Λύθηκε το... μυστήριο με την «κρυφή» επιστολή Τσακαλώτου σε Ντάισελμπλουμ και Ρέγκλινγκ, καθώς αντίγραφό της δημοσίευσε η ιστοσελίδα tovima.gr και λίγο αργότερα το πλήρες κείμενο (στα αγγλικά) δόθηκε στη δημοσιότητα και από το υπουργείο Οικονομικών, συνοδευόμενο από μια δήλωση-επίθεση του κ. Τσακαλώτου στην Νέα Δημοκρατία.
Με την επιστολή, η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι στο μέλλον δεν θα αναλάβει μονομερείς πρωτοβουλίες για παροχές και αποδέχεται ότι η εφαρμογή των μέτρων για το χρέος εξαρτάται από τη «διαρκή συμμόρφωση» με τους όρους του μνημονίου.
Το κείμενο δεν αποκλίνει σημαντικά από όσα ήδη έχει κάνει γνωστά για το περιεχόμενό του η κυβέρνηση:
- Η κυβέρνηση διευκρινίζει ότι το βοήθημα στους συνταξιούχους δεν θα χορηγηθεί εκ νέου, αφού «δεν προορίζεται να αποτελέσει μόνιμο στοιχείο της πρόσφατα ενεργοποιημένης συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης». Για την αναστολή της αύξησης ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου, διευκρινίζεται ότι είναι πλήρως χρηματοδοτημένη από τον προϋπολογισμό του 2017.
- Σε περίπτωση που σημειωθεί οιαδήποτε απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους, που η κυβέρνηση επαναλαμβάνει ότι σέβεται απόλυτα, διατυπώνεται η δέσμευση ότι θα ενεργοποιηθεί ο δημοσιονομικός «κόφτης». Ειδικά, όμως, για το 2016, η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι οποιαδήποτε απόκλιση, που θεωρείται απίθανη, θα καλυφθεί με «συμπληρωματικά μέτρα στο πεδίο της συνταξιοδοτικής δαπάνης».
- Για το μέλλον, ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι αναγνωρίζει πως «τα μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις θα πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους Θεσμούς, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το μνημόνιο». Ειδικότερα, αναφέρεται ότι, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων για τις αξιολογήσεις, θα συζητείται πώς θα αξιοποιούνται τυχόν πλεονάσματα που υπερβαίνουν τους στόχους. Ο υπουργός Οικονομικών αναφέρει ότι τα πλεονάσματα θα διατίθενται για την κοινωνική προστασία, ειδικότερα μέσω του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, δηλαδή όχι με γενικές παροχές σε συνταξιούχους, αλλά στοχευμένα στους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Επίσης, θα μπορούν να διατίθενται για μείωση φόρων. Αν δεν υπάρχει σχετική συμφωνία με τους θεσμούς, τα πλεονάσματα πέραν των στόχων θα αξιοποιούνται για τα ταμειακά «μαξιλάρια» του Δημοσίου και για την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του σε ιδιώτες.
- Στην κατάληξη της επιστολής, υπάρχει μια πολιτικά σημαντική παραδοχή: ο υπουργός Οικονομικών αναγνωρίζει αυτό που εξαρχής είχε επισημάνει το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, ότι δηλαδή η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος δεν εξαρτάται μόνο από το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης αλλά και από τη συνεχή εφαρμογή των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Αθήνα. Η ελληνική κυβέρνηση «απολύτως αναγνωρίζει» ότι όσα έχουν ανακοινωθεί για το χρέος από το Eurogroup στις 24 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου συνδέονται με τη «διαρκή συμμόρφωση» με τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Αυτή η αναγνώριση έχει τη σημασία της, δεδομένου ότι αρχικά η κυβέρνηση, όπως και άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, με πρώτη την Γαλλία, είχαν επικρίνει το Βερολίνο για τις πρωτοβουλίες του για το «πάγωμα» των βραχυπρόθεσμων μέτρων, θεωρώντας ότι μόνη προϋπόθεση για την ενεργοποίησή τους ήταν το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης.
Επίθεση στην ΝΔ
Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, επιτέθηκε με σφοδρότητα στην ΝΔ, με αφορμή τη δημοσιοποίηση της επιστολής του. Σε γραπτή δήλωση αναφέρει:
«Η ΝΔ στην αρχή υποστήριζε ότι η κυβέρνηση δίνει ψίχουλα στους συνταξιούχους. Στη συνέχεια, μόλις μίλησε με ακραίους κύκλους, είπε ότι καταστρέφουμε τη χώρα και εκτροχιάζουμε το πρόγραμμα. Την επόμενη γελοιοποιήθηκε στη Βουλή ψηφίζοντας "παρών" και δηλώνοντας ότι συνταξιούχοι προσεγγίζουν στελέχη της για να τους δηλώσουν ότι δεν έχουν ανάγκη τη 13η σύνταξη! Αργότερα παρακαλούσαν να μην ξεπαγώσουν τα μέτρα για το χρέος, που οι ίδιοι πριν ένα μήνα χαρακτήρισαν αστεία.
