Οι επενδύσεις αποτελούν κεντρικό στοιχείο του κυβερνητικού αφηγήματος για την οικονομία, αποτελώντας σημείο αναφοράς και στον προϋπολογισμό του 2026, όπου προβλέπεται αύξησή τους κατά 10,2%. Το εν λόγω αφήγημα «μπάζει» και οι διαστάσεις που έχουν αποδοθεί στην επενδυτική… άνθιση, δεν συνάδουν με την πραγματική εικόνα.
Τρεις είναι οι βασικοί άξονες που αποδομούν την ισχυρή εικόνα των επενδύσεων, καταδεικνύοντας μεταξύ άλλων ότι μονοδιάστατες και μη παραγωγικές. Σύμφωνα με την ανάλυση του Ινστιτούτου ΕΝΑ στο νέο τεύχος της σειράς Focus ENA | Οικονομία:
- Οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου για τις επενδύσεις είναι διαχρονικά άστοχες
- Η Ελλάδα είναι στον πάτο της Ευρώπης στις επενδύσεις
- Το πρόβλημα είναι και ποιοτικό καθώς η αύξηση των επενδύσεων οφείλεται αποκλειστικά στις κατασκευές
Ειδικότερα οι κυβερνητικές προβλέψεις για την αύξηση των επενδύσεων, όπως καταγράφονται στους κρατικούς προϋπολογισμούς, παρουσιάζουν συστηματική αστοχία. Αν συγκρίνουμε με τα πραγματικά στοιχεία εστιάζοντας στην περίοδο μετά την πανδημία, θα δούμε ότι για το 2023 η πρόβλεψη του προϋπολογισμού ήταν αύξηση κατά 15,5% αλλά τελικά η πραγματική αύξηση ήταν μόνο 6,6%.
Αυτό δεν έκαμψε την αισιοδοξία του επόμενου προϋπολογισμού που προέβλεπε αύξηση των επενδύσεων 15,1% το 2024. Τελικά η αύξηση ήταν μόλις 4,5%.
Για το 2025, η πρόβλεψη του περσινού προϋπολογισμού ήταν κάπως συντηρητικότερη, στο 8,4%. Παρότι δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία, φαίνεται πως και πάλι θα πέσει έξω αφού ο φετινός προϋπολογισμός την έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω στο 5,7%.
Όμως η αισιοδοξία παραμένει αφού για το 2026 προβλέπεται αύξηση των επενδύσεων κατά 10,2%. Μένει να φανεί αν η πραγματικότητα θα επιβεβαιώσει ή θα διαψεύσει αυτή την αδικαιολόγητη κυβερνητική αισιοδοξία, σημειώνει η έκθεση του Ινστιτούτου ΕΝΑ.
Ουραγός στην Ευρώπη
Η χώρα μας, με 16% ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ, βρίσκεται στην προτελευταία θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ όπου ο μέσος όρος είναι 21,2% Η αύξηση των επενδύσεων που καταγράφηκε στα δύο προηγούμενα έτη οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις κατασκευές ,χωρίς ιδιαίτερη συμμετοχή των παραγωγικών επενδύσεων, όπως για παράδειγμα ο εξοπλισμός των επιχειρήσεων.
Στις κατασκευές το 87% των επενδύσεων
Από τα 3,5 περίπου δισ. ευρώ πραγματικής αύξησης των επενδύσεων στη διετία 2023-24, σχεδόν τα 3 δισ. (87%) οφείλονται στις κατασκευές (τα επιμέρους μεγέθη δεν αθροίζουν ακριβώς το σύνολο γιατί αποπληθωρίζονται με διαφορετικούς δείκτες τιμών). Ειδικότερα, οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν κατά 1,4 δισ. συνεισφέροντας το 42% της συνολικής αύξησης ενώ οι άλλες κατασκευές αυξήθηκαν κατά 1,5 δισ. συνεισφέροντας το 45% της συνολικής αύξησης.
Το σύνολο των άλλων επενδύσεων, κυρίως μηχανολογικός εξοπλισμός και προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας, συνεισέφεραν λιγότερα από 500 εκατ. ευρώ ή 13% της συνολικής αύξησης (σημειώνεται ότι ο εξοπλισμός πληροφορικής παρουσίασε μείωση 228 εκατ. ευρώ στη διετία).
Συμπερασματικά, όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης, η πορεία των επενδύσεων στη χώρα μας δεν είναι τόσο θεαματική όσο θέλει να την παρουσιάζει η κυβέρνηση και δεν δικαιώνει σε καμία περίπτωση τους ισχυρισμούς ότι οι υποτιθέμενες μεταρρυθμίσεις έχουν βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα. Ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων είναι αισθητά χαμηλότερος από τις σχετικές προβλέψεις και οφείλεται σε συντριπτικό βαθμό στις κατασκευές, συντηρώντας το παραδοσιακό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας.
