Aπάντηση δίνει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) σε άρθρο του πρώην υπουργού Τάσου Γιαννίτση που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 13 Σεπτεμβρίου 2025 με τίτλο «Υπόνοιες για Greek Statistics εν έτει 2025 - Ερωτήματα για τους Εθνικούς Λογαριασμούς και την πραγματική πορεία της οικονομίας μας».
Στο άρθρο, ο κ. Γιαννίτσης θέτει ζητήματα ακρίβειας σχετικά με τον υπολογισμό των εθνικών λογαριασμών και τη συνολική εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Η ΕΛΣΤΑΤ, σε αναλυτική τοποθέτησή της, απορρίπτει τις αιτιάσεις χαρακτηρίζοντάς τες ως λανθασμένες και βασισμένες σε ανακριβείς παραδοχές.
Το ΑΕΠ υπολογίζεται με βάση αυστηρούς ευρωπαϊκούς κανόνες
Η Στατιστική Αρχή υπενθυμίζει ότι ο υπολογισμός του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) στην Ελλάδα, όπως και σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., διέπεται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών (ESA 2010), ένα δεσμευτικό πλαίσιο που εφαρμόζεται ομοιόμορφα για την εξασφάλιση της εγκυρότητας και της συγκρισιμότητας των στοιχείων.
Η βασική αρχή είναι ότι το ΑΕΠ εκφράζει την καθαρή αξία παραγωγής της οικονομίας μέσα σε μία χρονική περίοδο. Για τον υπολογισμό του χρησιμοποιούνται τρεις μέθοδοι: της παραγωγής, της δαπάνης και του εισοδήματος.
Η μέθοδος παραγωγής χρησιμοποιείται στα τριμηνιαία στοιχεία
Όπως διευκρινίζει η ΕΛΣΤΑΤ, στην πράξη, σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. επιλέγουν για τις τριμηνιαίες εκτιμήσεις την παραγωγική μέθοδο, λόγω της πληρότητας των διαθέσιμων στοιχείων σε τριμηνιαία βάση.
Σύμφωνα με αυτή τη μέθοδο, το ΑΕΠ προκύπτει από το άθροισμα της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) όλων των τομέων της οικονομίας, προστιθέμενοι οι φόροι και αφαιρούμενες οι επιδοτήσεις επί των προϊόντων.
Η επιλογή αυτή δεν απαιτεί τον υπολογισμό μεταβλητών όπως η κατανάλωση, οι καθαρές εξαγωγές ή ο σχηματισμός κεφαλαίου, γεγονός που διευκολύνει την τακτική και συνεπή δημοσίευση των στοιχείων.
Τα αποθέματα υπολογίζονται ως υπολειμματική μεταβλητή
Αναφορικά με τα αποθέματα, που αποτέλεσαν επίκεντρο της κριτικής στο άρθρο του κ. Γιαννίτση, η ΕΛΣΤΑΤ διευκρινίζει ότι, λόγω έλλειψης άμεσων τριμηνιαίων δεδομένων, αυτά υπολογίζονται υπολειμματικά στην πλευρά της δαπάνης, ώστε να εξισορροπηθούν τα στοιχεία με βάση τη μέθοδο παραγωγής. Η πρακτική αυτή είναι διαδεδομένη στην πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών.
Πλήρης εικόνα με την τελική εκτίμηση του ετήσιου ΑΕΠ
Η τελική και πιο πλήρης εικόνα για την ελληνική οικονομία προκύπτει με την τελική εκτίμηση του ετήσιου ΑΕΠ, η οποία δημοσιεύεται κάθε Οκτώβριο για το προηγούμενο έτος. Τότε αξιοποιούνται αναλυτικά στοιχεία από πλήθος ετήσιων στατιστικών πηγών, όπως η Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, το Ισοζύγιο Πληρωμών, τα δεδομένα εξωτερικού εμπορίου, και οι λογαριασμοί Γενικής Κυβέρνησης.
Η ΕΛΣΤΑΤ καταλήγει τονίζοντας ότι οι τριμηνιαίες εκτιμήσεις του ΑΕΠ ανακοινώνονται περίπου 65 ημέρες μετά το τέλος κάθε τριμήνου και επικυρώνονται από την Eurostat, εξασφαλίζοντας έτσι τη διαφάνεια και αξιοπιστία των στοιχείων που δημοσιοποιούνται.
