Τη συνολική στρατηγική της Ελλάδας για την αντιμετώπιση της δημογραφικής μεταμόρφωσης παρουσίασε η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, στο πλαίσιο του 2ου Ετήσιου Συνεδρίου του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ για τη Δυναμική των Πληθυσμών.
Η υπουργός τόνισε ότι, έπειτα από μια μακρά περίοδο οικονομικής κρίσης, η χώρα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση της ανεργίας και στην ενίσχυση των θεσμών της αγοράς εργασίας. Ωστόσο, «οι δημογραφικές μεταβολές, η γήρανση του πληθυσμού, η μείωση των γεννήσεων και το brain drain απαιτούν μακροπρόθεσμη και συντονισμένη απάντηση», υπογράμμισε.
Ενίσχυση απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής
Η κα Κεραμέως ανέφερε ότι η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και την ενίσχυση της απασχόλησης σε όλες τις ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις γυναίκες, με δράσεις που περιλαμβάνουν τη διεύρυνση της πρόσβασης σε υπηρεσίες παιδικής φροντίδας, την προώθηση ευέλικτων μορφών εργασίας, την επέκταση της γονικής άδειας και τη στήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας. «Από το 2019, η ανεργία των γυναικών έχει μειωθεί κατά 54%», επισήμανε η υπουργός.
Για τους πολίτες άνω των 50 ετών, η κυβέρνηση προωθεί πολιτικές ενεργούς γήρανσης και διά βίου μάθησης. Προγράμματα επιδότησης εργασίας ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να διατηρούν και να προσλαμβάνουν έμπειρους εργαζόμενους, ενώ οι δράσεις ψηφιακής κατάρτισης ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των μεγαλύτερων ηλικιακά πολιτών. Η άρση των περιορισμών στην εργασία συνταξιούχων είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των εργαζόμενων συνταξιούχων από 35.000 σε πάνω από 250.000.
Παράλληλα, για τους νέους, η Ελλάδα επενδύει σε προγράμματα πρακτικής άσκησης και καινοτόμες μορφές απασχόλησης που συνδέουν την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας. «Από το 2019, η ανεργία των νέων έχει μειωθεί κατά 48,4%», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας, η υπουργός υπογράμμισε ότι όλα αυτά τα μέτρα «συγκροτούν τα θεμέλια μιας ανθεκτικής, χωρίς αποκλεισμούς αγοράς εργασίας, ικανής να ανταποκριθεί στις δημογραφικές και οικονομικές προκλήσεις με αυτοπεποίθηση και όραμα».
Κοινή ευρωπαϊκή αγωνία για το δημογραφικό
Η Ισπανίδα υπουργός Ένταξης, Κοινωνικής Ασφάλισης και Μετανάστευσης Elma Saiz Delgado αναφέρθηκε στην ανάγκη μιας νέας ευρωπαϊκής προσέγγισης στο δημογραφικό ζήτημα, τονίζοντας ότι η βιωσιμότητα της Ευρώπης εξαρτάται από την ικανότητα αξιοποίησης του διαθέσιμου ταλέντου και την ανάπτυξη συνεκτικών δημόσιων πολιτικών «που δεν αφήνουν κανέναν πίσω».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη μετανάστευση, χαρακτηρίζοντάς την «ευκαιρία» και «ουσιαστικό εργαλείο» για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων. Παρουσίασε το νέο ισπανικό μοντέλο ένταξης μεταναστών, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και στηριγμένο στην κοινωνική συνοχή. «Πρέπει να χτίσουμε κοινωνίες όπου όλοι –ανεξαρτήτως προέλευσης– βρίσκουν τη θέση τους», σημείωσε.
Οι διεθνείς προσεγγίσεις
Στη συζήτηση, που συντόνισε ο Γιώργος Παγουλάτος, μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, οι ομιλητές ανέλυσαν τις βαθιές προκλήσεις της γήρανσης του πληθυσμού.
Ο Tom Bevers, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας του Βελγίου και πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας για την Απασχόληση του ΟΟΣΑ, επεσήμανε την ανάγκη για πολιτικές «που κάνουν πραγματικά τη διαφορά». Αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Μάλτας, όπου η στοχευμένη πολιτική ένταξης των γυναικών στην εργασία είχε θεαματικά αποτελέσματα, και υπογράμμισε ότι η αντιμετώπιση του δημογραφικού πρέπει να ιδωθεί ως επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο.
Ο καθηγητής του Yale, Κώστας Μεγήρ, μίλησε για μια «βαθιά δημογραφική κρίση» που απαιτεί άμεσες και πολυεπίπεδες παρεμβάσεις. Εξήρε τη σημασία της εκπαίδευσης, της προσχολικής αγωγής και μιας συνεκτικής μεταναστευτικής πολιτικής για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της συμμετοχής στην αγορά εργασίας.
Τέλος, η Filiz Unsal, αναπληρώτρια διευθύντρια του ΟΟΣΑ, παρουσίασε στοιχεία για τη ραγδαία γήρανση των πληθυσμών στις χώρες του Οργανισμού. Όπως ανέφερε, το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών έχει υπερδιπλασιαστεί από το 1960 έως το 2022 και αναμένεται να φτάσει το 30% έως το 2060, δημιουργώντας σημαντικές δημοσιονομικές πιέσεις.
Ο ΟΟΣΑ, πρόσθεσε, προτείνει μια ολιστική στρατηγική που συνδυάζει πολιτικές υγιούς γήρανσης, συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ενίσχυση της συμμετοχής μεγαλύτερων εργαζομένων, καθώς και πολιτικές γονιμότητας και μετανάστευσης.
Το συνέδριο στα Χανιά
Το συνέδριο πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά, σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, υπό την αιγίδα των Υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Μετανάστευσης και Ασύλου, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης.
