Ξεπερνά το 40% το ποσοστό των προστίμων που επιβάλει η εφορία, τα οποία ακυρώνονται στη συνέχεια, από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Εφορία, δηλώνει «συγγνώμη λάθος» και διαγράφει σωρηδόν πρόστιμα που έχει βεβαιώσει ή και επιστρέφει όσα έχουν καταβληθεί.
Μεταξύ των τυχερών είναι υποθέσεις φορολογουμένων που ήταν σε λίστες Λαγκάρντ, Μπόργιανς, Εμβασμάτων, στους οποίους αφού καταλογίστηκαν πρόστιμα, στη συνέχεια με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας παραγράφηκαν.
Επίσης μεγάλος είναι και ο αριθμός των αθωωτικών αποφάσεων για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, για τα οποία επιβλήθηκαν φόροι και πρόστιμα το 2019, αλλά είχαν παραγραφεί και ακυρώθηκαν.
Η αύξηση των κρουσμάτων διαγραφής των προστίμων, προκύπτει από στοιχεία της ίδιας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και φυσικά προκαλεί προβληματισμό για την ευκολία με την οποία οι ελεγκτικές υπηρεσίες των ΔΟΥ, των Ελεγκτικών Κέντρων του ΚΕΦΟΜΕΠ και του ΚΕΜΕΕΠ επιβάλλουν πρόστιμα, τα οποία, τελικά, αντίκεινται στη φορολογική νομοθεσία.
Σαφώς και το φορολογικό πλαίσιο είναι πολύπλοκο και δυσνόητο και τροποποιείται συχνά από αποφάσεις δικαστηρίων, πλην όμως οι ελεγκτές σε κάθε περίπτωση οφείλουν να τη γνωρίζουν.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2021 εκδικάστηκαν από τη ΔΕΔ, 4.296 υποθέσεις. Από αυτές έγιναν αποδεκτές οι 1.689 προσφυγές και διαγράφηκαν στο σύνολο ή εν μέρει φόροι, πρόστιμα και προσαυξήσεις που καταλογίστηκαν αρχικά.
Το ποσοστό των αποφάσεων της ΔΕΔ, που κάνουν δεκτή την προσφυγή (εν μέρει ή εν όλω) επί του συνόλου των ρητών αποφάσεων ανήλθε στο 40,43%!.
Παράλληλα, οι 2.530 προσφυγές απορρίφθηκαν και επικυρώθηκαν τα πρόστιμα που είχαν καταλογίσει οι ελεγκτικές υπηρεσίες, οι 28 που είχαν προσφύγει αρχικά στη συνέχεια παραιτήθηκαν, και οι 49 απορρίφθηκαν σιωπηρώς.
Τον μήνα Ιούλιο σημειώθηκε νέα αύξηση του ποσοστού των αθωωτικών αποφάσεων της ΔΕΔ. Από τις 524 υποθέσεις που εκδικάστηκαν, δικαιώθηκαν οι 219 προσφεύγοντες, ποσοστό 42%, ενώ έχασαν την υπόθεση 304 φορολογούμενοι και 1 φορολογούμενος παραιτήθηκε.
Παρατηρείται ότι το ποσοστό των φορολογουμένων που δικαιώνονται από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, αυξάνεται στα τελευταία χρόνια και έχει ανεβεί αισθητά ο μέσος όρος.
Από το 2013 που ξεκίνησε τη λειτουργία της η ΔΕΔ, έχουν εκδικαστεί 61.872 φορολογικές υποθέσεις. Από τις προσφυγές αυτές, απορρίφθηκαν οι 33.930, ενώ για 540 υποθέσεις δηλώθηκε παραίτηση και μπήκαν στο αρχείο. Ακόμη 12.313 υποθέσεις απορρίφθηκαν σιωπηρώς, επειδή εξέπνευσε η προθεσμία εκδίκασής τους.
Όμως δικαιώθηκαν 14.668 φορολογούμενοι, ήτοι το 30,69% επί των υποθέσεων που εκδικάστηκαν.
Αναλυτικότερα η τύχη των φορολογικών υποθέσεων που για τις οποίες ασκήθηκε προσφυγή στη ΔΕΔ, τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν η ακόλουθη:
- Το 2020 εκδικάστηκαν από τη ΔΕΔ, 4.951 υποθέσεις, από τις οποίες δικαιώθηκαν, εν όλω ή εν μέρει οι 1.886, δηλαδή το 38,1%.
