Σε κρίσιμη καμπή βρίσκεται η σταφιδοκαλλιέργεια, ένας παραδοσιακός όσο και δυναμικός τομέας πρωτογενούς παραγωγής, από τον οποίο εξαρτάται το εισόδημα δεκάδων χιλιάδων οικογενειαών και γενικότερα της τοπικής οικονομίας μεγάλων περιοχών της Δυτικής και Βόρειας Πελοποννήσου. Αλλεπάλληλα πλήγματα από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, μειωμένη παραγωγή, αδιάθετες ποσότητες, χαμηλές τιμές που δεν καλύπτουν το κόστος.
Η κυβέρνηση απούσα. Η καταβολή αποζημιώσεων καθυστερεί, μέτρα για τη στήριξη των καλλιερητών δεν έχουν ληφθεί. Τα προβλήματα που έχουν ανακύψει καταγράφει σε άρθρο του ο πρώην βουλευτής Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ Μάκης Μπαλαούρας, επαναφέροντας και μία ενδιαφέρουσα πρόταση για την απορρόφηση των απούλητων αποθεμάτων σταφίδας.
Του ΜΑΚΗ ΜΠΑΛΑΟΥΡΑ*
Το 2021 οι σταφοδιπαραγωγοί της Ηλείας έζησαν μια καταστροφική χρονιά με τον παγετό του Απριλίου και τον καύσωνα του καλοκαιριού, που προκάλεσαν ζημιές 70%-100% στην παραγωγή, με συνέπεια να μειωθεί δραματικά η σοδειά, ή ακόμα να μη γίνει καθόλου τρύγος.
Λόγω της πανδημίας η παραγωγή σταφίδας του 2020 έμεινε σχεδόν ολοκληρωτικά, αδιάθετη. Την επόμενη χρονιά τα αδιάθετα αποθέματα προκάλεσαν κατάρρευση των τιμών παραγωγού, που έπεσαν έως και στα 50 λεπτά!
Η κυβέρνηση έπρεπε να έχει λύσει το πρόβλημα πριν από 9 μήνες. Καθυστέρησε όμως ακόμη και να ασχοληθεί με το θέμα. Μόλις τον Δεκέμβριο ο τότε υπουργός Σπ. Λιβανός αναγκάστηκε να συμφωνήσει για παράδοση της σταφίδας στα 1,40 ευρώ το κιλό. Πέρασαν 4 μήνες και ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί! Προφανώς δεν είναι ανικανότητα, είναι σκοπιμότητα. Με τη μέθοδο αυτή ανάγκασαν τους σταφιδοπαραγωγούς να πουλούν ακόμη και με 50 λεπτά το κιλό, προκειμένου να πάρουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση
Η "μπάλα στην εξέδρα” της.... Κομισιόν
Ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης συνεχίζει την ίδια τακτική, “πετώντας τη μπάλα στην εξέδρα”
Ο κ. Γεωργαντάς δήλωσε ότι, αφού πρώτα συλλέξει στοιχεία (!) από τους παραγωγούς, θα στείλει ξανά... αίτημα στη Κομισιόν για την απορρόφηση των αποθεμάτων. Ουσιαστικά παραπέμπει το θέμα στις καλένδες.
Μάλλον στην κυβέρνηση της ΝΔ δεν υπάρχει συνέχια πολιτικής όταν αλλάζουν οι υπουργοί. Πότε άραγε θα στείλει το αίτημα; Τον Ιούλιο- Αύγουστο θα βγει η νέα σοδειά και ακόμα τα αποθέματα δε θα έχουν φύγει...
Αυτή η εξέλιξη συμπιέζει ακόμη περισσότερο το εισόδημα των σταφιδοπαραγωγών και συμπαρασύρει όλο τον κύκλο προστιθέμενης αξίας και εξαγωγών.
Σε κάθε περίπτωση όμως οφείλει να αποζημιώσει άμεσα τους παραγωγούς κατά στρέμμα ή τιμολόγιο με 1,40 €.
Σταφίδα αντί για καλάσνικοφ
Ενώ οι εργασίες της νέας καλλιεργητικής περιόδου ξεκινούν, η οικονομική ασφυξία των σταφιδοπαραγωγών απειλεί με μαρασμό τις σταφιδοπαραγωγές περιοχές της Πελοποννήσου.
Για την απορρόφηση των αποθεμάτων του 2020 έχει ιδιαίτερη σημασία η κυβέρνηση να υλοποιήσει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για ενεργοποίηση της δυνατότητας του κράτους να λειτουργήσει ως «αγοραστής ύστατης καταφυγής». Να αγοράσει δηλαδή απούλητα αποθέματα και να τα διαθέσει σε κοινωνικές δομές, σε προγράμματα σίτισης και στο στρατό.
Εδώ η κυβέρνηση θα μπορούσε να αξιοποιήσει την ευκαιρία για να επιτύχει “με ένα σμπάρο δυό τρυγόνια”: Παραφράζοντας το παλιό σύνθημα «βούτυρο αντί για όπλα», να στείλει στην Ουκρανία σταφίδα ως επισιτιτική βοήθεια. Με αυτή την έμπρακτη επίδειξη αλληλεγγύης στους Ουκρανούς, θα έλυνε και το πρόβλημα δεκάδων χιλιάδων σταφιδοπαραγωγών.
Στρατηγικής σημασίας η αναμπέλωση
Τα αμπέλια της σταφίδας είναι γερασμένα, ξεραίνονται κτυπημένα από ασθένειες. Οι παραγωγοί αναγκάζονται να αντικαθιστούν τα κλήματα με άλλες καλλιέργειες, όπως ελιές. Εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η σταφιδοπαραγωγή θα εξαφανιστεί.
Για να συνεχιστεί η παραγωγή αυτού του παραδοσιακού “εθνικού” προϊόντος, πρέπει να γίνει αναμπέλωση με νέα κλήματα προσαρμοσμένα στις νέες περιβαλλοντικές και εδαφολογικές συνθήκες.
Παρά τις υποσχέσεις του υπουργείου, πότε με την ένταξη της στο νέο ΠΑΑ 2021-27, πότε στο Ταμείο Ανάκαμψης, η αναμπέλωση δεν έχει προχωρήσει. Η τελευταία έγινε στη δεκαετία του ΄90...
Οι παραγωγοί δε μπορούν να κατανοήσουν τους λόγους που δεν προχωρά η θέσπιση κινήτρων για τη διάσωση της σταφίδας και την αύξηση της παραγωγής μέσω προγραμμάτων, όπως έγινε με τα αμπέλια οινοποίησης.
Μήπως έχουν αποφασίσει να ξεκληρίσουν ολοκληρωτικά την παραγωγή της σταφίδας και τους αγρότες μας;
* Πρώην βουλευτής Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ
