Σε αντίθεση με τους παλαιούς μετανάστες στην Τουρκία, οι Σύριοι τείνουν να είναι πιο μορφωμένοι και η Τουρκία κάνει το πιό απλό: κάποιους απο αυτούς δεν τους αφήνει να φύγουν. Έτσι,σύροι πρόσφυγες με υψηλά επαγγελματικά προσόντα δεν επιτρέπεται να αποχωρούν από τη Τουρκία κατόπιν σχετικής οδηγίας «από υψηλά πολιτικά κλιμάκια».
Από την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου, πάνω από δυόμισι εκατομμύρια πρόσφυγες έχουν εγκατασταθεί στην Τουρκία. Ένας σχετικά μικρός αριθμός αυτών των προσφύγων, ίσως όχι περισσότεροι από 300.000, έχουν διαμοιραστεί ανάμεσα στα 26 στρατόπεδα που η Άγκυρα έχει δημιουργήσει σε κοντινή απόσταση από τα σύνορα. Η πλειοψηφία τους, έχει επιλέξει, αντί για αυτά, να εγκατασταθούν στα αστικά κέντρα σε όλη την χώρα.
Οι κακές συνθήκες διαβίωσης, καθώς και η ανεργία και η έλλειψη εγκαταστάσεων σωματικής και ψυχικής υγείας, κάνουν την ζωή δύσκολη για τους Σύριους . Κοιτώντας προς το μέλλον, υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τον αριθμό των Σύριων οι οποίοι θα παραμείνουν στην Τουρκία και ποια θα είναι η επίδραση στην τουρκική κοινωνία, τον πολιτισμό και την πολιτική της. Ο κ. Ερντογάν όμως αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τους πιο μορφωμένους και καταρτισμένους απο αυτούς για τους δικούς του σκοπούς.
Το όνειρο αρκετών σύρων προσφύγων να λάβουν άσυλο σε κάποια χώρα της ΕΕ καταρρέει την τελευταία στιγμή. Επιλέγονται από την τουρκική Υπηρεσία Ασύλου DGMM για μετεγκατάσταση στην ΕΕ στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό. Στη συνέχεια «περνούν» την προβλεπόμενη εξέταση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και κατόπιν εξετάζονται από τις αρμόδιες γερμανικές αρχές (εφόσον έχει προβλεφθεί να μεταβούν στη Γερμανία), λαμβάνοντας τη σχετική βίζα για τη Γερμανία.
Κι ενώ έχει ήδη κλειστεί αεροπορικό εισιτήριο, το μόνο που απομένει είναι να λάβουν από τις αρμόδιες τουρκικές αρχές άδεια εξόδου από τη χώρα. Η οποία τελικά δεν τους δίνεται παρότι έχουν περάσει με επιτυχία όλα τα προηγούμενα στάδια.
Υπήρξαν περισσότερες από 50 τέτοιες περιπτώσεις στο διάστημα των τελευταίων εβδομάδων. Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της ευρωτουρκικής συμφωνίας για το προσφυγικό, 292 σύροι πρόσφυγες έχουν μεταβεί από την προηγούμενη άνοιξη νομίμως απευθείας από την Τουρκία στη Γερμανία. Σύμφωνα με στοιχεία του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών, σε 52 σύρους πρόσφυγες όμως δεν δόθηκε η λεγόμενη «βίζα εξόδου» και μάλιστα χωρίς καμία αιτιολόγηση. Ως εκ τούτου, ένας στους επτά σύρους πρόσφυγες που είχε προηγουμένως λάβει έγκριση μετάβασης στη Γερμανία δεν έλαβε εν τέλει την άδεια εξόδου από την Τουρκία.
Η Τουρκία δεν επιτρέπει σε εξειδικευμένους πρόσφυγες να αποχωρούν. Από την πλευρά της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κάλεσε την Τουρκία να μην απαγορεύει σε καταρτισμένους σύρους πρόσφυγες (π.χ. γιατρούς, μηχανικούς) να μεταβαίνουν στην ΕΕ. Ταυτόχρονα δεν μπορεί παρά να προκαλέσει μειδίαμα απορίας το γεγονός ότι η τουρκική Υπηρεσία Ασύλου DGMM, δηλαδή η αρχή που τοποθετεί σε πρώτη φάση τους σύρους πρόσφυγες στη λίστα εξόδου, αποτρέπει την έξοδό τους την τελευταία στιγμή.
Πάντως η κατάρτιση της λίστας αυτής γίνεται με αδιαφανή τρόπο. Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, οι πρόσφυγες επιλέγονται με κριτήριο το πόσο «ευάλωτοι» είναι (vulnerability criteria), με βάση προδιαγραφές που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη. Η υπηρεσία DGMM λαμβάνει τα ονόματα των προσφύγων από τα παραρτήματά της στις τουρκικές επαρχίες και εν συνεχεία καταρτίζει τις λίστες. Η Γερμανία και τα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ δεν έχουν καμία δυνατότητα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία επιλογής. Ακολούθως η λίστα προωθείται στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία εξετάζει αν οι επιλεγέντες πληρούν τα κριτήρια και στη συνέχεια τους ταξινομεί στα ευρωπαϊκά κράτη που πρόκειται να τους υποδεχθούν.