- Το 2019 εκδικάστηκαν από τη ΔΕΔ, 7.138 υποθέσεις, εκ των οποίων δικαιώθηκαν οι 2.465, ή το 34,5%.
- Το 2018 εκδικάστηκαν 8.170 υποθέσεις εκ των οποίων δικαιώθηκαν οι 3.179 ή το 38,9%.
- Το 2017 εκδικάστηκαν 10.291 υποθέσεις εκ των οποίων δικαιώθηκαν οι 2.205 ή το 21,4%.
- Το 2016 εκδικάστηκαν 8.711 προσφυγές και δικαιώθηκαν οι 1.381 ή το 15,9%.
- Το 2015 οι προσφυγές που εκδικάστηκαν ήταν 10.222 εκ των οποίων δικαιώθηκαν μόνο οι 490 ή το 4,8%.
- Το 2014 εκδικάστηκαν 7.832 υποθέσεις και δικαιώθηκαν οι 1.346 ή το 17,2%.
- Το 2013 (πρώτο έτος λειτουργίας της ΔΕΔ) οι υποθέσεις που εκδικάστηκαν ήταν 261 και δικαιώθηκαν οι 27 ή το 10,3%.
Γιατί ακυρώνονται φόροι και πρόστιμα
Από την αξιολόγηση των υποθέσεων που γίνονται αποδεκτές από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, οι αιτίες που έχουμε τόσο υψηλά ποσοστά δικαίωσης των φορολογουμένων και ακύρωσης πράξεων της φορολογικής Αρχής, είναι οι ακόλουθες:
- Υπάρχουν ασάφειες στη φορολογική νομοθεσία που επιλύονται με αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων, οι οποίες όμως εκδίδονται μετά από χρόνια. Ανατρέπεται έτσι –εκ των υστέρων- η φορολογική νομοθεσία, με βάση την οποία επιβλήθηκαν στο παρελθόν τα πρόστιμα.
- Βασική αιτία της εκ των υστέρων δικαίωσης των φορολογουμένων είναι οι χρόνοι παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων, για τους οποίους επίσης αποφάνθηκαν τα δικαστήρια και περιόρισαν στην 5ετία τη βασική περίοδο της παραγραφής.
- Υπάρχει πίεση στις ελεγκτικές υπηρεσίες να ολοκληρώσουν συγκεκριμένους αριθμούς φορολογικών ελέγχων εντός ορισμένων προθεσμιών. Αν όμως μπλέξουν σε δύσκολες υποθέσεις που απαιτούν χρόνο, για να πιαστούν οι στόχοι γίνονται λάθη.
- Επιβάλλονται πρόστιμα (100, 250 και 500 ευρώ) για παραβάσεις τυπικού χαρακτήρα, για τις οποίες έχουν καταργηθεί.
- Τα αυξημένα ποσοστά δικαίωσης των τελευταίων ετών οφείλονται και στις χιλιάδες υποθέσεις των συνταξιούχων για τα αναδρομικά που εισέπραξαν των 2014 και δεν τα δήλωσαν το 2015, αλλά παραγράφηκαν οι συγκεκριμένες υποθέσεις.
Τι είναι η ΔΕΔ
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ΔΕΔ λειτουργεί ως «πρωτοβάθμιο φορολογικό δικαστήριο». Ο φορολογούμενος που παραλαμβάνει το σημείωμα του ελέγχου και την Πράξη Προσδιορισμού Φόρου της φορολογικής αρχής, έχει τη δυνατότητα, εντός 30 ημερών, να καταθέσει ενδικοφανή προσφυγή στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ, συνυποβάλλοντας και τα αποδεικτικά στοιχεία με τα οποία τεκμηριώνει τους ισχυρισμούς του.
Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη και δεν απαιτείται παράβολο.
Η ΔΕΔ αποφασίζει επί της ενδικοφανούς προσφυγής εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της. Αν στο ανωτέρω χρονικό διάστημα δεν εκδοθεί απόφαση και δεν ενημερωθεί ο προσφυγών, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί (σιωπηρή απόρριψη).
Επίσης, στην περίπτωση που ο φορολογούμενος, δεν δικαιωθεί στη ΔΕΔ, έχει τη δυνατότητα προσφυγής στα φορολογικά δικαστήρια, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι, εάν προηγουμένως δεν προσφύγει στη ΔΕΔ, δεν μπορεί να προσφύγει στα φορολογικά δικαστήρια.
