Στη σημαντικότερη δημόσια κίνηση στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης από την εποχή του DeepSeek, ο κινεζικός τεχνολογικός κολοσσός Baidu ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο Ernie με ανοιχτό κώδικα, σήμερα, 30 Ιουνίου. Πρόκειται για ένα γεγονός που αναμένεται να ταράξει τα νερά της παγκόσμιας αγοράς ΤΝ, με επιπτώσεις όχι μόνο για τις αμερικανικές εταιρείες όπως η OpenAI και η Anthropic, αλλά και για τους ίδιους τους Κινέζους ανταγωνιστές.
Η Baidu μέχρι πρόσφατα υποστήριζε ένα αυστηρά ιδιόκτητο επιχειρηματικό μοντέλο και ήταν ιδιαίτερα επικριτική απέναντι στη λογική του ανοιχτού κώδικα. Όμως, η επιτυχία του DeepSeek ανέτρεψε το τοπίο.
Η απόφαση της Baidu δεν αφορά μόνο την Κίνα. Όπως σημειώνει ο Sean Ren, καθηγητής Πληροφορικής στο USC και ερευνητής ΤΝ της χρονιάς για τη Samsung, «κάθε φορά που ένα μεγάλο εργαστήριο δημοσιοποιεί ισχυρό μοντέλο, ανεβαίνει ο πήχης για όλους». Οι εταιρείες όπως η OpenAI και η Anthropic καλούνται πλέον να δικαιολογήσουν την επιλογή τους να χρεώνουν ακριβά για πρόσβαση μέσω API, όταν ανταγωνιστικά μοντέλα διατίθενται δωρεάν.
«Κήρυξη πολέμου» στο μοντέλο τιμολόγησης
Ο Alec Strasmore, ιδρυτής της Epic Loot, σχολίασε χαρακτηριστικά: «Η Baidu μόλις πέταξε μία μολότοφ στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης. Όσοι πουλούσαν σαμπάνια, θα καταλάβουν ότι η Costco δίνει κάτι εξίσου δυνατό, αλλά σε τιμές Kirkland». Κατά τον ίδιο, όπως σχολίασε στο CNBC, πρόκειται για «κήρυξη πολέμου στο μοντέλο τιμολόγησης», με σαφές μήνυμα προς τις startup: σταματήστε να πληρώνετε ακριβά.
Ήδη από τον Μάρτιο, η Baidu είχε δηλώσει ότι το μοντέλο Ernie X1 προσφέρει αντίστοιχες επιδόσεις με το DeepSeek R1 «στο μισό κόστος». Ο CEO της εταιρείας, Robin Li, τόνισε πως στόχος είναι να διευκολυνθούν οι παγκόσμιοι developers ώστε να αναπτύξουν εφαρμογές χωρίς εμπόδια σε κόστος, τεχνικές δυνατότητες ή εργαλεία ανάπτυξης.
Ο επικεφαλής της OpenAI, Sam Altman, έχει αναγνωρίσει ότι πρέπει να «επανασχεδιαστεί η στρατηγική για τον ανοιχτό κώδικα». Αν και η OpenAI έχει κατά καιρούς δημοσιοποιήσει μοντέλα, προτιμά τη λογική του κλειστού συστήματος. Πρόσφατα ανέφερε πως προγραμματίζεται η κυκλοφορία ενός ανοιχτού μοντέλου το καλοκαίρι, το οποίο «θα είναι κορυφαίο» για να ενισχυθεί το λεγόμενο "U.S. stack" έναντι των διεθνών ανταγωνιστών.
Το ζήτημα της εμπιστοσύνης και της γεωπολιτικής ανησυχίας
Παρά τις επιδόσεις και το κόστος, το Ernie ενδέχεται να αντιμετωπίσει σκεπτικισμό σε αγορές όπως οι ΗΠΑ. «Οι μεγάλες εταιρείες όπως η Microsoft έχουν ήδη ενσωματώσει τις λύσεις τους στα πάντα», σημειώνει ο Cliff Jurkiewicz στο CNBC, υπονοώντας πως η Baidu θα πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων.
Επιπλέον, ο Ren επισημαίνει ότι η διαφάνεια δεν συνεπάγεται απαραίτητα εμπιστοσύνη: «Το γεγονός ότι το μοντέλο είναι ανοιχτό, δεν σημαίνει ότι γνωρίζουμε σε τι δεδομένα εκπαιδεύτηκε, αν υπήρξε συναίνεση ή αν ανταμείφθηκαν οι δημιουργοί των δεδομένων».
Από γεωπολιτικής σκοπιάς, η ανησυχία εντείνεται. Ο Strasmore προειδοποιεί πως η μαζική εξάπλωση εφαρμογών βασισμένων σε κινεζικά API θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα πρόσβαση σε εφαρμογές και δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που ορισμένοι θεωρούν ανησυχητικό.
Το ανοιχτού κώδικα Ernie δεν είναι απλώς ένα ακόμη μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης. Είναι μια στρατηγική κίνηση με παγκόσμιες τεχνολογικές, οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες. Είτε πρόκειται για «κήρυξη πολέμου» στο κόστος, είτε για μια προσπάθεια της Κίνας να σπείρει τα θεμέλια του δικού της οικοσυστήματος ΤΝ παγκοσμίως, ένα είναι σαφές: η επόμενη μάχη της τεχνητής νοημοσύνης μόλις ξεκίνησε και η Baidu έκανε την πρώτη κίνηση.