Και μετά τη ψυχρολουσία της ΝΔ -παραμονή Χριστουγέννων, ενεργοποιήθηκαν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα- επιμένει να ζητά μια επιστολή, της οποίας το πλήρες περιεχόμενο γνωστοποίησα με ευθύνη και εντιμότητα, ενώ πολύ καλά γνωρίζετε πως δεν είναι πολιτικά ορθό να δίνεις πρώτα στα ΜΜΕ και κατόπιν στους αποστολείς μια επίσημη επιστολή.
Επειδή, όμως, από ό,τι φαίνεται η επιθυμία της ΝΔ για πολιτικές γκάφες και επικοινωνιακά αυτογκόλ δεν έχει τέλος, δίνω -χωρίς καμιά παρέκκλιση της θεσμικής διαδικασίας- στη δημοσιότητα την πλήρη επιστολή, περιμένοντας με ανυπομονησία το νέο επεισόδιο επικοινωνιακού αυτοχειριασμού από την αξιωματική αντιπολίτευση».
Η επιστολή του υπουργού Οικονομικών (ανεπίσημη μετάφραση)
Σε απάντηση της προκαταρκτικής έκθεσης των θεσμών σχετικά με τα μέτρα για τις συντάξεις και τον ΦΠΑ, τις οποίες πρόσφατα νομοθέτησαν και εφάρμοσαν οι ελληνικές αρχές, καθώς και τις απόψεις που εκφράστηκαν στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη του Euroworking Group της 20ης Δεκεμβρίου, θα ήθελα να αποσαφηνίσω τα παρακάτω.
Αναφορικά με το μέτρο για τις συντάξεις, αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και εγώ έχουμε ξεκαθαρίσει δημόσια, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, ότι αυτή είναι μια εφάπαξ πληρωμή και δεν υπάρχει πρόθεση να αποτελέσει μόνιμο κομμάτι της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, που τέθηκε πρόσφατα σε εφαρμογή. Αναφορικά με την προσωρινή αναστολή του ΦΠΑ για επιλεγμένα νησιά του Αιγαίου, το μέτρο περιορίζεται μόνο στο 2017 και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου στον προϋπολογισμό του 2017.
Οι ελληνικές αρχές παραμένουν απολύτως δεσμευμένες στην εκτέλεση της συμφωνημένης δημοσιονομικής πορείας η οποία βασίζεται σε στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 0,5%, 1,75% και 3,5% του ΑΕΠ για το 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα. Οι ελληνικές αρχές θα ενεργοποιήσουν τον έκτακτο δημοσιονομικό μηχανισμό (contingency fiscal mechanism), ο οποίος περιλαμβάνεται στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, όπως περιγράφεται στο Νόμο 4389/16, σε περίπτωση που τα στοιχεία τα οποία θα επικυρώσει η Eurostat δείχνουν ότι οι παραπάνω δημοσιονομικοί στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού για το 2016 δεν επιτυγχάνουν τον συμφωνημένο στόχο, γεγονός που θεωρούμε εξαιρετικά απίθανο, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στο πεδίο των δαπανών για τις συντάξεις, για να καλύψουν τη διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα και τον δημοσιονομικό στόχο του 2016.
Eπί της διαδικασίας, αναγνωρίζω ότι μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών μας από το Μνημόνιο. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση μίας μόνιμης δημοσιονομικής υπεραπόδοσης σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος, όπως αυτή διαπιστώνεται από τα ετήσια αποτελέσματα του προϋπολογισμού που επικυρώνει η Eurostat, οι ελληνικές αρχές θα συμφωνήσουν με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των αξιολογήσεων, σχετικά με τη χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου. Αναγνωρίζουμε ότι ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε στοχευμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας (ειδικά στο Πρόγραμμα για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) και/ή για τη μείωση των φορολογικών βαρών που προκύπτουν από τις μνημονιακές δεσμεύσεις. Ειδάλλως, θα χρησιμοποιήσουμε την υπεραπόδοση για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού ρευστότητας» (cash buffer) ή/και για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Eurogroup στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου.
Ελπίζω ότι αυτές οι διευκρινίσεις επανεπιβεβαιώνουν στο Eurogroup την απόλυτη δέσμευση μας να παραμείνουμε συμμορφωμένοι με τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από το Μνημόνιο, τόσο επί της ουσίας όσο και επί της διαδικασίας της συνεργασίας με τους εταίρους μας.
