«Όλα ή τίποτα»: αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπει πλέον η κυβέρνηση στο Βερολίνο, προειδοποιώντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι θα πει και πάλι «όχι», στο Eurogroup, στις 15 Ιουνίου, αν προσφερθεί μια εκδοχή ατελούς συμφωνίας, που δεν θα οδηγεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Ο Μάριο Ντράγκι «έκαψε» χθες τα σενάρια που εξέταζε η κυβέρνηση για ένταξη στο QE ακόμη και με μια «ατελή» λύση για το χρέος στις 15 Ιουνίου και είναι πλέον σαφές ότι μόνο με μια γερμανική υποχώρηση, που θα φέρει «καθαρή» λύση για το χρέος, μπορεί η χώρα να φθάσει στη... βρύση της ποσοτικής χαλάρωσης, ώστε να αποφευχθεί ο εφιάλτης ενός νέου μνημονίου στα τέλη του 2018.
Μια φράση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε συζήτηση με ευρωβουλευτές, ήταν αρκετή για να διαλυθεί κάθε προσδοκία ότι θα μπορούσε η ΕΚΤ να εγκρίνει την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ακόμη και αν η Γερμανία με το ΔΝΤ συμφωνήσουν να αναβάλλουν ως το φθινόπωρο του 2018 τις αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους και για τη χρηματοδοτική συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.
Όπως τόνισε ο Μάριο Ντράγκι, το μόνο που χρειάζεται τώρα είναι να συμφωνήσουν τα κράτη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ. Ακόμη, όμως, και αν συμφωνήσουν η ποσοτική χαλάρωση δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη για την Ελλάδα, καθώς η ΕΚΤ θα χρειασθεί να διενεργήσει τη δική της αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους, βασισμένη σε δυσμενή σενάρια και με πλήρη ανεξαρτησία από τις αντίστοιχες αναλύσεις βιωσιμότητας που θα γίνουν από το ΔΝΤ και την Κομισιόν.
Με τη δήλωση αυτή, ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης ξεκαθάρισε ότι όχι μόνο πρέπει να υπάρξει σαφήνεια σχετικά με τα μέτρα ελάφρυνσης που θα συμφωνηθούν μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ για να τεθούν σε εφαρμογή στο τέλος του ελληνικού προγράμματος, αλλά είναι απαραίτητο να κριθούν αυτά τα μέτρα από την ίδια την ΕΚΤ ως επαρκή για να θεωρηθεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος με βάση δυσμενή σενάρια.
Με τη σειρά της, αυτή η προϋπόθεση που τίθεται από την ΕΚΤ παραπέμπει στην ανάγκη να καταλήξουν η Γερμανία και το ΔΝΤ σε μια συμφωνία για μέτρα που θα ξεφεύγουν από το στενό πλαίσιο των αποφάσεων του Μαΐου 2016, καθώς, για να γίνει βιώσιμο το χρέος ακόμη και με δυσμενή σενάρια είναι προφανές ότι χρειάζονται πολύ πιο δραστικά μέτρα ελάφρυνσης, από αυτά που έχουν ήδη εγκριθεί και στα οποία εμμένει πεισματικά ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, με το επιχείρημα ότι δεν έχει πολιτική εντολή από τη Βουλή για να συζητήσει κάτι περισσότερο.
Εμμέσως πλην σαφώς, ο Ντράγκι διαμήνυσε στην Αθήνα ότι δεν θα πρέπει να περιμένει πως η ΕΚΤ θα δείξει την ευελιξία που δεν δείχνουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, για να φέρει την Ελλάδα στο QE από το... παράθυρο. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει πολύ στενά περιθώρια ελιγμών, καθώς δέχεται ισχυρή πίεση από την Bundesbank να δώσει τέλος στο QE, ενώ πριν από λίγες ημέρες βρέθηκε μπροστά σε εξαγριωμένους Ολλανδούς βουλευτές, οι οποίοι απαίτησαν τον τερματισμό της ποσοτικής χαλάρωσης.
