Σε μια περίοδο πολλαπλών διεθνών προκλήσεων, οι επιχειρήσεις καλούνται να κινηθούν με ταχύτητα, ευελιξία και διορατικότητα. Σε αυτό το περιβάλλον, η ανθεκτικότητα και η ενσωμάτωση των αρχών βιωσιμότητας και συμπερίληψης αποτελούν κρίσιμες προϋποθέσεις για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Όπως αναφέρει σε συνέντευξη στο sofokleousin.gr η Ράνια Αικατερινάρη (φωτο), πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής και αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΣΕΒ, «o ΣΕΒ υποστηρίζει τα μέλη του να ενσωματώσουν τις αρχές της βιωσιμότητας στον πυρήνα της στρατηγικής τους».
Στο πεδίο της συμπερίληψης δίνει έμφαση στην ισότητα των φύλων, τη διαγενεακή συνεργασία και την αποφυγή κάθε είδους αποκλεισμού στην αγορά εργασίας - ιδιαίτερα όσον αφορά τις γυναίκες και τις ηλικιακές ομάδες άνω των 45 ετών.
Η πρόκληση του ενεργειακού κόστους παραμένει κρίσιμη: «Χωρίς πιο ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας θα είναι εξαιρετικά δύσκολο οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα και ανθεκτικότητά τους».
Αναφορικά με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο, η αντιπρόεδρος του ΣΕΒ επισημαίνει ότι, με κάποια καθυστέρηση, η ΕΕ αναγνώρισε ότι η υπερβολική κανονιστική επιβάρυνση υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα. Προσπαθεί λοιπόν να επαναρρυθμίσει τη στρατηγική της.
Για τον ΣΕΒ εκτιμά ότι ανανεώνεται οργανωτικά και στρατηγικά, ώστε να αποτελεί τον βασικό εταίρο κάθε επιχείρησης που θέλει να καινοτομεί, να εξάγει, να επενδύει και να προσαρμόζεται.
Συνέντευξη στον ΤΑΣΟ ΤΣΟΜΠΑΝΙΔΗ
- Ως επίσημος φορέας που εκπροσωπεί τις επιχειρήσεις και την επιχειρηματικότητα, ποια είναι η στρατηγική σας για την διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας των εταιρειών-μελών σας;
- Σε μια περίοδο πολλαπλών διεθνών προκλήσεων, οι επιχειρήσεις καλούνται να κινηθούν με ταχύτητα, ευελιξία και διορατικότητα. Σε αυτό το περιβάλλον, η ενσωμάτωση των αρχών βιωσιμότητας και συμπερίληψης αποτελούν κρίσιμες προϋποθέσεις για την ανταγωνιστικότητα και την προοπτική των ελληνικών επιχειρήσεων.
Η ανθεκτικότητα αφορά τη δυνατότητα προσαρμογής και σταθερής λειτουργίας σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Δεν αφορά μόνο την απόκριση σε εξωτερικά σοκ, όπως μια πανδημία ή μια φυσική καταστροφή, με ανάπτυξη ικανοτήτων διαχείρισης κρίσεων. Αυτό το επέτυχαν οι ελληνικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.
Η ανθεκτικότητα χτίζεται πάνω σε στέρεες βάσεις υψηλής παραγωγικότητας, ψηφιακής προσαρμογής, τεχνολογικής ανανέωσης, συνεχούς επένδυσης στο ανθρώπινο κεφάλαιο αλλά και ικανότητας διαχείρισης κινδύνων που συνδέεται άμεσα με την ορθή εταιρική διακυβέρνηση.
Συνδέεται επίσης με μία επιτυχημένη στρατηγική ενσωμάτωσης των αρχών ESG για την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική ανταποδοτικότητα, τις ίσες ευκαιρίες αλλά και την υπεύθυνη διοίκηση.
Αναφορικά με την ικανότητα διαχείρισης κινδύνων, που πλέον συμπεριλαμβάνει και τους ψηφιακούς και κινδύνους κυβερνοασφάλειας, απαιτείται καλύτερη ενημέρωση της ανώτατης διοίκησης για όλες τις διεθνείς εξελίξεις, σε μακροοικονομικό, εμπορικό και τεχνολογικό πεδίο.
