Πιθανότατα έχετε ήδη ακούσει για όλες τις κρυφές χημικές ουσίες και τους κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με πολλά προϊόντα προσωπικής φροντίδας στην αγορά. Η παρουσία τοξικών συστατικών στα προϊόντα περιποίησης δέρματος σε πολλές δημοφιλείς μάρκες εγείρει ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία. Αλλά τι ακριβώς είναι αυτά και - το κυριότερο- θα μπορέσετε ποτέ ξανά να βάλετε κρέμα ματιών, αντηλιακό ή κραγιόν, χωρίς να αναρωτιέστε αν δηλητηριάζετε το σώμα σας; Ευτυχώς, η απάντηση είναι ναι!
Το κλειδί είναι να κατανοούμε τι πραγματικά υπάρχει κάτω από το περιτύλιγμα των προϊόντων. Με τη σωστή γνώση, μπορούμε να επιλέγουμε ασφαλή και αποτελεσματικά προϊόντα υγιεινής, περιποίησης και ομορφιάς.
Ακολουθεί μία λίστα με 10 τοξικά συστατικά που πρέπει να αποφεύγουμε στην περιποίηση του δέρματος και σε άλλα προϊόντα προσωπικής φροντίδας:
Παραβένες (Parabens)
Οι παραβένες είναι τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα συντηρητικά στη βιομηχανία καλλυντικών. Βρίσκονται σχεδόν σε κάθε κρέμα, αποτρέποντας τη μούχλα, τους μύκητες και τα παράσιτα από το να αναπτυχθούν στα προϊόντα. Το πρόβλημα είναι ότι απορροφώνται μέσω του δέρματος και έχουν συχνά βρεθεί σε όγκους καρκίνου του μαστού!
Λόγω αυτού, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι η υπερβολική χρήση παραβενών μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του μαστού στις γυναίκες και καρκίνο των όρχεων στους άνδρες. Αν και δεν υπάρχουν οριστικές μελέτες που να το αποδεικνύουν, είναι αρκετό για να ανησυχήσει οποιονδήποτε.
Ως αποτέλεσμα, ορισμένες χώρες έχουν απαγορεύσει τις παραβένες ή έχουν περιορίσει τις συγκεντρώσεις τους στα καλλυντικά λόγω της έλλειψης σαφούς ασφάλειας για τον άνθρωπο. Ακόμη και μεγάλες εταιρείες έχουν περιορίσει την πώληση προϊόντων που περιέχουν παραβένες.
Οι παραβένες μπορούν να εμφανιστούν σε διάφορες μορφές, όπως:
• benzylparaben
• butylparaben
• propylparaben
• methylparaben
• ethylparaben
• isobutylparaben
Φθαλικές ενώσεις (Phthalates)
Αυτή η κατηγορία ουσιών βρίσκεται σχεδόν παντού, από συσκευασίες τροφίμων μέχρι προϊόντα ομορφιάς και ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Ως αποτέλεσμα, βρίσκονται σχεδόν σε κάθε άνθρωπο.
Μια μελέτη από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ βρήκε ίχνη φθαλικών ενώσεων σε κάθε άτομο που ανέλυσαν. Αυτό είναι πρόβλημα, καθώς οι φθαλικές ενώσεις διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα. Μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των ορμονών και ίσως συμβάλλουν σε ελαττώματα στην αναπαραγωγή, στην αντίσταση στην ινσουλίνη και σε αναπτυξιακά προβλήματα στα παιδιά.
Το δύσκολο κομμάτι είναι ότι οι φθαλικές ενώσεις συνήθως δεν αναφέρονται στις ετικέτες των προϊόντων, οπότε πρέπει να κάνουμε λίγη έρευνα για να εντοπίσουμε την παρουσία τους, αναζητώντας στην ετικέτα συστατικά όπως:
- φθαλικός διαιθυλεστέρας (DEP)
- φθαλικός δι-κ-βουτυλεστέρας
- φθαλικός δι(2-αιθυλεξυλεστέρας) (DEHP)
- φθαλικός βουτυλβενζυλεστέρας (BBzP)
- Συχνά βρίσκονται επίσης σε προϊόντα που αναφέρουν «άρωμα» (fragrance) ή «γεύση» (flavor) ως συστατικό.
