Σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αβεβαιότητας εισέρχεται η Ιαπωνία μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Σιγκερού Ισιμπά στις 7 Σεπτεμβρίου και τη διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού, που άφησε τη χώρα χωρίς σταθερή ηγεσία.
Παρότι η Σανάε Τακαΐτσι, πρόεδρος του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP), παραμένει το φαβορί για την πρωθυπουργία -και πιθανή πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας- η διαδρομή της προς την εξουσία έχει γίνει αισθητά πιο περίπλοκη.
Η αιφνίδια αποχώρηση του κόμματος Κομέιτο από τον συνασπισμό στις 10 Οκτωβρίου στέρησε από το LDP την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, αφήνοντάς το με μόλις 196 έδρες σε σύνολο 465 στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Το γεγονός αυτό καθιστά πιθανή μια ανατροπή υπέρ της αντιπολίτευσης, η οποία πλέον αναζητά κοινό υποψήφιο πρωθυπουργό.
Η διαδικασία για την εκλογή νέου πρωθυπουργού, που αρχικά είχε προγραμματιστεί για τις 9 Οκτωβρίου, αναβλήθηκε για τις 21 Οκτωβρίου μετά τις πολιτικές εξελίξεις.
Η αντιπολίτευση ετοιμάζει κοινό μέτωπο
Πριν από την κατάρρευση του συνασπισμού, η προοπτική συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης θεωρούνταν απίθανη. Ωστόσο, μέσα στο Σαββατοκύριακο, το Κόμμα Συνταγματικών Δημοκρατών της Ιαπωνίας (CDP) άρχισε να διερευνά τη δυνατότητα στήριξης κοινού υποψηφίου με το Κομέιτο, ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα για τον Λαό (DPP) απέκλεισε το ενδεχόμενο νέας συνεργασίας με το LDP.
Το DPP, που διαθέτει ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία, φέρεται έτοιμο να υποστηρίξει δικό του υποψήφιο, με ορισμένα μέσα να αναφέρουν τον ηγέτη του Γιουϊτσίρο Ταμάκι ως πιθανό υποψήφιο συναίνεσης για την αντιπολίτευση.
Αν τα τρία βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης, CDP, DPP και Nippon Ishin, ενώσουν τις δυνάμεις τους, θα διαθέτουν 210 έδρες, περισσότερες από το LDP, αλλά λιγότερες από τις 233 που απαιτούνται για πλειοψηφία.
Σύμφωνα με την κοινοβουλευτική διαδικασία, εάν κανένας υποψήφιος δεν εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, θα πραγματοποιηθεί δεύτερος γύρος ανάμεσα στους δύο επικρατέστερους. Σε περίπτωση διαφωνίας ανάμεσα στα δύο σώματα του Κοινοβουλίου, υπερισχύει η επιλογή της Κάτω Βουλής.
Πιθανή ευκαιρία ανασύνταξης για το LDP
Παρότι η απώλεια του Κομέιτο θεωρήθηκε αρχικά πλήγμα για το κυβερνών κόμμα, ορισμένοι πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να απελευθερώσει το LDP από τους περιορισμούς που επέβαλε επί δεκαετίες η συμμαχία.
Η αποχώρηση του Κομέιτο, ενός κόμματος με ισχυρή κοινωνική και θρησκευτική βάση, αλλά φθίνουσα πολιτική επιρροή, επιτρέπει στο LDP να επανεξετάσει φορολογικές και κοινωνικές πολιτικές που είχαν μείνει στάσιμες λόγω συμβιβασμών.
Παράλληλα, η Σανάε Τακαΐτσι επιδιώκει να χαράξει μια νέα ταυτότητα για το κόμμα, προβάλλοντας μεταρρυθμίσεις στη φορολογία και την οικονομική πολιτική.
Ωστόσο, η απώλεια ενός εταίρου ύστερα από 26 χρόνια συνεργασίας δημιουργεί ρήγμα στην εικόνα σταθερότητας του κόμματος. Πολιτικοί κύκλοι στο Τόκιο εκτιμούν ότι ακόμη και αν η Τακαΐτσι εξασφαλίσει την πρωθυπουργία, η θέση της θα είναι εύθραυστη, με περιορισμένες δυνατότητες νομοθετικής δράσης.
Μακρύς ο δρόμος έως τις κάλπες
Εφόσον δεν προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές, η επόμενη γενική αναμέτρηση στην Ιαπωνία αναμένεται τον Οκτώβριο του 2028. Μέχρι τότε, η πολιτική ισορροπία της χώρας θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κομμάτων και την ικανότητα του LDP να διατηρήσει την ηγεσία του.
Η αποχώρηση του Κομέιτο και οι διεργασίες στην αντιπολίτευση καθιστούν τις επόμενες εβδομάδες καθοριστικές για το μέλλον της ιαπωνικής κυβέρνησης, σηματοδοτώντας ίσως μια νέα εποχή ανακατατάξεων στο πολιτικό σκηνικό της χώρας.