Χρειάζονται ακόμη έμπειρα Διοικητικά Συμβούλια, τουλάχιστον για τις εισηγμένες εταιρείες, που μέσα από την εμπειρία τους να διασφαλίζουν την καλή ενημέρωση και εποπτεία στο τρόπο διαχείρισης των κινδύνων.
Ανθεκτικότητα για τις ευρωπαϊκές και ελληνικές επιχειρήσεις σημαίνει επίσης διαφοροποίηση των αλυσίδων αξίας και ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού σε ενέργεια και κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως και άνοιγμα σε νέες αγορές.
Ο ΣΕΒ, μέσω της Business Europe, στηρίζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για άνοιγμα σε νέες αγορές, καθώς και τη σύναψη νέων Συμφωνιών Ελευθέρου Εμπορίου (FTAs) με χώρες όπως για παράδειγμα η Ινδία.
Στα θέματα βιωσιμότητας, ο ΣΕΒ και το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΣΕΒ ΒΙΑΝ) υποστηρίζουμε τα μέλη μας να ενσωματώσουν τις αρχές της βιωσιμότητας στον πυρήνα της στρατηγικής τους. Παράλληλα, αναδεικνύουμε τις ανάγκες και τα πλεονεκτήματα της κυκλικής οικονομίας και λύσεις εφαρμογής.
Εδώ δεν θα πρέπει να παραλείψω να αναφερθώ στο πρόβλημα της λειψυδρίας που θα αποτελέσει μία από τις βασικότερες προκλήσεις μέσα στα επόμενα 5 χρόνια. ΣΕΒ και ΒΙΑΝ έχουμε ήδη ξεκινήσει μία συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, προκειμένου να διαμορφώσουν από κοινού, μαζί με άλλους φορείς, ένα σχέδιο επαναχρησιμοποίησης των υδάτων για τις ανάγκες της βιομηχανίας.
Όσον αφορά τη συμπερίληψη, δίνουμε έμφαση στην ισότητα των φύλων και την αποφυγή κάθε είδους αποκλεισμού στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, η αύξηση της απασχόλησης των γυναικών είναι μια πραγματική ανάγκη, ειδικά καθώς τα ποσοστά στην Ελλάδα να είναι χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, θεωρούμε ότι πρέπει να δοθουν κίνητρα από την πολιτεία, ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα άνω των 45 ετών, που μπορεί να παρέμειναν μακριά από την αγορά εργασίας για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων.
Δεν θα ήθελα να παραλείψω να αναφερθώ και στην σημασία του κοινωνικού διαλόγου μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων για δημιουργία Ποιοτικών Θέσεων Εργασίας (Quality Jobs Roadmap). Αυτός ο διάλογος είναι κομβικός για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, η οποία αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα για την αύξηση των εισοδημάτων των εργαζομένων με παράλληλη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
- Η ΕΕ έχει διαμορφώσει ένα κανονιστικό πλαίσιο που αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εταιρική υπευθυνότητα. Βοηθά τις επιχειρήσεις ή καθώς και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει τις επιχειρήσεις ή λετουργεί ανασταλτικά;
- Είναι ένα φιλόδοξο κανονιστικό πλαίσιο. Κεντρικά στοιχεία του είναι η Οδηγία για την Υποβολή Εκθέσεων Βιωσιμότητας (CSRD), που καθιστά υποχρεωτική τη δημοσιοποίηση ESG πληροφοριών με βάση κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα. Καθώς και η Οδηγία για τη Δέουσα Επιμέλεια (CSDDD), η οποία επιβάλλει στις μεγάλες επιχειρήσεις την ευθύνη παρακολούθησης και διαχείρισης των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας τους.
Ωστόσο, η ΕΕ, αν και με κάποια καθυστέρηση, αναγνώρισε ότι η υπερβολική κανονιστική επιβάρυνση υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα.