Προτιμήστε άοσμα και άγευστα προϊόντα (όπως τα λιπ γκλος) ή προϊόντα που είναι αρωματισμένα με αιθέρια έλαια.
Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου (Benzoyl Peroxide)
Τα τελευταία χρόνια η δημοτικότητα των προϊόντων κατά της ακμής έχει εκτοξευθεί. Ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα δραστικά συστατικά είναι το υπεροξείδιο του βενζολίου. Aλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τη χρήση του. Αυτό συμβαίνει γιατί έχει συνδεθεί με την προώθηση της ανάπτυξης όγκων σε μελέτες σε ζώα.
Εκτός από αυτό, το υπεροξείδιο του βενζολίου προκαλεί τοξικές επιπτώσεις στο σώμα απλά μέσω της εισπνοής και είναι γνωστό ερεθιστικό για το δέρμα, τα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα.
Triclosan
Τεχνικά, το τρικλοζάν είναι ένα φυτοφάρμακο — τουλάχιστον σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ — και είναι ένα δημοφιλές συστατικό σχεδόν σε κάθε προϊόν προσωπικής φροντίδας που ισχυρίζεται ότι έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες. Δουλεύει πολύ καλά στην καταπολέμηση των βακτηρίων και αυτό είναι το πρόβλημα: δεν είναι όλα τα βακτήρια κακά για εμάς.
Επιπλέον, ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ευρεία χρήση αυτής της χημικής ουσίας μπορεί να δώσει ώθηση στην εμφάνιση «υπερβακτηρίων» — επικίνδυνων βακτηρίων που είναι ανθεκτικά σε άλλα αντιμικροβιακά και αντιβιοτικά.
Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο κακό. Το τρικλοζάν έχει επίσης δείξει ότι διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα, επηρεάζοντας τις αναπαραγωγικές και τις θυρεοειδικές ορμόνες. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς οι χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα μπορούν να επηρεάσουν την εφηβεία και τη γονιμότητα, μεταξύ άλλων.
Είναι επίσης αρκετά κακό για το περιβάλλον. Μια μελέτη για τις επιπτώσεις του τρικλοζάν το χαρακτήρισε ως «μεγάλο κίνδυνο για το περιβάλλον και την δημόσια υγεία» λόγω της συσσώρευσης του στα συστήματα αποχέτευσης.
Αποφύγετέ το εντελώς και πλύνετε τα χέρια σας με νερό και φυσικό σαπούνι χεριών αντί γι' αυτό.
Υδροκινόνη (Hydroquinone)
Η υδροκινόνη ακούγεται σχεδόν πάρα πολύ καλή για να είναι αληθινή ως λευκαντικό δέρματος που μειώνει τις σκοτεινές κηλίδες και την υπερμελάγχρωση. Και με κάποιο τρόπο, είναι.
Η υδροκινόνη μειώνει τη μελανίνη στο δέρμα, για να αφαιρέσει αυτές τις αντιαισθητικές κηλίδες, αλλά με αυτόν τον τρόπο βλάπτει το δέρμα με πολλούς τρόπους.
Πρώτον, τροποποιεί μόνιμα τη χρωστική του δέρματος, ενώ αποδυναμώνει το κερατίνη και το κολλαγόνο — τα βασικά συστατικά που είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση του δέρματος σφριγηλού και νεανικού.
Μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν αντιαισθητικές κηλίδες μετά τη χρήση υδροκινόνης και πολλοί περισσότεροι αναπτύσσουν δερματίτιδα επαφής ή έχουν πρήξιμο και αλλεργικές αντιδράσεις μετά τη συχνή χρήση. Εξετάζοντας πόσο εύκολα ερεθίζει το δέρμα, είναι απορίας άξιο γιατί χρησιμοποιείται στην περιποίηση δέρματος.
Η καναδική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει την υδροκινόνη τοξική και υπάρχει κάποια υποψία ότι μπορεί να είναι καρκινογόνα, βάσει μελετών σε ζώα. Τα αποτελέσματα ομορφιάς δεν αξίζουν τις δυνητικά τοξικές επιπτώσεις της.
