Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα την Πρώτη Ευρωπαϊκή Ετήσια Έκθεση για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, εγκαινιάζοντας τον πρώτο Ετήσιο Κύκλο Διαχείρισης Μετανάστευσης στο πλαίσιο του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Στόχος της έκθεσης είναι να παρέχει μια πλήρη εικόνα της κατάστασης ασύλου και μετανάστευσης στην ΕΕ, να εντοπίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη και να προτείνει ένα νέο μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ τους.
Ποιες χώρες θα έχουν πρόσβαση στη «Δεξαμενή Αλληλεγγύης»
Η Έκθεση προβλέπει τη δημιουργία της πρώτης Ετήσιας Δεξαμενής Αλληλεγγύης, ενός ευρωπαϊκού εργαλείου για τη στήριξη των κρατών που βρίσκονται υπό έντονη μεταναστευτική πίεση.
Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία και Ιταλία θα είναι τα πρώτα κράτη που θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό το μηχανισμό, όταν το Σύμφωνο τεθεί σε εφαρμογή στα μέσα του 2026.
Η Δεξαμενή Αλληλεγγύης θα χρηματοδοτείται από συνεισφορές των κρατών μελών, οι οποίες μπορεί να είναι:
-
ανθρώπινες (μετεγκαταστάσεις ή επιμερισμός ευθυνών),
-
οικονομικές, ή
-
εναλλακτικές μορφές στήριξης, ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε χώρας.
Βελτίωση στην παράνομη μετανάστευση – μείωση 35%
Σύμφωνα με την Έκθεση, η μεταναστευτική κατάσταση στην ΕΕ παρουσιάζει σαφή βελτίωση.
Κατά την περίοδο Ιούλιος 2024 – Ιούνιος 2025, οι παράνομες διελεύσεις συνόρων μειώθηκαν κατά 35%, γεγονός που αποδίδεται στην ενισχυμένη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες.
Παρόλα αυτά, αρκετά κράτη μέλη συνεχίζουν να δέχονται πιέσεις:
-
Ελλάδα και Κύπρος λόγω δυσανάλογου αριθμού αφίξεων,
-
Ισπανία και Ιταλία εξαιτίας των αυξημένων επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα.
Ποιες χώρες βρίσκονται σε κίνδυνο μεταναστευτικής πίεσης
Η Επιτροπή αναφέρει ότι χώρες όπως Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Ιρλανδία, Γαλλία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Κάτω Χώρες, Πολωνία και Φινλανδία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μεταναστευτική πίεση το επόμενο διάστημα.
Οι λόγοι διαφέρουν: από τον υψηλό αριθμό αφίξεων, έως τις πιέσεις στα συστήματα υποδοχής και τον κίνδυνο εργαλειοποίησης της μετανάστευσης από τρίτες χώρες.
Ορισμένα κράτη, όπως Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Κροατία, Αυστρία και Πολωνία, θα έχουν τη δυνατότητα έκπτωσης από τις συνεισφορές τους στη Δεξαμενή Αλληλεγγύης, εφόσον αντιμετωπίζουν σημαντικές μεταναστευτικές πιέσεις.
Νέο βήμα για μια πιο δίκαιη ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης
Η Πρώτη Ετήσια Έκθεση για το Άσυλο και τη Μετανάστευση σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας φάσης ευρωπαϊκής συνεργασίας στο μεταναστευτικό ζήτημα, με στόχο:
-
δίκαιη κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών,
-
ενίσχυση της αλληλεγγύης, και
-
πιο αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων και των συστημάτων υποδοχής.
