Πάνω από 35% αυξήθηκαν οι τιμές των τροφίμων την τελευταία εξαετία και σε συνδυασμό και με τις ανατιμήσεις άλλων αγαθών και υπηρεσιών επιβεβαιώνεται το ασφυκτικό αδιέξοδο στο οποίο έχουν βρεθεί εκατομμύρια νοικοκυριά.
Η ταχύτητα ανόδου των τιμών υπερβαίνει αισθητά την αύξηση των εισοδημάτων, η οποία είναι σχεδόν ανύπαρκτη, αφού αναπροσαρμόστηκε μόνο ο κατώτατος μισθός, ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες αποδοχών είναι στάσιμες, ενώ ισχνές αυξήσεις δίδονται στους συνταξιούχους.
Έρευνες της Eurostat, της ΕΚΤ, του ΙΟΒΕ και του ΟΟΣΑ καταδεικνύουν ότι τα ελληνικά νοικοκυριά, έχουν τα χαμηλότερα εισοδήματα στην ΕΕ (μαζί με τη Βουλγαρία) αδυνατούν να βγάλουν τον μήνα και το 85%, δηλώνει πως δεν μπορεί να αποταμιεύσει.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Eurobank, η σωρευτική μεταβολή των τιμών τα 6 τελευταία χρόνια, δηλαδή της περιόδου που περιλαμβάνει την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τις επαναλαμβανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, ξεχωρίζει η άνοδος των τιμών στην κατηγορία της διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών κατά 35,3%, όταν στην Ευρωζώνη αυξήθηκαν κατά 33,9%.
Στην κούρσα των αυξήσεων της τελευταία εξαετίας ακολουθούν οι ομάδες αγαθών:
- Ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια 27,2% στην Ελλάδα, 28,5% στην Ευρωζώνη.
- Στέγαση, νερό, ηλεκτρικό, αέριο και άλλα καύσιμα 23,2%, 28,2% στην Ευρωζώνη.
- Ένδυση και υπόδηση 21,2%, 8,8% στην Ευρωζώνη.
- Μεταφορές 14,3%, 20,5% στην Ευρωζώνη.
- Υγεία 12,2%, 11,5% στην Ευρωζώνη.
- Διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες 11,9%, 16,1% στην Ευρωζώνη.
- Εκπαίδευση 10,7%, 13,1% στην Ευρωζώνη.
- Αναψυχή-πολιτιστικές δραστηριότητες 8,6%, 15,8% στην Ευρωζώνη.
- Άλλα αγαθά και υπηρεσίες 6,7%, 21,2% στην Ευρωζώνη,
- Αλκοολούχα ποτά και καπνός 5,1%, 28,3% στην Ευρωζώνη.
- Επικοινωνίες -7,3%, -7,2% στην Ευρωζώνη.
Οι μελετητές της Eurobank τονίζουν ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων πλήττει αναλογικά περισσότερο τα νοικοκυριά που βρίσκονται στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, καθότι για αυτά τα νοικοκυριά το βάρος των τροφίμων στο καλάθι τους είναι αναλογικά μεγαλύτερο σε σχέση με τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια.
Εκτιμούν δε, ότι στο άμεσο μέλλον, η κλιματική κρίση αλλά και οι γεωπολιτικές εντάσεις δύνανται να προκαλούν συχνές διακυμάνσεις στο κόστος παραγωγής των τροφίμων οπότε και στις τιμές τους.
Παράλληλα στη μελέτη διευκρινίζεται ότι η επιβράδυνση του πληθωρισμού δεν σημαίνει ότι μειώνεται το γενικό επίπεδο των τιμών άλλα ότι μειώνεται ο ρυθμός αύξησής του. Η πτώση του γενικού επιπέδου των τιμών σημαίνει ότι ο πληθωρισμός λαμβάνει αρνητικές τιμές, κάτι το οποίο συνέβη στην Ελλάδα την 3ετια 2013-2015 (πυθμένας της κρίσης χρέους) και τη διετία 2020-2021 (πανδημία).
Σχετικά δε, με την επιβράδυνση του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες, αυτή οφείλεται στην αποκλιμάκωση των τιμών στα ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια και η στέγαση, νερό, ηλεκτρικό, αέριο και άλλα καύσιμα, ήτοι τομείς των υπηρεσιών και της ενέργειας.
Στη μεν πρώτη κατηγορία, ο πληθωρισμός τον Οκτ-25 μειώθηκε στο 1,4%, από 6,4% τον Ιουλ-25, στη δε δεύτερη, συρρικνώθηκε στο 2,4%, από 8,1%, αφαιρώντας 0,67 ποσοστιαίες μονάδες από τον πληθωρισμό του γενικού δείκτη.
Ηπιότερη συνεισφορά στην επιβράδυνση του πληθωρισμού είχαν η ένδυση και υπόδηση και η διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά. Τέλος, ο πυρήνας του πληθωρισμού, δηλαδή η ετήσια μεταβολή του γενικού δείκτη τιμών εξαιρουμένων των κατηγοριών της ενέργειας, της διατροφής, των αλκοολούχων ποτών και του καπνού, μειώθηκε στο 1,9% τον Οκτ-25, από 4,3% τον Ιουλ-25.