Ρεσορκινόλη (Resorcinol)
Γιατί η ρεσορκινόλη, ένα δημοφιλές συστατικό σε βερνίκια, έχει όρια έκθεσης στο χώρο εργασίας, αλλά χρησιμοποιείται ελεύθερα σε πολλά προϊόντα βαφής μαλλιών;
Η ρεσορκινόλη είναι γνωστό ερεθιστικό για το δέρμα και τους αεραγωγούς, που έχει δείξει σε μελέτες σε ζώα ότι διαταράσσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Στην πραγματικότητα, η επίδρασή της στην ανθρώπινη υγεία έχει προκαλέσει τόση ανησυχία ώστε η Endocrine Society και η Ευρωπαϊκή Χημική Εταιρεία την έχουν χαρακτηρίσει ως "ουσία μεγάλης ανησυχίας" και ότι ενδέχεται να μην υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης σε αυτήν.
Παρά τους κινδύνους αυτούς, χρησιμοποιείται ευρέως σε βαφές μαλλιών, γιατί βοηθά στη διάρκεια του χρώματος. Ωστόσο, είναι επίσης μία από τις κύριες αιτίες ατοπικής δερματίτιδας, με αντιδράσεις όπως ερυθρότητα, φαγούρα και πρήξιμο. Δεν θέλετε αυτό στα μαλλιά σας ή οπουδήποτε αλλού!
Εάν ανησυχείτε για την υγεία σας, αποφύγετε αυτό το συστατικό σε βαφές μαλλιών, σαμπουάν και αντηλιακά. Η αναζήτηση βαφών μαλλιών χωρίς ρεσορκινόλη ή πιο φυσικών εναλλακτικών μπορεί να είναι μια ασφαλέστερη επιλογή.
Πετρέλαιο (Petroleum)
Το πετρέλαιο είναι ένα ύπουλο συστατικό που εμφανίζεται σε τόσα πολλά καλλυντικά προϊόντα. Ναι, είναι η ίδια ουσία από την οποία παράγεται το λάδι του κινητήρα του αυτοκινήτου σας.
Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι πολλές εταιρείες ομορφιάς συνδέονται με τη βιομηχανία πετρελαίου, χρησιμοποιώντας συστατικά που συμβάλλουν (και) στην κλιματική αλλαγή.
Τα παράγωγα πετρελαίου κρύβονται πίσω από πολλές ονομασίες, όπως:
• Πετρέλαιο (Petrolatum)
• Ξυλόλιο (Xylene)
• Τολουόλιο (Toluene)
• Ορυκτέλαιο (Mineral oil)
• Υγρή παραφίνη (Liquid paraffin)
• Παραφινέλαιο ή παραφινικό κερί (Paraffin oil ή paraffin wax)
Υπάρχει πολλή πληροφόρηση που προβάλλει την ασφάλεια των παραπροϊόντων πετρελαίου, οπότε μπορεί να αναρωτιέστε γιατί να τα αποφύγετε. Επειδή περιέχουν 1,4-Διοξάνη, η οποία έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος ως πιθανό καρκινογόνο.
Μεθυλισοθειαζολινόνη (Methylisothiazolinone)
Δεν είναι μόνο το όνομα τρομακτικό. Η Μεθυλισοθειαζολινόνη (γνωστή και ως MIT για συντομία) είναι ένα ολοένα και πιο κοινό αντιβακτηριακό συντηρητικό σε όλα, από σαμπουάν για μωρά μέχρι ενυδατικές κρέμες. Δυστυχώς, μελέτες έχουν δείξει ότι περιέχει νευροτοξικές ιδιότητες που θα πρέπει να προκαλούν μεγάλη ανησυχία σε όλους τους καταναλωτές.
Σε μελέτες με αρουραίους, ακόμη και μια σύντομη έκθεση 10 λεπτών σε MIT ήταν αρκετή για να βλάψει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Περαιτέρω μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι χαμηλές συγκεντρώσεις MIT κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του νευρικού συστήματος αυξάνουν τον κίνδυνο επιληπτικών κρίσεων και οπτικών ανωμαλιών. Επιπλέον, η Environmental Working Group το έχει κατατάξει ως ερεθιστικό για το δέρμα και ως ερεθιστικό γενικά.