Τώρα προσπαθεί να επαναρρυθμίσει τη στρατηγική της ώστε να καταστεί εφαρμόσιμη, επενδύσιμη και ανταγωνιστική. Η μείωση της ρυθμιστικής πολυπλοκότητας και η ενσωμάτωση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας στους «πράσινους» στόχους αποτελούν σαφώς θετικά βήματα τα οποία και ο ΣΕΒ υποστήριξε ενεργά στο πλαίσιο της Business Europe τον τελευταίο χρόνο.
Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας που ανακοίνωσε στις αρχές του έτους επιδιώκει να επαναφέρει ισορροπία μεταξύ βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας, στηριζόμενη σε 3 πυλώνες:
- Την Απανθρακοποίηση και Ανταγωνιστικότητα,
- την Οικονομική Ασφάλεια και Μείωση των Εξαρτήσεων
- την ενίσχυση της Καινοτομίας και Τεχνολογίας.
Το πρώτο Omnibus που δημοσιοποιήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου για την απλοποίηση των νόμων CRSD και CSDDD αποτελεί πολύ θετικό βήμα και πιστεύω ότι οι προτάσεις από τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, μέσω και της Business Europe όπου συμμετέχει ο ΣΕΒ, απέδωσαν καρπούς.
Όσον αναφορά την υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια, το Συμβούλιο της ΕΕ προτείνει πλέον να αφορά επιχειρήσεις > 5.000 εργαζομένων, με κύκλο εργασίας > 1,5 δισ. ευρώ με τις υποχρεώσεις due diligence στις αλυσίδες αξίες να περιορίζεται στην ίδια την επιχείρηση, τις θυγατρικές της και τους άμεσους συνεργάτες της (tier 1 suppliers).
‘Όσο για τη CSRD, το Συμβούλιο της ΕΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να αφορά εταιρείες με κύκλο εργασίας > 450 εκατ. (αντί για 50 εκατ. που είχε προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) μειώνοντας με αυτό το τρόπο ακόμα περισσότερο των αριθμό των υπόχρεων εταιρειών και προσφέροντας σημαντική ανακούφιση, ειδικά στις μικρομεσαίες.
Στο πλαίσιο των ευρύτερων προσπαθειών νομοθετικής απλοποίησης, μας ικανοποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δείχνει διατεθειμένη να προχωρήσει σε ακόμα μεγαλύτερα βήματα μείωσης της συνολικής γραφειοκρατίας, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητας του προβλήματος. Έτσι είναι πολύ πιθανόν να δούμε προτάσεις για περισσότερα Omnibus στο εγγύς μέλλον.
- Το υψηλό κόστος ενέργειας είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που καλούνται να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις...
- Οι εξαιρετικά υψηλές τιμές ενέργειας είναι πράγματι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που επηρεάζουν την ελληνικές επιχειρήσεις. Χωρίς ανταγωνιστικό ενεργειακό κόστος, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να διατηρήσουν την ανθεκτικότητά τους.Η Ελλάδα, παρότι πρωτοπόρος στη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, συνεχίζει να έχει μία από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας στην ΕΕ, την στιγμή που η ΕΕ έχει κατά μέσο όρο 2-3 φορές πιο ακριβή ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με τους κύριους παγκόσμιους ανταγωνιστές μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΕΒ σε συνεργασία με άλλους 9 επιχειρηματικούς φορείς της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και Ιταλίας) έστειλε κοινή επιστολή σε υψηλόβαθμους κοινοτικούς αξιωματούχους σχετικά με την ανάγκη άμεσων μέτρων για τη μείωση των βιομηχανικών τιμών ενέργειας στο πλαίσιο του νέου πλαισίου κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ για την καθαρή μετάβαση της βιομηχανίας (CISAF).
-Σας έχει απασχολήσει ως ΣΕΒ το θέμα των νέων τεχνολογιών και ειδικά της Τεχνητής Νοημοσύνης;
- Οι θέσεις μας σχετικά με τις νέες τεχνολογίες, και κυρίως το ΑΙ, εστιάζουν στη σημασία της στρατηγικής υιοθέτησής τους ως βασικό όπλο για την αναβάθμιση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Η ΑΙ ήδη μετασχηματίζει κρίσιμους τομείς όπως η βιομηχανική παραγωγή, η εφοδιαστική αλυσίδα, το εμπόριο και οι υπηρεσίες, επιτρέποντας την αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων εργασιών, τη μείωση των ανθρώπινων λαθών, την ανάλυση μεγάλων όγκων δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και την πιο ακριβή λήψη αποφάσεων.
