Υπό μεγάλη πίεση βρίσκονται μερικές από τις αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου να χαλαρώσουν τους ελέγχους των νομισμάτων τους.
Τόσο μεμονωμένα άτομα όσο και ολόκληρες επιχειρήσεις σε πέντε διαφορετικές χώρες του κόσμου πληρώνουν μεταξύ 2 και 136% περισσότερο από τις τις επίσημες τιμές συναλλάγματος προκειμένου να πάρουν στα χέρια τους δολάρια, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg.
Οι λεγόμενες μαύρες αγορές που είθισται να “ανθίζουν” κάθε φορά που υπάρχει έλλειψη δολαρίου, αποτελούν έναν από τους δείκτες που φανερώνουν πόσο ένα νόμισμα θα πρέπει να υποτιμάται προκειμένου να φτάσει στην καθαρή του αξία.
Οι κεντρικές τράπεζες που διατηρούν τις ισοτιμίες δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα, μετά την πτώση στις τιμές των εμπορευμάτων και την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης των αποδυναμωμένων νομισμάτων από την Βραζιλίας μέχρι τη Ρωσία κατά 18% μέσα στο 2015. Μέσα στους τέσσερις μήνες μετά την υποτίμηση του γουάν τον Αύγουστο, το Καζακστάν, η Αργεντινή και το Αζερμπαϊτζάν εγκατέλειψαν τον έλεγχο των συναλλαγματικών ισοτιμιών προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και να αποφύγουν την αποστράγγιση των αποθεματικών.
Στην περίπτωση της Αργεντινής, η μετάβαση σε free float το Δεκέμβριο εξάλειψε ο χάσμα 4.2 του πέσο μεταξύ των επισήμων και των μαύρων αγορών. Πριν συμβεί αυτό, κόστιζε σχεδόν 50% περισσότερο το να αγοράσει κανείς από το δρόμο αντί από την κεντρική τράπεζα.
Το premium είναι παρόμοιο με το ποσό που χρεώνουν για τα δολάρια οι πωλητές στην πρωτεύουσα της Νιγηρίας, Αμπούτζα, σήμερα, ενώ στην Τασκένδη απαιτούν περισσότερο από το διπλάσιο για να μετατρέψουν σε Σουμ Αζερμπαϊτζάν.
Φυσικά η ύπαρξη της μαύρης αγοράς δεν είναι ο μόνος δείκτης ότι μια χώρα μπορεί να είναι στα πρόθυρα της αλλαγής πολιτικής νομίσματος. Στο Καζακστάν δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο όταν η χώρα εγκατέλειψε τον έλεγχο του tenge για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των αγαθών της στις γειτονικές Κίνα και Ρωσία.
Παρακάτω βρίσκεται η λίστα με τις πέντε χώρες που το ανεξέλεγκτο trading μπορεί να αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες να επανεκτιμήσουν την νομισματική πολιτική, καθώς οι τιμές του πετρελαίου κυμαίνονται σε χαμηλά 12ετίας, η αναστάτωση στη Μέση Ανατολή πλήττει τον τουρισμό και οι υποτιμήσεις στις βασικές εξαγωγικές αγορές επηρεάζει το εμπόριο.
Νιγηρία
Εθνικό νόμισμα: Νάιρα
Από τότε που ο μεγαλύτερος πετρελαιοπαραγωγός της Αφρικής ξεκίνησε τη διαχείριση του Νάιρα σε 197-199 ανά δολάριο τον Μάρτιο του 2015, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν περισσότερο από 40%. Κάτω από αυτές τις πιέσεις, τα αποθεματικά των κεντρικών τραπεζών μειώθηκαν σε 28 δισ. δολάριο μέσα στο μήνα, το χαμηλότερο σημείο σε πέντε χρόνια, ενώ ένας εκτελεστικός διευθυντής της μεγαλύτερης εταιρίας της χώρας, της Dangote Group, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η νομισματική πολιτική είναι υπερβολικά σφιχτή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το Νάιρα θα πέσει 30% επιπλέον μέχρι το τέλος του έτους στα 288 πλησιάζοντας το ποσοστό της μαύρης αγοράς που υπερβαίνει τα 300 ανά δολάριο.
Αγκόλα
Εθνικό νόμισμα: Kwanzaa
Η Αγκόλα έχει μειώσει το ποσό του συναλλάγματος που διαθέτει σε τράπεζες και επιχειρήσεις μέσα στα τελευταία δύο χρόνια για να ανακόψει την εξάντληση των αποθεμάτων. Η κεντρική τράπεζα αφήστε το Kwanzaa υποτιμηθεί 24% μέσα στο 2015 και 15% τον προηγούμενο μήνα. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό, με τους πωλητές να διαθέτουν το νόμισμα με premium 136% έναντι του επίσημου 161.
Αίγυπτος
Εθνικό νόμισμα: Λίρα
Η ικανότητα της Αιγύπτου να υπερασπίζεται το νόμισμά της με τα αποθεματικά έχει περιοριστεί από τη λεγόμενη Αραβική Άνοιξη πριν από πέντε χρόνια, οπότε προκλήθηκε και πολιτική αστάθεια, οι ξένοι επενδυτές εκδιώχθηκαν και ο τουρισμός κατακερματίστηκε. Η λίρα, η οποία έχει χάσει 26% από το τέλος του 2010, εξακολουθεί να βρίσκεται υπό πίεση, καθώς οι πωλητές στο Κάιρο χρεώνουν 8,75 για να αγοράσουν δολάρια, σε σχέση με το επίσημο 7,83. Από τότε που την διοίκηση της κεντρικής τράπεζας ανέλαβε ο Tarek Amer επεδίωξε να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο νόμισμα αποπληρώνοντας τους επενδυτές σε ξένες μετοχές και ομόλογα που είχαν “παγιδευτεί” στη χώρα και περιορίζοντας κάποιες εισαγωγές.
Ουζμπεγκιστάν
Εθνικό νόμισμα: Σουμ
Η επιβράδυνση της Κίνας και η βουτιά των νομισμάτων της Ρωσίας και του Καζακστάν, τις μεγαλύτερες αγορές του Ουζμπεγκιστάν. πλήττουν την οικονομία της κεντρικής Ασίας. Ενώ το χαμηλό εξωτερικό χρέος και τα μεγάλα αποθεματικά παρέχει στήριξη, το Ουζμπεκιστάν είναι πιθανό να επιτρέψει την υποτίμηση του Σουμ κατά 15% μέσα στο έτος, προκειμένου να το καταστήσει πιο ανταγωνιστικό. Στη μαύρη αγορά το Σουμ βρίσκεται στο 5,950, σχεδόν διπλάσιο από τα επίσημο επίπεδα (2,837). Η κεντρική τράπεζα άφησε την συναλλαγματική ισοτιμία να διολισθήσει κατά 13% το 2015, έναντι του 20% του ρουβλίου και το 46% του tenge.
Ταζικιστάν
Εθνικό νόμισμα: Somoni
Η χώρα βασίζεται σε εμβάσματα των εργαζομένων της στο εξωτερικό, κυρίως στη Ρωσία, για περίπου το ήμισυ του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το Somoni θα υποτιμηθεί κατά περίπου 30% έναντι του ρουβλίου μέσα στους επόμενους μήνες. Το νόμισμα της χώρας διολίσθησε κατά 25% μέσα στο 2015 και διαπραγματεύεται στα 7,84 ανά δολάριο, έναντι της ανεπίσημης μέτρησης των 8,15 ανά δολάριο.
