Στα ύψη παραμένει η παραοικονομία στην Ελλάδα, ξεπερνώντας τα 40 δισ. ευρώ, παρά την επέκταση των υποχρεωτικών πληρωμών μέσω τραπεζών για πλήθος συναλλαγών, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, καθηγητής Ιωάννης Τσουκαλάς.
Παράλληλα ο ίδιος προτείνει αλλαγές στη φορολογική κλίμακα για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα, με παρεμβάσεις στους συντελεστές.
Αναλυτικότερα το μέγεθος της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα υπολογίζεται στα επίπεδα του 16% με 18% του ΑΕΠ, αν και όπως σημειώνει δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια.
Εξήγησε δε, ότι με βάση τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών της ΕΛΣΤΑΤ, για το έτος 2023 η κατανάλωση των νοικοκυριών ανήλθε σε 151 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, για το ίδιο έτος, με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα δηλωθέντα εισοδήματα ανήλθαν σε 110 δισ. ευρώ.
Προκύπτει δηλαδή μια διαφορά ύψους 41 δισ. ευρώ, που συνιστά εισόδημα το οποίο δεν δηλώθηκε στην εφορία και αποτελεί την παραοικονομία ή ένα μέρος της.
Σε αυτή τη διαφορά των 41 δισ. ευρώ εμπεριέχονται ενδεχομένως και ρευστοποιήσεις καταθέσεων αν και, όωπς είπε, δεν προκύπτει για το έτος 2023 μείωση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών, ίσως περιέχεται και η επίδραση της κατανάλωσης των τουριστών.
Η παραοικονομία τροφοδοτείται από δραστηριότητες που παράγουν εισοδήματα τα οποία αποκρύπτονται εν μέρει ή στο σύνολό τους από την επίσημη οικονομία και προέρχεται κυρίως από:
- Παράνομες δραστηριότητες όπως εμπόριο ναρκωτικών, όπλων κ.λπ.) οι οποίες φυσικά δεν δηλώνονται.
- Την «μαύρη» εργασία από την οποία «επωφελούνται» εργοδότες και εργαζόμενοι καθώς δεν δηλώνοντα τα εισοδήματα.
- Οι πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών με μετρητά και χωρίς αποδείξεις.
Για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, προτείνει τη συνέχιση στην πολιτική ενίσχυσης της φορολογικής συμμόρφωσης και του εντοπισμού και πάταξης της φοροδιαφυγής, εστιάζοντας σε συγκεκριμένους κλάδους με υψηλή ροπή για φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, καθώς και την κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας σε όλες τις κατηγορίες φόρων και δασμών.
Το κενό ΦΠΑ
Ο κ. Τσουκαλάς επεσήμανε και την ανάγκη περαιτέρω μείωσης του «κενού ΦΠΑ», μέσω της επέκτασης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των ελέγχων.
Πρόκειται για τη διαφορά μεταξύ των εκτιμώμενων εσόδων από τον ΦΠΑ με βάση τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στην οικονομία και του ΦΠΑ που εισπράττεται.
Στην Ελλάδα, το έτος 2022, με βάση τα τελευταία στοιχεία της Κομισιόν, το κενό έχει συρρικνωθεί στο 13,7%, από το 29% όπου βρισκόταν το 2017 και στόχος είναι να μειωθεί στο 5% έτος 2029, που είναι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος.
Το ΓΠΚΒ εκτιμά ότι με τη μείωση αυτή, θα εμφανίζονται στον προϋπολογισμό πρόσθετοι πόροι ύψους τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, ετησίως.
Αλλαγές στην κλίμακα
Συγχρόνως, ο επικεφαλής του ΓΠΚΒ προτείνει αλλαγές στη φορολογική κλίμακα με στόχο την ελάφρυνση των μισθωτών.
Το κόστος των αλλαγών προτείνει να χρηματοδοτηθεί, από το υπερπλεόνασμα του φετινού προϋπολογισμού που εκτιμάται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ (1 δισ. από τα υπερέσοδα και 500 εκατ. από την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών). Οι αλλαγές που εισηγείται είναι:
- Η μείωση της διαφοράς των 13 μονάδων, μεταξύ του φορολογικού συντελεστή 9% του πρώτου φορολογικού κλιμακίου (που εφαρμόζεται σε εισοδήματα έως 10.000 ευρώ) και του συντελεστή 22%, που εφαρμόζεται στο τμήμα του εισοδήματος από 10.000 – 20.000 ευρώ. Μεταξύ αυτών προτείνει να εισαχθεί ένας ενδιάμεσος συντελεστής ώστε, να καταστεί η κλίμακα περισσότερο προοδευτική.
- Η αύξηση του τμήματος του εισοδήματος, από το οποίο και πάνω θα επιβάλλεται ο ανώτατος συντελεστής φόρου 44%. Σήμερα ο ανώτατος συντελεστής εφαρμόζεται σε εισόδημα από 40%. Το ΓΠΚΒ προτείνει είτε να μειωθεί ο συντελεστής από το 44%, είτε να αυξηθεί το τμήμα του εισοδήματος από το οποίο θα ξεκινά να εφαρμόζεται.
