Ο Ευρωπαϊκός Μήνας Κυβερνοασφάλειας, που συνδιοργανώνουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ENISA, ολοκληρώνεται στα τέλη Οκτωβρίου, έχοντας καθιερωθεί ως σημείο αναφοράς για την ψηφιακή προστασία πολιτών και οργανισμών. Φέτος, το επίκεντρο ήταν το phishing — η συνηθέστερη «πύλη εισόδου» κυβερνοεγκληματιών σε λογαριασμούς, συστήματα και δίκτυα.
«Η κυβερνοασφάλεια δεν αφορά μόνο την τεχνολογία· είναι κοινή ευθύνη», τονίζει η Χένα Βίρκουνεν, εκτελεστική αντιπρόεδρος για την Τεχνολογική Κυριαρχία, την Ασφάλεια και τη Δημοκρατία. «Με εγρήγορση και απλά μέτρα προστασίας, συμβάλλουμε όλοι σε ένα ασφαλέστερο ψηφιακό μέλλον».
Phishing: το πιο συχνό αρχικό βήμα επίθεσης
-
6 στις 10 επιθέσεις ξεκινούν από email/SMS με ύποπτο σύνδεσμο ή αίτημα αποκάλυψης στοιχείων.
-
Οι δράστες μιμούνται τράπεζες, courier, πλατφόρμες ή φόρμες login για να κλέψουν διαπιστευτήρια ή να εγκαταστήσουν κακόβουλο λογισμικό.
Οι κορυφαίες απειλές σήμερα
-
Ransomware: πιο συχνή απειλή για ΜμΕ· «κλειδώνει» δεδομένα και ζητά λύτρα. Η αποκατάσταση μπορεί να πάρει εβδομάδες/μήνες, ιδίως χωρίς backup και σχέδιο απόκρισης.
-
Phishing & ανθρώπινο λάθος: μεγάλο ποσοστό παραβιάσεων οφείλεται σε παραπλάνηση χρηστών ή λανθασμένες ρυθμίσεις.
-
DDoS: αυξανόμενες επιθέσεις «Άρνησης Παροχής Υπηρεσίας» που ρίχνουν υποδομές/ιστότοπους.
-
Κοινωνική μηχανική, malware, επιθέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα: πιο στοχευμένες και εξελιγμένες τεχνικές, με πολλαπλά σημεία εισόδου.
-
MFA παρακάμψεις: σημαντικό ποσοστό περιστατικών περιλαμβάνει παράκαμψη πολυπαραγοντικής ταυτοποίησης.
5 βασικά μέτρα άμυνας για ΜμΕ (με άμεση απόδοση)
-
Τακτικά offline/immutable backups και δοκιμές επαναφοράς.
-
Εκπαίδευση προσωπικού για αναγνώριση phishing & κοινωνικής μηχανικής (σύντομα, επαναλαμβανόμενα micro-trainings).
-
Ενημέρωση λογισμικού & συστηματική διαχείριση ευπαθειών (patching, απομάκρυνση legacy υπηρεσιών).
-
MFA παντού + πολιτική ισχυρών/μοναδικών κωδικών (password manager).
-
Ορθή παραμετροποίηση βασικών λύσεων ασφαλείας (EDR/XDR, firewall, email security) και 24/7 παρακολούθηση από εξειδικευμένο πάροχο όταν δεν υπάρχουν εσωτερικοί πόροι.
Extra tips
-
Εφαρμόστε Least Privilege & διαχωρισμό ρόλων.
-
Κλείστε αχρησιμοποίητες εκθέσεις στο Internet (RDP/VPN χωρίς MFA, παρωχημένες θύρες).
-
Φτιάξτε Runbook απόκρισης για phishing/ransomware (ποιος κάνει τι στο πρώτο 10λεπτο).
AI: Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος
-
Οι επιτιθέμενοι αξιοποιούν AI/GenAI για πιο πειστικά phishing, ταχύτερη εύρεση ευπαθειών και αυτοματοποίηση επιθέσεων.
-
Οι οργανισμοί απαντούν με AI εργαλεία ανίχνευσης & απόκρισης (π.χ. XDR, Zero Trust αρχιτεκτονικές, SOAR αυτοματισμοί) και ανάλυση σε πραγματικό χρόνο.
Τι πρέπει να κάνετε σήμερα για GenAI
-
Πολιτικές χρήσης GenAI & ορατότητα: καταγράψτε ποιος χρησιμοποιεί τι και με ποια δεδομένα.
-
Αξιολόγηση κινδύνων/συμμόρφωσης πριν από υιοθέτηση εργαλείων.
-
Έλεγχοι πρόσβασης/εξαγωγών (DLP, tokenization, redaction, data scopes).
-
Εκπαίδευση προσωπικού για ασφαλή χρήση prompt/αποτελεσμάτων.
Mini-Checklist ωριμότητας (για CIO/CISO)
-
Καλύπτονται οι 10 κρίσιμες υπηρεσίες με MFA;
-
Yπάρχει EDR/XDR με 24/7 παρακολούθηση;
-
Backups: offsite/immutable + δοκιμή επαναφοράς ανά τρίμηνο;
-
Phishing simulations & micro-learning κάθε 6–8 εβδομάδες;
-
Zero Trust αρχές σε VPN/εφαρμογές (segmentations, device posture);
-
Runbook και πίνακας κλιμάκωσης (νομικό, επικοινωνία, πάροχος IR);
Η κυβερνοασφάλεια είναι διαρκής διαδικασία και κοινή ευθύνη. Με εκπαίδευση, πρόληψη και καλά δομημένες διαδικασίες, οι επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν δραστικά τον κίνδυνο από phishing, ransomware και DDoS, ενώ η έξυπνη υιοθέτηση AI μπορεί να μετατραπεί από απειλή σε επιταχυντή ανθεκτικότητας.