Για παράδειγμα, εφαρμογές ΑΙ για προβλεπτική συντήρηση μειώνουν τα κόστη επισκευής κατά 20%, η εξατομίκευση προϊόντων, αυξάνει τις πωλήσεις και την πιστότητα πελατών κατά 15%. Η αξιοποίηση μοντέλων ΑΙ για ενεργειακή διαχείριση μπορεί να μειώσει το ενεργειακό αποτύπωμα της επιχείρησης κατά 10-15%.
Άρα, προτεραιότητα του ΣΕΒ, είναι η επιτάχυνση της υιοθέτησης της Τεχνητής Νοημοσύνης στις ελληνικές επιχειρήσεις. Τώρα μόλις 1 στις 4 βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο αξιοποίησης, ενώ μόνο το 18,5% σχεδιάζει να ξεκινήσει κάποιο πρόγραμμα ΑΙ το επόμενο έτος. Οι δράσεις που υλοποιούμε για να πετύχουμε το στόχο μας συνοψίζονται σε δύο κεντρικούς πυλώνες:
- Εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού σε όλες τις ιεραρχικές βαθμίδες:
- Σε βάθος ενημέρωση των επιχειρήσεων σχετικά με τις δυνατότητες που προσφέρει τόσο το GenΑΙ όσο και το παραδοσιακό ΑΙ/machine learning, για κάθε επιχειρησιακή λειτουργία
Παράλληλα, για να αξιοποιηθεί πλήρως η δυναμική του ΑΙ, χρειάζεται συντονισμένες πολιτικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις, ώστε να δημιουργηθεί το πλαίσιο που θα ενθαρρύνει κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να επενδύσουν σε καινοτομία και ψηφιοποίηση.
Για τον σκοπό αυτό προωθούμε την παροχή φορολογικών κινήτρων για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης, εισαγωγής και υιοθέτησης εφαρμογών ΑΙ. Επίσης προϋποθέτει τη δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος καινοτομίας και την ενίσχυση των συνεργασιών ανάμεσα σε startups τεχνολογίας, ερευνητικά κέντρα και επιχειρήσεις, κάτι που προσπαθούμε να προάγουμε μέσω της επιτυχημένης δράσης μας SEV Business Days.
-Πόσο ανοικτή και έτοιμη είναι η νέα ηγεσία στις προκλήσεις των καιρών αλλά και στην προσαρμοστικότητα των μελών της στο νέο διεθνοποιημένο οικονομικό περιβάλλον;
- Το περιβάλλον των επιχειρήσεων μελών του ΣΕΒ ήταν πάντα διεθνοποιημένο, καθώς περιλαμβάνει τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, αυτό που σίγουρα έχει αλλάξει είναι η αβεβαιότητα η οποία και σήμερα αποτελεί τη βασικότερη πρόκληση.
Ζούμε σε μια περίοδο πολλαπλών μεταβάσεων – ενεργειακή, ψηφιακή, γεωοικονομική, τεχνολογική. Προσπαθούμε να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις αυτές, όχι μόνο ως απειλές, αλλά και ως ευκαιρίες που θα μας σπρώξουν ώστε να αλλάξουμε το παραγωγικό μας μοντέλο και να ενισχύσουμε τη θέση της Ελλάδας στις διεθνείς αλυσίδες αξίας.
Ο ΣΕΒ στηρίζει τα μέλη του, και έμμεσα ολόκληρη την επιχειρηματική κοινότητα ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της εποχής. Αναγνωρίζουμε ότι οι επιχειρήσεις καλούνται να κινηθούν με ταχύτητα και ευελιξία, απέναντι στις κρίσιμες προκλήσεις αλλά και τις αυξανόμενες κοινωνικές προσδοκίες.