Αλλαγή τακτικής
Ευρισκόμενη μπροστά στην... κλειστή πόρτα της ΕΚΤ, η κυβέρνηση αναπροσαρμόζει την τακτική της, παύει να αναζητεί τη λύση που θα τετραγωνίζει τον κύκλο και θα οδηγεί στο QE χωρίς μια συμφωνία Γερμανίας - ΔΝΤ για το χρέος και κάνει μια ύστατη προσπάθεια να προκαλέσει αλλαγή της στάσης του Βερολίνου στη διαπραγμάτευση.
Προς το παρόν, η προσπάθεια αυτή έχει στόχο να αλλάξει τη στάση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ώστε με ορισμένες παραχωρήσεις από την πλευρά του να κλείσει μια συμφωνία στις 15 Ιουνίου, στο Eurogroup. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν θέλησε χθες να επιβεβαιώσει τα σενάρια που τροφοδότησε με δηλώσεις του ο Νίκος Παππάς, περί μεταφοράς της διαπραγμάτευσης στη Σύνοδο Κορυφής, στις 22 Ιουνίου, αλλά είναι σαφές ότι αυτό είναι πολύ πιθανό να συμβεί, αν δεν επιτευχθεί μια ικανοποιητική συμφωνία στο επίπεδο των υπουργών Οικονομικών.
Άλλωστε, αν ο Β. Σόιμπλε επιμείνει ότι η εντολή που έχει από τη Βουλή δεν του επιτρέπει να συζητήσει κάτι περισσότερο από όσα ήδη έχουν συμφωνηθεί τον περασμένο Μάιο, μόνο η καγκελάριος Μέρκελ θα έχει τη δυνατότητα να πάρει μια πολιτική απόφαση παράκαμψης του υπουργού της.
Η νέα προσπάθεια πολιτικοποίησης των διαπραγματεύσεων άρχισε χθες με τη βιαστικά οργανωμένη συνέντευξη που παραχώρησε στο Μαξίμου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στους ξένους ανταποκριτές.
Ο υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε ότι για την Ελλάδα είναι απαραίτητη μια σαφής συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους . Σε ερώτηση, εάν θα ήταν αργά να μετατεθούν οι δεσμεύσεις για ελάφρυνση χρέους στο επόμενο έτος, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος απάντησε σε κατηγορηματικό ύφος «απολύτως!».
Όπως είπε ο κ. Τσακαλώτος, σύμφωνα με την “Guardian”, «δεν έχει νόημα να μπαίνεις σε ένα πρόγραμμα, αν ο στόχος δεν είναι να βγεις από το πρόγραμμα. Και για την έξοδο από το πρόγραμμα την ευθύνη δεν έχει μόνο η χώρα που λαμβάνει τα δάνεια, αλλά και οι πιστωτές της».
Η Αθήνα, όπως υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομικών, έχει εκπληρώσει τις δικές της υποχρεώσεις, νομοθετώντας αντιδημοφιλείς μεταρρυθμίσεις για εξοικονόμηση 2% του ΑΕΠ, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ δεν έχουν εκπληρώσει τις δικές τους υποχρεώσεις.
«Δεν μπορούμε να δεχθούμε μια συμφωνία που δεν θα είναι αυτό που βρισκόταν στο τραπέζι. Και αυτό που βρισκόταν στο τραπέζι ήταν ότι, εάν η Ελλάδα προωθούσε τις δικές της μεταρρυθμίσεις, οι πιστωτές θα διασφάλιζαν ότι θα υπήρχε ένας καθαρός διάδρομος για το χρέος», υπογράμμισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι το «όχι» που είπε στο προηγούμενο Eurogroup μπορεί να επαναληφθεί στο επόμενο, αν προσφερθεί η ίδια, ατελής συμφωνία.
Πάντως, μιλώντας στο “Spiegel”, ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε αισιόδοξος ότι ο Β. Σόιμπλε δεν θέλει τη χρεοκοπία της Ελλάδας και εργάζεται για να βρεθεί μια λύση.
