«Το creditless recovery δεν μπορεί να πάει την Ελλάδα πολύ μακριά»: Αυτό είναι πλέον το μήνυμα που περνούν οι εκπρόσωποι των δανειστών στους Έλληνες τραπεζίτες, τονίζοντας ότι χωρίς πιστωτική επέκταση η οικονομία δεν μπορεί να επιτύχει ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 3% και ότι θα πρέπει το βάρος της προσπάθειας των ελληνικών τραπεζών να μετακινηθεί από την αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων και να γίνει μεγάλη προσπάθεια το 2020 για την αύξηση των χορηγήσεων, ώστε όχι μόνο να τονωθεί η οικονομία, αλλά και η «καχεκτική» κερδοφορία των ίδιων των τραπεζών.
Τα μηνύματα που δόθηκαν στους τραπεζίτες κατά τη χθεσινή συνάντηση σε αθηναϊκό ξενοδοχείο από τους Θεσμούς είχαν κοινό παρονομαστή την επιτάχυνση της επιστροφής στην τραπεζική κανονικότητα σε όλα τα επιμέρους πεδία των τραπεζικών δραστηριοτήτων.
Η «μάχη» για τη μείωση των προβληματικών δανείων και ανοιγμάτων παραμένει μεν ως βασική προτεραιότητα για τις τράπεζες, μέχρι να υποχωρήσει το ποσοστό τους κάτω από το 5%, όπως έχει θέσει στόχο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά πλέον εκτιμάται ότι αυτή η «μάχη» πρέπει να σταματήσει να απορροφά σχεδόν όλη την ενεργητικότητα των τραπεζών, αφού βρισκόμαστε στην τελική ευθεία της έγκρισης του μεγάλου σχεδίου για τιτλοποιήσεις με κρατικές εγγυήσεις (Asset Protection Scheme - APS), μέσω του οποίου θα γίνει μια «μετάγγιση» πόρων από το Δημόσιο στις τράπεζες έως και 9 δισ. ευρώ, ώστε να δοθεί η δυνατότητα να «καθαρίσουν» οι ισολογισμοί από «κόκκινα» δάνεια 30 δισ. ευρώ.
Το σχήμα APS, όπως έχει ήδη εφαρμοσθεί στην Ιταλία, αποτελεί μια έμμεση μορφή επιδότησης των τραπεζών από το κράτος, το οποίο θα εγγυηθεί τις ζημιές των «ανώτερων» τμημάτων των τιτλοποιήσεων. Αυτά τα τμήματα θα μείνουν στις ίδιες τις τράπεζες, οι οποίες θα πληρώνουν για αυτές τις εγγυήσεις μια μικρή προμήθεια στο Δημόσιο. Στην κατάληξη της διαδικασίας αυτής, όταν δηλαδή θα έχουν εκκαθαρισθεί τα δάνεια και θα ξέρουμε τι ποσοστό ανακτήθηκε, το Δημόσιο θα καλύψει την υπόλοιπη ζημιά ως το συνολικό ποσό της ονομαστικής αξίας. Τα χαμηλότερης ποιότητας δάνεια που θα τιτλοποιηθούν θα πουληθούν σε αντίστοιχες τιμές σε funds. Έτσι, όπως ήδη συνέβη στην Ιταλία, θα επιταχυνθεί δραστικά ο ρυθμός μείωσης των προβληματικών ανοιγμάτων.
Με αυτό το δεδομένο, οι Θεσμοί ζητούν από τις τράπεζες να επανέλθουν στην τραπεζική κανονικότητα, όσον αφορά τα προβληματικά δάνεια. Δηλαδή, να αρχίσουν με γρήγορες κινήσεις τους πλειστηριασμούς, με εξαίρεση τους δανειολήπτες που θα ενταχθούν στο νόμο για την πρώτη κατοικία έγκαιρα, ως το τέλος του έτους και χωρίς να υπάρξει άλλη μια παράταση, την οποία ζητούν οι τράπεζες, αλλά οι Θεσμοί κρίνουν ότι δεν είναι σκόπιμη, αφού το μόνο που θα επιτευχθεί θα είναι μια ακόμη επιβράδυνση της διαδικασίας των πλειστηριασμών.
Κατά τα άλλα, όμως, αυτό που έχει πλέον προτεραιότητα, όπως εκτιμούν και οι Θεσμοί, είναι η επάνοδος σε θετικούς και αυξανόμενους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης. Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας την πρώτη δεκαετία του 2000 προήλθε σε ποσοστό άνω του 60% από την αύξηση των χορηγήσεων δανείων, όταν η πιστωτική επέκταση έτρεχε με ετήσιο ρυθμό άνω του 20%.
Οι Θεσμοί προφανώς και δεν συνιστούν να επανέλθει το τραπεζικό σύστημα σε συνθήκες υπερβολής και «φούσκας», αλλά τονίζουν στους τραπεζίτες ότι θα πρέπει να αρχίσουν να αξιολογούν πολύ σοβαρά τα δάνεια στις επιχειρήσεις και να απελευθερώσουν ρευστότητα, σταθμίζοντας προσεκτικά τους κινδύνους. Επίσης, ενημερώθηκαν για το σχέδιο των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την αγορά ακινήτων το 2020 με ποσό της τάξεως των 4 δισ. ευρώ και κρίνουν θετικά την κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση, υπό τον όρο ότι θα αποφευχθούν υπερβολές του παρελθόντος.
Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα προς τους τραπεζίτες είναι ότι θα πρέπει να... κάνουν τη δουλειά τους, δηλαδή να χρηματοδοτήσουν την οικονομία, αντί να αναλώνονται σε ένα ατέρμονο κυνήγι οφειλετών και κακοπληρωτών, ξεχνώντας ποια είναι η βασική τους αποστολή...