Η προσαρμοστικότητα των μελών μας στο διεθνοποιημένο περιβάλλον είναι κρίσιμος πυλώνας. Για αυτό εστιάζουμε σε δράσεις που ενισχύουν τις εξαγωγές, τις τεχνολογικές επενδύσεις, το ανθρώπινο δυναμικό και τη δικτύωση με ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς.
Παρόλο που οι καιροί είναι δύσκολοι, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αποδείξει πως διαθέτουν ανθεκτικότητα, ικανότητες, θέληση και προοπτική. Εργαζόμαστε ώστε ο ΣΕΒ να είναι ενεργός εταίρος των επιχειρήσεων σε αυτή τη μετάβαση ώστε να εξελίσσονται, να ηγούνται και να δημιουργούν αξία με εξωστρεφή και υπεύθυνο τρόπο.
- Ο ΣΕΒ έχει αναλάβει πρωτοβουλίες προκειμένου να βοηθήσει τις επιχειρήσεις-μέλη του να σχεδιάσουν δράσεις και στρατηγικές για να απαντήσουν στις νέες προκλήσεις;
- Η δράση του ΣΕΒ είναι πολυσχιδής και διαρκώς προσαρμοσμένη στις ανάγκες των επιχειρήσεων . Ο ΣΕΒ ανανεώνεται οργανωτικά και στρατηγικά ώστε να αποτελεί τον βασικό εταίρο κάθε επιχείρησης που θέλει να καινοτομεί, να εξάγει, να επενδύει και να προσαρμόζεται.
Eνισχύουμε τον θεσμικό μας ρόλο στην Ευρώπη, χτίζουμε συνεργασίες με διεθνείς φορείς, και διασφαλίζουμε ότι η φωνή της ελληνικής παραγωγικής οικονομίας ακούγεται δυναμικά εκεί που διαμορφώνονται οι αποφάσεις.
Έχουμε εντοπίσει, τόσο μέσω του ετήσιου BusinessPulse του ΣΕΒ, όσο και μέσω των τακτικών συναντήσεων με τις επιχειρήσεις μέλη του ΣΕΒ, τις κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και υλοποιούμε εξειδικευμένες δράσεις για να τις βοηθήσουμε.
Ενδεικτικά αναφέρω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην ανεύρεση και εκπαίδευση προσωπικού. Ο ΣΕΒ προσπαθεί να καλύψει τα κενά, τόσο μέσω του προγράμματος Skills4Jobs, του ΙΒΕΠΕ που είναι ο εκπαιδευτικός βραχίονας του ΣΕΒ για τεχνικά επαγγέλματα, μέσω συνεργασιών με το ALBA και άλλα πανεπιστήμια, αλλά και μέσω διαφόρων άλλων προγραμμάτων.
Βοηθάμε τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης. Αντίστοιχα, δουλεύουμε ενεργά για τη διασφάλιση ισότιμων κανόνων ανταγωνισμού για όλες τις επιχειρήσεις. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, η λειτουργία της αγοράς να διέπεται από ξεκάθαρους κανόνες, σαφή πλαίσια και ελέγχους.
Σε αυτή την κατεύθυνση, και η χωροταξία και αδειοδότηση αλλά και η μείωση της γραφειοκρατίας έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν, όπως φυσικά και η ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης.
Παράλληλα, πραγματοποιούμε συστηματικά παρεμβάσεις σε θεσμικό επίπεδο, τόσο στο πλαίσιο διαβουλεύσεων για νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες, όσο και για τη βελτίωση κρίσιμων πτυχών του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όπως η ευελιξία στην εργασία, η μείωση του μη μισθολογικού κόστους
Όλη αυτή η δουλειά βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή των μελών μας τα οποία μεταφέρουν γνώση, εμπειρία και αντίληψη για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, αλλά και για τις λύσεις.
Μέσα από τις επιτροπές του ΣΕΒ, έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιούμε αυτή την εξειδικευμένη γνώση των κορυφαίων στελεχών των επιχειρήσεων μελών, να εκπονούμε συγκεκριμένες και συγκροτημένες προτάσεις και να δίνουμε φωνή στις επιχειρήσεις.
