Κόντρα στο πνεύμα των ημερών και τα μηνύματα ειρήνης που κυριαρχούν διεθνώς, οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρωπαϊκής Ένωσης εισέρχονται σε νέα φάση έντασης, με αφορμή τους κανόνες λειτουργίας του ψηφιακού περιβάλλοντος.
Η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλει τιμωρητικές κυρώσεις σε οργανώσεις που δραστηριοποιούνται κατά των επιθέσεων μίσους και της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο, καθώς και η απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ στον πρώην Ευρωπαίο Επίτροπο Τιερί Μπρετόν, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις σε Βρυξέλλες, Παρίσι και Βερολίνο.
Ο Μπρετόν, ο οποίος υπηρέτησε ως Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά στην πρώτη θητεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA).
Η νομοθεσία αυτή καθιστά τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες υπεύθυνες για το περιεχόμενο που φιλοξενούν και προβλέπει πρόστιμα έως και 6% του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών τους για παραβάσεις. Προ ολίγων ημερών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο 120 εκατ. ευρώ στην πλατφόρμα X, απόφαση που προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Έλον Μασκ.
«Λογοκρισία» βλέπει ο Τραμπ
Για την κυβέρνηση Τραμπ, η DSA συνιστά μορφή λογοκρισίας και υπέρμετρης ρύθμισης. Ανάλογες θέσεις είχε διατυπώσει και ο αντιπρόεδρος Τζέιμς Ντι Βανς στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, κατηγορώντας την Ευρώπη ότι με τις πολιτικές της απειλεί την ελευθερία της έκφρασης και, σε ακραία εκδοχή, «τον ίδιο της τον πολιτισμό».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδίκασε σφοδρά την ανακοίνωση της Ουάσινγκτον, υπογραμμίζοντας ότι η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και δηλώνοντας έτοιμη να απαντήσει «γρήγορα και αποφασιστικά» σε αδικαιολόγητα μέτρα.
Σκληρή γλώσσα από Παρίσι και Βερολίνο
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατηγόρησε τις ΗΠΑ για «εκφοβισμό» και απόπειρα υπονόμευσης της ευρωπαϊκής ψηφιακής κυριαρχίας, τονίζοντας ότι οι κανόνες της ενιαίας αγοράς αποφασίζονται από τους ίδιους τους Ευρωπαίους. Επανέλαβε δε την ανάγκη «στρατηγικής αυτονομίας» της Ευρώπης στον ψηφιακό τομέα.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ χαρακτήρισε «απαράδεκτη» την απόφαση των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι η DSA υιοθετήθηκε δημοκρατικά και κατοχυρώνει την αρχή ότι ό,τι είναι παράνομο εκτός διαδικτύου είναι παράνομο και εντός αυτού.
Στο στόχαστρο και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών
Μεταξύ των οργανώσεων που επλήγησαν από τις αμερικανικές κυρώσεις βρίσκεται η HateAid, η οποία παρέχει ψυχολογική και νομική υποστήριξη σε άτομα που υφίστανται διαδικτυακές επιθέσεις, απειλές και διακρίσεις. Στα στελέχη της που αποκλείστηκαν από την είσοδο στις ΗΠΑ εξέφρασε τη στήριξή της και η Γερμανίδα υπουργός Δικαιοσύνης Στεφανί Χούμπιγκ.
Καθώς οι δύο πλευρές κλιμακώνουν τη ρητορική τους, η αντιπαράθεση για τη ρύθμιση του ψηφιακού τοπίου αναδεικνύεται σε μείζον πεδίο γεωπολιτικής σύγκρουσης, με διακυβεύματα που αφορούν τόσο την ελευθερία της έκφρασης όσο και την ψηφιακή κυριαρχία κρατών και ενώσεων.
Πηγή: Deutsche Welle
