Σε κλίμα αβεβαιότητας για τον παγκόσμιο κλάδο κινηματογραφικών παραγωγών διεξάγεται η φετινή διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο (Toronto International Film Festival – TIFF), ενός από τα σημαντικότερα παγκοσμίως.
Αν και η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ για δασμούς 100% στις ταινίες που που παράγονται εκτός ΗΠΑ έχει προς το παρόν παραμείνει ανεκπλήρωτη, η ανασφάλεια που προκαλούν οι εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ και οι επιθέσεις στις πολιτικές διαφορετικότητας και συμπερίληψης (DEI – Diversity, Equity & Inclusion) επηρεάζουν ήδη τη διεθνή αγορά.
Η ενδεχόμενη επιβολή δασμών θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τον ανεξάρτητο κινηματογράφο, έναν τομέα που ακόμη παλεύει να ανακάμψει από την πανδημία και την παγκόσμια επιβράδυνση της ζήτησης. Παραγωγοί στην Ευρώπη προειδοποιούν ότι μια τέτοια απόφαση θα αποθαρρύνει επενδυτές και θα περιορίσει τη δυνατότητα μικρότερων εταιρειών να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για πρωτότυπες ταινίες.
Την ίδια στιγμή, η πτώση του δολαρίου πάνω από 10% έναντι καλαθιού βασικών νομισμάτων φέτος μειώνει την αγοραστική δύναμη των αμερικανικών στούντιο στο εξωτερικό. Αυτό σημαίνει πως οι προϋπολογισμοί παραγωγών που γυρίζονται εκτός ΗΠΑ «πιέζονται», με αποτέλεσμα πιθανές περικοπές ή αλλαγές τοποθετήσεων.
Η αστάθεια γύρω από τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ έχει ήδη δημιουργήσει δυσπιστία μεταξύ διεθνών χρηματοδοτών. Ειδικά για τον ευρωπαϊκό ανεξάρτητο κινηματογράφο, όπου η χρηματοδότηση βασίζεται σε ευαίσθητες ισορροπίες ανάμεσα σε ιδιώτες επενδυτές, δημόσια ταμεία και διεθνείς συμπαραγωγές, η απειλή δασμών λειτουργεί αποτρεπτικά.
Οι μεγαλύτεροι χαμένοι αναμένεται να είναι οι μικρομεσαίες παραγωγές που στηρίζονται στην αμερικανική αγορά για διανομή και πωλήσεις.
Παράλληλα με τις οικονομικές προκλήσεις, οι οπισθοχωρήσεις των ΗΠΑ στις πολιτικές διαφορετικότητας, ισότητας και ένταξης προκαλούν ανησυχία. Η πίεση για αποδυνάμωση ή εξαφάνιση των DEI πρωτοβουλιών, που τα τελευταία χρόνια είχαν ενισχύσει την εκπροσώπηση γυναικών, μαύρων, ιθαγενών, ΛΟΑΤΚΙ+ και άλλων κοινοτήτων, επηρεάζει την παγκόσμια αγορά.
Παραγωγοί προειδοποιούν ότι ταινίες με πιο «ριζοσπαστικές» αφηγήσεις μπορεί να αποκλειστούν από την αμερικανική αγορά ή να δεχθούν πίεση για «εξομάλυνση» περιεχομένου.
Φορείς όπως το Black Screen Office και το Indigenous Screen Office στον Καναδά δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν την προσπάθεια για περισσότερη ποικιλομορφία και εκπροσώπηση, τονίζοντας ότι το κοινό ζητά πιο αυθεντικές ιστορίες. Στελέχη που μίλησαν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ΜΜΕ του Banff υπογράμμισαν ότι, παρά τις αναδιπλώσεις των μεγάλων αμερικανικών στούντιο, η δέσμευση για πολυφωνία θα συνεχιστεί διεθνώς.
Η φετινή διοργάνωση του Τορόντο δείχνει ότι ο παγκόσμιος κινηματογράφος δεν κινείται πλέον μόνο με όρους δημιουργίας και τέχνης, αλλά εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις μεταβολές στα συναλλαγματικά ισοζύγια, τις εμπορικές πολιτικές και τις πολιτιστικές προτεραιότητες μεγάλων δυνάμεων.
Η γεωπολιτική και η οικονομία καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό ποια έργα θα καταφέρουν να βρουν χρηματοδότηση, διανομή και κοινό σε διεθνές επίπεδο.
