοδικείο,
ιδ) πιστοποιητικό περί µη λύσης της εταιρείας από το Γ.Ε.ΜΗ., εφόσον ο οφειλέτης είναι νοµικό πρόσωπο,
ιε) πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του οφειλέτη ή του πρόεδρου του διοικητικού συµβουλίου και του διευθύνοντος συµβούλου για ανώνυµες εταιρείες, του διαχειριστή για εταιρείες περιορισµένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, των οµόρρυθµων εταίρων και των διαχειριστών για προσωπικές εταιρείες.
