Σε μία από τις πιο ανησυχητικές εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας, το επιστημονικό σκέλος της NASA βρίσκεται αντιμέτωπο με τον κίνδυνο σαρωτικών περικοπών, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ακύρωση έως και 11 προγραμματισμένων αποστολών. Πρόκειται για έργα εμβληματικής σημασίας στους τομείς της αστροφυσικής, της πλανητικής επιστήμης, της ηλιοφυσικής και των Γεωεπιστημών — τομείς στους οποίους η NASA έχει διαχρονικά ηγετικό ρόλο.
Όπως αναλύει ο αστροφυσικός Ethan Siegel στο Big Think, η προτεινόμενη συρρίκνωση του προϋπολογισμού δεν αφορά απλώς «ακριβά project», αλλά αποστολές που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, έχουν ήδη απορροφήσει δισεκατομμύρια δολάρια και αποτελούν κομβικά βήματα για την κατανόηση του Σύμπαντος, της Γης και της ζωής στο Ηλιακό μας Σύστημα.
Η επιστημονική αποστολή της NASA: Πέρα από την εξερεύνηση
Η NASA δεν είναι μόνο διαστημικές πτήσεις και εκτόξευση πυραύλων. Το επιστημονικό της έργο εκτείνεται σε τέσσερις βασικούς άξονες:
- Γεωεπιστήμες: Μελέτη του πλανήτη μας από το διάστημα, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών αλλαγών και της δυναμικής του οικοσυστήματος.
- Ηλιοφυσική: Παρατήρηση και κατανόηση της δραστηριότητας του Ήλιου και των επιπτώσεών της στη Γη.
- Πλανητική επιστήμη: Εξερεύνηση άλλων πλανητών και δορυφόρων.
- Αστροφυσική: Μελέτη του Σύμπαντος μέσα από κάθε μορφή φωτός, σωματιδίων και βαρυτικών κυμάτων.
Οι επόμενες αποστολές σε αυτούς τους τομείς βρίσκονται υπό απειλή.
Οι 11 αποστολές που κινδυνεύουν
Με βάση το ρεπορτάζ του Big Think, οι ακόλουθες αποστολές διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ακύρωσης:
1. Nancy Grace Roman Space Telescope
Το «αδελφάκι» του James Webb — σχεδόν ολοκληρωμένο, σχεδιασμένο να εξερευνήσει τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια.
2. Mars Sample Return Mission
Το φιλόδοξο σχέδιο να συλλεχθούν δείγματα από τον Άρη και να επιστραφούν στη Γη για ανάλυση.
3. Dragonfly
Drone-αποστολή στον Τιτάνα, δορυφόρο του Κρόνου, με στόχο την αναζήτηση οργανικής χημείας και συνθηκών ζωής.
4. DAVINCI
Καθετή αποστολή στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης με στόχο την κατανόηση της γεωλογικής και χημικής της σύστασης.
5. SPHEREx
Αποστολή για τη μελέτη της προέλευσης του νερού και της κοσμικής εξέλιξης μέσω φασματοσκοπίας.
6–11. Εξειδικευμένα τηλεσκόπια και προγράμματα ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων, ηλιακής ακτινοβολίας και πρωτοποριακής αστρονομίας.
Παγκόσμιες συνέπειες και ρήγματα στη συνεργασία
Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA), εταίρος σε πολλά από τα παραπάνω έργα, εξέφρασε ανοιχτά την ανησυχία της.
Ορισμένες αποστολές, όπως το πρόγραμμα Orion και η σεληνιακή πύλη Lunar Gateway, βασίζονται στη διατλαντική συνεργασία ΗΠΑ–Ευρώπης. Η αποδυνάμωση της NASA θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην παγκόσμια πρόοδο της διαστημικής επιστήμης.
Οι προτεινόμενες περικοπές δεν αντιμετωπίζονται ως ζήτημα «εξορθολογισμού κόστους», αλλά ως πλήγμα στον θεσμικό ρόλο της NASA ως πυλώνα γνώσης, καινοτομίας και εκπαίδευσης.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν: η απώλεια αυτών των αποστολών δεν είναι αναστρέψιμη. Δεν πρόκειται απλώς για καθυστερήσεις — πρόκειται για ακύρωση μιας ολόκληρης γενιάς εξερεύνησης.
Η τελική απόφαση στο Κογκρέσο
Οι περικοπές που προτείνονται από την κυβέρνηση Τραμπ δεν είναι ακόμη οριστικές. Το Κογκρέσο των ΗΠΑ θα κληθεί να ψηφίσει τους σχετικούς προϋπολογισμούς. Πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η δημόσια πίεση και η στήριξη από την επιστημονική κοινότητα ενδέχεται να αντιστρέψουν την πορεία.
Το ερώτημα παραμένει:
Η απόφαση για την τύχη των αποστολών της NASA είναι κάτι παραπάνω από διαχειριστικό ζήτημα. Είναι μια επιλογή για το τι κοινωνία θέλουμε να είμαστε: μια κοινωνία που επενδύει στη γνώση, στην εξερεύνηση και στο μέλλον — ή μια κοινωνία που φοβάται να κοιτάξει ψηλά;
A.N
Πηγές: Big Think, Reuters, The Daily Beast
