Επικουρικές συντάξεις με αυξημένα ρίσκα, τόσο για τους νέους όσο και για τους ήδη ασφαλισμένους, προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο δίδεται σήμερα σε δημόσια διαβούλευση.
Η κυβέρνηση αλλάζει το σύστημα της επικουρικής ασφάλισης ώστε οι νέοι ασφαλισμένοι να παίρνουν σύνταξη με βάση τις εισφορές που θα καταβάλουν στον εργασιακό τους βίο.
Όσο για τους ήδη συνταξιούχους, από τα επόμενα χρόνια θα δημιουργηθεί «κενό», επειδή, μέχρι και το τέλος του 2021 οι εισφορές των νέων ασφαλισμένων χρηματοδοτούν την καταβολή των επικουρικών συντάξεων, ενώ από το 2022, οι εισφορές των νέων ασφαλισμένων, θα μπαίνουν σε άλλο ειδικό «κουμπαρά».
Είναι σαφές ότι στα επόμενα χρόνια, τα κεφάλαια των επικουρικών Ταμείων θα στερέψουν και τότε θα κληθεί να καλύψει το έλλειμμα το ΑΚΑΓΕ και ο κρατικός προϋπολογισμός, σύμφωνα με τις κυβερνητικές υποσχέσεις.
Το νέο σύστημα της επικουρικής ασφάλισης
Σύμφωνα με πληροφορίες το νομοσχέδιο που θα δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα προβλέπει τα ακόλουθα:
- Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2022, υποχρεωτικά για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας από την 1-1-2022 και μετά.
- Δημιουργείται ατομικός λογαριασμός για κάθε νέο ασφαλισμένο, στον οποίο θα μεταφέρονται οι ασφαλιστικές του εισφορές καθ΄ όλη τη διάρκεια του εργασιακού του βίου.
- Οι εισφορές θα επενδύονται από το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), το οποίο θα είναι δημόσιο και θα λειτουργεί στα πρότυπα Δημόσιων Ταμείων κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα χωρών όπως η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία.
- Το συσσωρευμένο κεφάλαιο θα επενδύεται σε μια σειρά από προϊόντα (πχ καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές κ.λπ.).
- Το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που θα καταβάλλονται παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με τα σημερινά, ισχύοντα, δεδομένα. Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό ύψος τους για τους μισθωτούς θα είναι 6%, δηλαδή 3% για τον εργαζόμενο και 3% για τον εργοδότη. Για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, το ύψος της εισφοράς θα συνεχίσει να υπολογίζεται, ως συνάρτηση της ασφαλιστικής κατηγορίας που θα έχουν επιλέξει.
- Ο ασφαλισμένος θα έχει την ευχέρεια να επιλέξει τρία επίπεδα επενδυτικού ρίσκου , σε ότι αφορά στην επένδυση των κεφαλαίων που βάζει στον «κουμπαρά». Θα μπορεί να αλλάζει το «ρίσκο» της επένδυσης ανά τριετία.
- Όποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει μόνος του επίπεδο ρίσκου, θα επιλέγεται αυτόματα το μεσαίο.
- Στο τέλος του εργασιακού βίου, ο ασφαλισμένος θα λαμβάνει επικουρική σύνταξη, ίση τουλάχιστον με τις εισφορές που έχει καταβάλει.
- Στην περίπτωση που κατά τέλος του εργασιακού-ασφαλιστικού βίου ενός ασφαλισμένου σημειωθεί υποαπόδοση των επενδύσεων του σε σημείο που έχει μειωθεί το κεφάλαιο που έχει αποταμιεύσει ο ασφαλισμένος και οι εργοδότες του, το κράτος θα καλύπτει την απώλεια αυτή, έτσι ώστε ο ασφαλισμένος να λάβει σύνταξη ίση με τις εισφορές που κατέβαλε αυτός και οι εργοδότες του.
- Ο ασφαλισμένος θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να δει σε «πραγματικό χρόνο» την πορεία της επένδυσής του.
- Αν ο ασφαλισμένος δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης προβλέπεται η επιστροφή εισφορών που έχει καταβάλει.
Τι ισχύει για τους νυν ασφαλισμένους
Για τους ασφαλισμένους ηλικίας έως 35 ετών θα δημιουργηθεί προαιρετικά ανάλογος ατομικός λογαριασμός και εφόσον το επιθυμούν μπορούν να επιλέξουν το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης ή να παραμείνουν στο ισχύον.
Οι ασφαλισμένοι που είναι άνω των 35 ετών, θα παραμείνουν υποχρεωτικά στο ισχύον σύστημα επικουρικής ασφάλισης.
Οι κίνδυνοι για νυν ασφαλισμένους και συνταξιούχους
Οι συνταξιούχοι που ήδη λαμβάνουν επικουρικές συντάξεις, θα εξακολουθήσουν να τις λαμβάνουν και εφόσον στερέψουν τα κεφάλαια των φορέων επικούρησης, τότε το νομοσχέδιο προβλέπει ότι θα χρησιμοποιηθούν κεφάλαια από το ΑΚΑΓΕ ή τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Σε ότι αφορά στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), πρέπει να σημειωθεί ότι συστάθηκε με το ν. 3655/2008 και στόχος ήταν η δημιουργία αποθεματικών, για την χρηματοδότηση των κλάδων σύνταξης των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), από 1.1.2019 και μετά, για τη διασφάλιση των συντάξεων των νέων γενεών. Δηλαδή σκοπός είναι η κάλυψη πιθανών «ανοιγμάτων» του ασφαλιστικού, για την πληρωμή κύριων συντάξεων.
Ωστόσο, διαπιστώνεται πως η κυβέρνηση σχεδιάζει να υφαρπάξει πόρους από το ΑΚΑΓΕ, για να χρηματοδοτήσει το πείραμα για τις νέες επικουρικές.
Έτσι, αν στην πορεία παρουσιαστεί μια κρίση που ταλανίσει το ασφακλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα, απλά δεν θα υπάρχει κουμπαράς, για να καλύψει τις τρέχουσες υποχρεώσεις για πληρωμές κύριων και επικουρικών συντάξεων.
