Πάνω από 1.000 ιδιωτικές εταιρείες κατασχέθηκαν το τελευταίο δωδεκάμηνο στην Τουρκία και πέρασαν υπό τον έλεγχο του Κρατικού Επενδυτικού Ταμείου τηςTMSF.
Η ισχυρίζεται ότι οι κατασχέσεις της κυβέρνησης έγιναν με στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ομως η αντιπολίτευση λέει ότι ο πραγματικός στόχος είναι η φίμωση και η εξουδετέρωση επιχειρήσεων που αντιτίθενται στην πολιτική Ερντογάν.
Σύμφωνα με τους Financial Times, το κρατικό ταμείο έχει εξελιχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους της Τουρκίας, ελέγχοντας επιχειρήσεις που εκτείνονται από τα μέσα ενημέρωσης και την ενέργεια μέχρι και την ποδοσφαιρική ομάδα Κασίμπασα. Οι περισσότερες κατασχέσεις περιουσίες προσώπων που θεωρούνται πολιτικοί αντίπαλοι του καθεστώτος Ερντογάν.
Οι κρατικές αρχές έχουν κατηγορήσει πολλούς από αυτούς οτι εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς και τους έχουν επιβάλλει εξοντωτικά πρόστιμα φτάνοντας μέχρι και σε δήμευση περιουσιακών στοιχείων.
Μέσα σε χρόνο, οι εταιρείες υπό τον έλεγχο του TMSF αυξήθηκαν από 675 σε 1.056, επιβεβαιώνοντας τη ραγδαία διεύρυνση της επιρροής του ταμείου. Στους επιχειρηματικούς κύκλους επικρατεί ανησυχία για τα πραγματικά κίνητρα πίσω από τις κινήσεις αυτές. Όπως δήλωσε ο επί του καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Sabancı, Μπερκ Εσέν, «το AKPκουρ εδώ και καιρό το TMSF ως εργαλείο για τη ρύθμιση της οικονομίας και τη διοχέτευση πόρων σε φιλικές εταιρείες, αποκλείοντας όσες θεωρεί εχθρικές».
Η κυβέρνηση, πρόσθεσε ο Εσέν, «προσπαθεί να αναμορφώσει το ποιος ελέγχει την οικονομία και να αναδιατυπώσει τη δομή της επιχειρηματικής τάξης».
Για να αποδείξει πως οι έρευνες δεν έχουν πολιτικά κίνητρα , το καθεστώς Ερντογάν διέταξε τη σύλληψη 19 διάσημων προσώπων της τουρκικής σόουμπιζ για χρήση ναρκωτικών — οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν ελεύθεροι χωρίς κατηγορίες, ενισχύοντας τις υποψίες περί «επικοινωνιακού θεάτρου».
Το TMSF, που ιδρύθηκε το 1983 για τις καταθέσεις, απέκτησε εκτεταμένες εξουσίες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, όταν κατασχέθηκαν πάνω από 1.300 εταιρείες προστασίας που θεωρήθηκαν συνδεδεμένες με το δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν.
Οι περισσότερες από αυτές είτε πωλήθηκαν σε κυβερνητικούς συμμάχους είτε έμειναν υπό κρατική διαχείριση.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, νέοι κανονισμοί ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο το νομικό πλαίσιο του ταμείου, επιτρέποντας την κατάσχεση περιουσιών με συνοπτικές διαδικασίες και αρκεί μια «ισχυρή υποψία» για ξέπλυμα χρήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία fintech Papara κατασχέθηκε με την κατηγορία ότι χρησιμοποιήθηκε για παράνομο τζόγο, με τον ιδρυτή της να αντιμετωπίσει ποινή έως 28 ετών.
«Ο φόβος των επιχειρήσεων είναι πως δεν πρόκειται για επιχείρηση «καθαρών χεριών», αλλά για πλήρη επίθεση στον επιχειρηματικό κόσμο», δήλωσε η αναλυτής Ατίλα Γεσιλάδα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ερντογάν «ενδέχεται να προσπαθεί είτε να διοχετεύσει κεφάλαια στο Δημόσιο μέσω του TMSF είτε να μεταφέρει τον έλεγχο του πλούτου σε έμπιστα χέρια».
