Οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους, το πολιτικό σύστημα απαξιώνεται, η Ευρώπη πάει δεξιά. Το δείχνουν τα αποτελέσματα των χθεσινών ευρωεκλογών. Οι οποίες δεν βγάζουν κυβερνήσεις, αλλά στέλνουν μηνύματα.
Τα μηνύματα ήταν πολλά – και με πολλούς αποδέκτες. Στη Γαλλία προκάλεσαν ήδη “πολιτικό σεισμό”, οδηγώντας τον πρόεδρο Μακρόν στην απόφαση να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Στο Βέλγιο παραιτήθηκε η κυβέρνηση. Στην Ελλάδα θα πυροδοτήσουν αναπόφευκτα εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο και έντονες υπόγειες διεργασίες σε όλο το φάσμα των πολιτικών-κομματικών σχηματισμών.
“Σήμερα ξεκινάει μία καινούργια διαδρομή”, είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο τηλεοπτικό μήνυμα του μετά τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων. Ηταν μια προαναγγελία που δεν αποσαφηνίστηκε. Ερχεται κυβερνητικός ανασχηματισμός, ή σχεδιάζει να αλλάξει γραμμή πλεύσης και πολιτική στρατηγική;
Τροχιοδεικτικά από "δεξιούς" υπουργούς
Δύο υπουργοί και ένας πρώην, οι Μάκης Βορίδης, Αδωνις Γεωργιάδης και Θανάσης Πλεύρης, ήταν περισσότερο σαφείς. Είπαν απερίφραστα ότι οι πολίτες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ζητούν λύσεις υιοθετώντας “προτάσεις που έρχονται από τα δεξιά”.
Πολιτικοί αναλυτές σχολίαζαν ότι οι δηλώσεις αυτές αντανακλούν τον προβληματισμό που υπάρχει στους κόλπους της ΝΔ και της κυβέρνησης και ότι προετοιμάζουν το έδαφος για μία “δεξιά στροφή”. Για την οποία προβάλλεται ήδη το επιχείρημα ότι “προς τα εκεί πάει η κοινωνία, τα κόμματα πρέπει να προσαρμοστούν”.
Αλλωστε τα εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν ότι ο νέος μεγάλος αντίπαλος της ΝΔ είναι η ανερχόμενη ακροδεξιά, που έχει φορέσει τα ρούχα της “λαϊκής, πατριωτικής δεξιάς”.
Ποιά θα είναι τα επόμενα βήματα του κ. Μητσοτάκη μένει να φανεί. Οι διεργασίες θ' αρχίσουν χωρίς χρονοτριβή. Εσωκομματικά προβλήματα δεν πρόκειται βέβαια να ανακύψουν άμεσα – ο πρωθυπουργός είναι παντοδύναμος στο κόμμα του και δεν αμφισβητείται. Σίγουρα όμως θα υπάρξει προβληματισμός και θα ακουστούν πολλές διαφορετικές φωνές ως προς την ακλουθητέα πολιτική στρατηγική.
Οι διεργασίες στην αντιπολίτευση
Μεγαλύτερο πρόβλημα θα ανακύψει στον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης: Με τη ΝΔ να χάνει περίπου το 20% όσων την ψήφισαν στις εθνικές εκλογές, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευση όχι μόνον δεν κατόρθωσε να αυξήσει τη δύναμη του, αλλά είχε σημαντική πτώση. Η “αμερικανικής εμπνεύσεως” επικοινωνιακή στρατηγική του Στέφανου Κασσελάκη δεν απέδωσε - “εδώ είναι Βαλκάνια...”.
Η εσωκομματική αμφισβήτηση αναμένεται να ενταθεί τις επόμενες εβδομάδες-μήνες, προκαλώντας περαιτέρω φθορά στο κόμμα, που αγωνίζεται να παραμείνει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ούτε το ΠΑΣΟΚ πήγε καλά στις ευρωεκλογές, αφού δεν έπιασε τους βασικούς στόχους. Ομως, “βρίσκει... παρηγοριά” στο ότι αύξησε κατά τι το ποσοστό του. Ο Νίκος Ανδρουλάκης παίρνει μία ακόμη “παράταση” και ψήφο ανοχής. Ώσπου να τρέξουν οι εξελίξεις στον χώρο της κεντροαριστεράς.
Σε περιδίνηση μπαίνει η Νέα Αριστερά, για την οποία η επίτευξη του 3% και η εκπροσώπηση στην Ευρωβουλή ήταν όρος πολιτικής επιβίωσης. Η εκλογική της επίδοση επιβεβαιώνει τη ρήση του Ευάγγελου Αβέρωφ ότι “όποιον φεύγει από το (κομματικό) μαντρί, τον τρώει ο λύκος”.
Το μήνυμα που πήρε από τους ψηφοφόρους είναι ότι χρειάζονται “λιγότερα συνθήματα και πιό πολλή δουλειά” - τεκμηριωμένες απόψεις και ρεαλιστικές προτάσεις για τα μεγάλα προβλήματα του τόπου και όχι μαρξιστικές αναλύσεις.
Η ηγεσία του ΚΚΕ δηλώνει συνήθως ικανοποιημένη για κάθε εκλογικό αποτέλεσμα – τώρα έχει και λόγο, καθώς το κόμμα αύξησε τη δύναμη του. Μπορεί λοιπόν να συνεχίσει απαρασάλευτα τη σεχταριστική πολιτική της, κρατώντας κλειστές όλες τις γέφυρες συνεννόησης και συνεργασίας με την υπόλοιπη αριστερά.
Διεργασίες θα δρομολογήσουν τα αποτελέσματα τον ευρωεκλογών στον χώρο δεξιά της ΝΔ, όπου αναδύεται ένας νέος ισχυρός πόλος, ικανός να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις.
Πραγματικοί νικητές σ' αυτή την εκλογική αναμέτρηση είναι ο Κυριάκος Βελόπουλος με την Ελληνική Λύση (του) και η εκκολαπτόμενη σταρ της πολιτικής σκηνής Αφροδίτη Λατινοπούλου με την “Φωνή Λογικής”, που εκτοξεύτηκε ανέλπιστα στο 3%, προς έκπληξη και αμηχανία κομματικών επιτελείων και αναλυτών.
Σιωπηρή αποδοκιμασία
Μεγάλος χαμένος το πολιτικό σύστημα εν συνόλω. Η τεράστια αποχή (60%, που σημαίνει ότι 6 στους 10 ψηφοφόρους δεν πήγαν στην κάλπη), ήταν μία εκκωφαντική σιωπηρή αποδοκιμασία – της κυβέρνησης, των κομμάτων, του πολιτικού συστήματος. Συνδυαζόμενη με άγνοια και αδιαφορία για τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη.
Αν επρόκειτο για εθνικές εκλογές, το κόμμα που κέρδισε δεν θα είχε την απαιτούμενη νομιμοποίηση για να κυβερνήσει. Ομως η ευρωκάλπη στέλνει μόνο μηνύματα, δεν βγάζει κυβερνήσεις...