Οι εταιρείες περιποίησης δέρματος συχνά υποστηρίζουν ότι το MIT χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις, συνήθως σε προϊόντα που προορίζονται για ξέβγαλμα, μειώνοντας έτσι την έκθεση στη χημική ουσία. Αλλά δεδομένων των σοβαρών παρενεργειών της, ίσως είναι καλύτερα να αποφεύγουμε την έκθεσή μας σε αυτήν εντελώς.
Οξυβενζόνη (Oxybenzone)
Η οξυβενζόνη είναι ένα δραστικό συστατικό σε αρκετά αντηλιακά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων πολλών δημοφιλών και γνωστών μαρκών. Ωστόσο, τα χημικά αντηλιακά όπως η οξυβενζόνη συσσωρεύονται σε λιπώδη ιστούς και μπορούν να προκαλέσουν κυτταρική βλάβη. Δυστυχώς, αυτή η χημική ουσία έχει επίσης συνδεθεί με ερεθισμούς του δέρματος και αλλεργίες, διαταραχή των ορμονών και χαμηλό βάρος γέννησης σε κορίτσια.
Η οξυβενζόνη μπορεί να διαπεράσει το δέρμα και να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε συστηματική έκθεση. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η οξυβενζόνη είναι παρούσα στα ούρα του 97% των Αμερικανών. Αυτό εγείρει το ερώτημα πόσο έχουμε εκτεθεί σε αυτό και αν μας επηρεάζει με τρόπους που δεν κατανοούμε πλήρως ακόμη.
Με τέτοιες στατιστικές, είναι πιθανό να βρίσκεται ήδη στο σύστημά σας, οπότε θέλετε να περιορίσετε την μελλοντική σας έκθεση σε αυτή όσο το δυνατόν περισσότερο. Ευτυχώς, πολλά αντηλιακά προϊόντα στην αγορά τώρα είναι απαλλαγμένα από οξυβενζόνη και παρόμοιες χημικές ουσίες. Αυτή είναι καλή είδηση και για τους κοραλλιογενείς ύφαλους, καθώς η οξυβενζόνη βλάπτει και αυτούς και άλλες θαλάσσιες ζωές.
Τεχνητές βαφές και συνθετικά χρώματα
Είτε φοράτε ένα εντυπωσιακό κόκκινο κραγιόν, ένα κλασικό ροζ ρουζ ή ένα επαναστατικό βερνίκι νυχιών, αν τα αγαπημένα σας καλλυντικά είναι συμβατικά, είναι πιθανώς τόσο επικίνδυνα, όσο και εντυπωσιακά.
Πολλά προϊόντα ομορφιάς και περιποίησης δέρματος κατασκευάζονται με συνθετικά χρώματα που προέρχονται από πίσσα άνθρακα. Ναι, σωστά διαβάσατε!
Παρά την όμορφη εμφάνιση τους, οι μελέτες έχουν δείξει ότι αυτά τα σκληρά τεχνητά χρώματα είναι καρκινογόνα και πιθανώς προκαλούν ευαισθησία του δέρματος και ερεθισμούς λόγω των βαρέων μετάλλων που εναποτίθενται στο δέρμα όταν χρησιμοποιούνται.
Ευτυχώς, είναι αρκετά απλό να προσδιορίσετε αν το χρώμα στο αγαπημένο σας κραγιόν είναι φτιαγμένο με ασφαλή φυσικά χρώματα: απλά ελέγξτε τα συστατικά. Αν δείτε οτιδήποτε που αρχίζει με FD&C ή D&C, πετάξτε το ή βάλτε το πίσω στο ράφι.
Την επόμενη φορά που θα πάτε για ψώνια, θα είστε ενημερωμένος καταναλωτής. Διαβάζοντας τις ετικέτες και αποφεύγοντας τα συστατικά που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο, μπορείτε να επιλέξετε προϊόντα ασφαλή και αποτελεσματικά, δίνοντας προτεραιότητα στην υγεία σας. Θα εκπλαγείτε από τη ποικιλία καλύτερων εναλλακτικών που είναι διαθέσιμες!
Φωτογραφία (Photo Credit): Image by wayhomestudio on Freepik
